طی روزهای اخیر و در شرایطی که برخی از رسانه های ترکیه ار موافقت آنکارا با درخواست امریکا جهت مهلت دو هفته ای در خصوص ارایه طرح مقابله با پ ک ک خبر می دادند ، نیروهای ترکیه در عمق پنجاه کیلومتری خاک عراق، پایگاههای “پ.ک.ک.” را مورد حمله قرار دادند .پس از این که جنگندههای اف – ۱۶و بالگردانهای کبرا مناطقی از شمال عراق را بمباران کردند، چند هزار نیروی ارتش ترکیه وارد شمال عراق شدند. بدین ترتیب به فاصله اندکی پس از تصویب مصوبه پارلمان ترکیه و اجازه دادن به ارتش این کشور برای تهاجم به شمال عراق برای تعقیب پ ک ک ، ارتش این کشور عملیات گسترده ای علیه گروه پ ک ک را آغاز کرد. برخی از تحولات نظیر لغو سفر سی ام اکتبر ژنرال یاشار بیوک آنیت رئیس ستاد مشترک ارتش ترکیه به فلسطین اشغالی نیز نشاندهنده تداوم و تشدید درگیریهای ارتش ترکیه با پ ک ک می باشد. اگرچه برخی از کارشناسان نیز لغو این سفر را نوعی اعتراض ترکیه به حمایت های پنهانی رژیم صهیونیستی از پ ک ک می دانند. همزمان با عملیات گسترده ارتش ترکیه علیه نیروهای پ ک ک ، آنکارا برای کاهش پیامدهای منفی سیاسی این اقدام به رایزنی گسترده دیپلماتیک دست زده است . در این راستا علی باباجان وزیر خارجه ترکیه اخیرا با مقامات دولت عراق در بغداد گفتگو کرد . اگر چه مقامات ترکیه هدف از این سفر را اعمال فشار بر مقامات عراقی و آمریکایی برای مقابله با حزب کارگران کرد ترکیه (پ.ک.ک) اعلام کردند، اما بنظر می رسد هدف عمده این سفر جلب رضایت امریکا و عراق برای عدم اقدام عملی در تهاجم ترکیه به شمال عراق بود. این درشرایطی است که اقداماتی که طی روزهای اخیر دولت عراق انجام داده است عملا بهانه های ترکیه برای انجام عملیات نظامی در شمال عراق را کاهش می دهد . چرا که “جلال طالبانی” رییس جمهوری عراق به “علی باباجان” وزیر خارجه ترکیه اعلام کرد که بغداد میتواند شورشیان کرد تحت تعقیب که در عراق پنهان شدهاند را به ترکیه تحویل دهد. بغداد برای نشان دادن عزم خود برای مقابله با پ ک ک همچنین هیات عالی رتبه ای به ریاست “شیروان وایلی” وزیر امنیت ملی آن کشور را اخیرا رهسپار آنکارا کرد .
به باور کارشناسان سیاسی آنکار به موازات تشدید اقدامات نظامی علیه پ ک ک تلاش دارد از همه ابزارهای دیپلمالتیک خود برای کاهش هزینه های سیاسی این عملیات استفاده کند . ضمن اینکه ترکیه تلاش دارد با رایزنی های منطقه ای، زمینه حمایت کشورهای همسایه عراق از اقدام و مواضع ترکیه را در نشست قریب الوقوع وزرای خارجه همسایگان عراق در استانبول بدست آورد. در این راستا علی باباجان وزیر امور خارجه ترکیه نیز برای گفت وگو با مقامات ایران در مورد مسایل منطقه و عراق از تهران دیدار کرد . رایزنی های گسترده دیپلماتیک ترکیه در شرایطی است که بسیاری از کشورهای منطقه معتقدند که عملیات نظامی راهکار حل مساله پ ک ک نیست و اگر این روش موثر بود، مطمئنا حملات قبلی ترکیه به شمال عراق بویژه در سال ۱۹۹۵ ، مساله پ ک ک را حل کرده بود . در واقع چنانچه جلال طالبانی رئیس جمهوری عراق نیز گفته است، این انتظار می رود که ترکیه بجای استفاده از ارتش برای حمله به شمال عراق با تشدید کنترل مرز مشترک با عراق با استفاده از نیروهای ارتش ، ابتدا مساله تروریسم را در داخل خاک خود حل کند. جالب اینکه ارتش ترکیه در شرایطی به بخش هایی از شمال عراق حمله کرده است که دقیقا پنج ماه پیش و در اوج مباحث مربوط به لزوم عملیات ترکیه در شمال عراق ، رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه در مراسم افتتاح مرکز جدید حزب حاکم عدالت و توسعه در گفتگو با خبرنگاران در مورد نظر دولت برای اجرای عملیات نظامی در شمال عراق گفت : “آیا پاکسازی پنج هزار عضو پ.ک.ک. در داخل کشور خاتمه یافته است که با پانصد عضو پ.ک.ک. در خارج از کشور مشغول شویم؟”از اینرو این سوال مطرح است که چه عواملی باعث شده است که ترکیه بعد از پنج ماه بطور جدی به عملیات نظامی در شمال عراق بزند؟ و آیا واقعا هدف ترکیه در شمال عراق ، پ ک ک است ؟
