با ورود ترکیه از جنگ دوم قره باغ به تقابل جمهوری آذربایجان و ارمنستان و متعاقب آن ورود آشکار رژیم صهیونیستی به یاری باکو و در نهایت با غلبه جمهوری آذربایجان بر ارمنستان، ترکیه به با طرح دالان تورانی موسوم به زنگزور در ظاهر و به نمایندگی از ناتو در باطن، باکو را در مسیر سخت رو دررویی با جمهوری اسلامی ایران قرار داد و رژیم نامجو و ژست گیر باکو نیز با نمایشهای متعدد و با عناوین مختلف استان سیونیک ارمنستان را زنگزور تلفظ کرد و باورش شد که می تواند با پشتیبانی ترکیه در ظاهر و انگلیس در باطن، راه ارتباطی جمهوری اسلامی ایران به اروپا را در شمال غربی کشور به بهانه متصل کردن نخجوان ( در واقع ترکیه) به سرزمین اصلی ( باکو) ببندد . هرچند همه می دانند که با بهم پیوستگی کشورهای جبهه مقاومت و راهیابی ایران به مدیترانه به عنوان یکی از مسیرهای ارتباطی با دنیا، انحصار راههای عبوری ایران به اروپا از مسیر ترکیه شکسته می شود و حمایت حاکمان ترکیه از داعش در برهم زدن امنیت سوریه و عراق در همین راستا تحلیل می شد و امروز هم ترکیه درصدد آن است که با کنترل این مسیر عبور ایران به اروپا را به انحصار ترکیه برگرداند .در چنین شرایطی به نظر می رسد که طرح اخیر موضوع موسوم به زنگزور از سوی روسیه نیز برای کنترل ترکیه توسط حاکمان مسکو و امتیاز گیری از اردوغان در مواقع حساس و نیز جبران تبعات خروج روسیه از قفقاز باشد .
خوشبختانه حساسیت دقیق و بموقع کارشناسان و مسوولین کشورمان در مقابل اظهارنظرهای خارج از قاعده همکاری مسوولان روسی باعث عقب نشینی حاکمان این کشور از روند سیاستهای خود در این مساله در رویکرد اعلامی شد ولی این موضوع نباید به معنی رفع حساسیت آگاهان جامعه و مسوولین باشد . لذا جمعی از اندیشکده های فعال جمهوری اسلامی در حوزه قفقاز و اوراسیا ضمن رصد اتفاقات و سیاستهای اعلامی و اعمالی کشورهای منطقه با تأکید بر چهار محور مورد عنایت رهبر حکیم و فرزانه انقلاب منبی بر: تعلق خاک قره باغ به مسلمانان جمهوری آذربایجان، لزوم برچیدن بساط تکفیریها از نزدیکی مرزهای ایران اسلامی، تغییر ناپذیر بودن مرزهای تاریخی و لزوم امنیت ارامنه قره باغ بعد از آزادسازی مواردی را اعلام می داریم:
- با هرگونه تغییرات مرزی و ژئوپلیتیکی مخالفت شدید داشته، خواهان استمرار رویکرد اقتدارآمیز کشور در این حوزه در سایه رهنمود های مقام معظم رهبری می باشیم.
- بر حمایت ایران از گشایش همزمان همه خطوط مواصلاتی و مسیرها در منطقه قفقاز با احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی کشورهای میزبان تاکید داریم .
- بر این نکته که در بند نهم توافقنامه آتش بس ۲۰۲۰ مسکو هیچ حقوقی برای ایجاد کریدور برای باکو و آنکارا پیش بینی نشده است تاکید داریم و اعلام می داریم که ارمنستان به لحاظ حقوقی تعهدی برای ایجاد کریدور ندارد. اندیشکده های ایرانی موافق این دیدگاه تعدادی از اندیشکده های ارمنی هستند که دولت ایروان حتی در خصوص تصمیم به ارائه راههای مواصلاتی عادی باید باتوجه تحولات تاریخی واغراض طرفین، هوشمندانه تصمیم بگیرد . توافقنامه آتش بس ۲۰۲۰ مسکو پس از، از بین رفتن کریدور لاچین و اخراج و پاکسازی قومی ارامنه بومی از قراباغ اعتبار خود را به لحاظ حقوقی از دست داده است.
- راهگذر ایرانی ارس اقتصادی‌ترین و منطقی‌ترین مسیر ارتباطی و ترانزیتی مناطق غربی جمهوری آذربایجان به نخجوان می‌باشد به دلیل آنکه این کریدور صرفاً با اهداف ترانزیتی طراحی شده و هیچ اغراض امنیتی قومی تاریخی و چشمداشت‌های ارضی در آن وجود ندارد. ما از دولت ایران می‌خواهیم فرایند اجرایی این طرح را با سرعت زیاد به پایان برسانند.
- جمهوری آذربایجان بیش از ۳۰ سال است که از مواهب ترانزیتی ایران و خاک این کشور برای اتصال به نخجوان استفاده می‌کند. انتظار می‌رود که دولت باکو به پاس قدردانی از این رویکرد برادرانه ایران، در عمل از اجرایی شدن راهگذر ایرانی ارس حمایت کند و به استفاده ابزاری و تبلیغاتی از این طرح پایان دهد .
- اندیشکده های ایرانی انتظار دارند روسیه در چهارچوب مدل ۳+۳ و با خودداری از گرفتار شدن در فتنه‌های ژئوپلیتیکی ناتو در منطقه قفقاز از هرگونه اقدام و موضع‌گیری که به زمینه سازی برای ایجاد کریدور ادعایی زنگزور(دالان تورانی ناتو) می‌انجامد خودداری نماید و از راهگذر ایرانی ارس که به نفع همه کشورهای منطقه است به صورت جدی حمایت نماید.
- روشن هست که ناتو تلاش دارد با ایجاد فتنه ژئوپلیتیکی دالان تورانی ناتو یا همان کریدور ادعایی زنگزور، از این ابزار در بستر گذار به نظم نوین جهانی علیه ایران، روسیه و چین در حوزه‌های مختلف به ویژه انرژی، ترانزیت، قومگرایی و گسترش ناتو به عنوان اهرم فشار استفاده نماید. راهکار مقابله با این فتنه همکاری ایران و روسیه در چارچوب منافع دراز مدت و پرهیز از تمرکز بر طرح‌هایی هست که درنهایت منجر به تقویت ناتودر قفقاز و آسیای مرکزی می شوند.
دبیرخانه اندیشکده های فعال جمهوری اسلامی ایران
در حوزه قفقاز و اوراسیا
دیدگاه خود را بنویسید