واقعیت این است تردیدهای جدی در مورد اینکه تهاجم به شمال عراق توسط ترکیه تنها با هدف مقابله با پ ک ک صورت می گیرد، وجود دارد. برخی از کارشناسان معتقدند که ترکیه با تهاجم به شمال عراق تلاش دارد بر روند تعیین سرنوشت حقوقی شهر کرکوک به عنوان بزرگترین شهر نفت خیز عراق که چهل درصد نفت عراق و چهار درصد نفت جهان رادارد ، تاثیر بگذارد. بر اساس قانون اساسی عراق تا پایان سالجاری میلادی در مورد الحاق کرکوک به اقلیم کردستان عراق همه پرسی خواهد شد و ترکیه معتقد است که کردها ترکیب جمعیتی کرکوک را در این مدت تغییر داده اند. از نظر آنکارا الحاق کرکوک به اقلیم کردستان باعث تشدید اقدامات جدایی طلبانه در مطنقه خواهد شد . آما آنچه در این میان هر چه بیشتر موجب نگرانی محافل سیاسی شده سات ، احتمال زد و بندهای پنهانی ترکیه و امریکا در این خصوص است . در این راستا ماهر کایناک ” عضو سابق سازمان اطلاعات ترکیه ( میت ) طی ادعایی پیش بینی کرد نظامیان امریکایی ازشمال عراق عقب نشینی نموده جای خود رابه ارتش ترکیه خواهند داد و در مقابل تحت نظارت ترکیه دولت کردستان در شمال عراق تشکیل خواهد شد . کایناک که درشبکه تلویزیونی (آ.ت.و) در یک برنامه تلویزیونی سخن می گفت ، افزود پ.ک.ک تصفیه خواهد شد ترکیه و امریکا دست به عملیات نظامی مشترک خواهند زد. امریکا ترجیح میدهد که دولت کردستان با رضایت ترکیه تشکیل گردد.البته این وضعیت علیه ترکیه نیست ارتش ترکیه نیز درشمال عراق مستقر می شود .این خبر هم چنین می افزاید، کایناک در ادامه ضمن ارایه این تحلیل که بزودی برخی از سرکردگان تجزیه طلب مانند” مراد کاراییلان “نیز هم چون “عبدالله اوج الان ” دستگیر و به صورت بسته بندی شده به ترکیه تحویل داده خواهند شد و کار دست نشاندگانی چون بارزانی را خود امریکا خواهد ساخت افزود، بارزانی به سبب علاقه اش به تجارت ممکن است که به عضویت انجمن صنعت گران و تجار ترکیه در آید.
گذشته از صحت و سقم این افشاءگریها آنچه برای مردم ترکیه نگران کننده است، احتمال افتادن ترکیه در دام نقشه های توسعه طلبانه و پیچیده امریکا در منطقه است. برخی از محافل سیاسی ترکیه نگران این موضوع هستند که ترکیه با تهاجم گسترده به شمال عراق ممکن است با سناریوها از قبل آماده شده توسط امریکادر این منطقه مواجه شده و کنترل اوضاع از دست اش خارج شود. نگاهی به موضع گیریهای امریکا در مورد اقدامات ارتش ترکیه نشان می دهد که گذشته از اظهارات ظاهری و عوامفریبانه ، امریکائیها بنوعی تلاش دارند که ترکیه را در شمال عراق و مسایل مختلف عراق درگیر کنند. فروکش کردن نسبی جنجال شناسایی مساله کشتار ارامنه و حتی مطرح شدن معامله امریکا و ترکیه در خصوص این موضوع و مساله پ ک ک و اظهارات سخنگوی کاخ سفید مبنی بر همکاری اطلاعاتی مشترک آنکارا و واشنگتن برای سرکوب «پ. ک.ک» همگی نشاندهنده این موضوع است که همکاریهای پنهانی میان امریکا به عنوان حامی پ ک ک با ترکیه وجود دارد . واقعیت این است که عامل تقویت تحرکات پ ک ک حمایت های امریکا و رژیم صهیونیستی است و این موضوعی است که تقریبا همه مقامات ترکیه به آن اذعان کردند. از اینرو راهکار واقعی مقابله با پ ک ک در واقع مقابله با سیاستهای امریکا در منطقه از طریق اقداماتی نظیر اخراج امریکائیها از پایگاه اینجرلیک ، عدم همراهی با طرحهای امریکا در منطقه و همکاری جمعی با کشورهای منطقه برای مبارزه با تروریسم است .
دیدگاه خود را بنویسید