(Niyə gələcək müharibədə Sionist rejimlə müttəfiq olan Azərbaycan Respublikasının enerji və hərbi infrastrukturlarına zərbə vurmaq Hörmüz boğazını bağlamaqdan daha təsirli ola bilər?)

Azərbaycan Respublikası hökumətinin Sionist rejimlə  İrana qarşı 12 günlük hərbi hücum zamanı genişmiqyaslı və şər hərbi və təhlükəsizlik əməkdaşlığı aşkarlanandan sonra, İran üçün Sionist rejimlə qarşıdakı qaçınılmaz müharibədə yeni imkanlar yaranmışdır. Bəzi nüfuz dairələrinin bu əməkdaşlığı yalnız İsrail rejiminə məxsus pilotsuz uçuş aparatları və hərbi təyyarələrin bəlkə də Bakı hakimiyyətinin xəbəri olmadan Azərbaycan Respublikası səmasından keçməsi ilə məhdudlaşdırmaq cəhdlərinə baxmayaraq – həmçinin çalışırlar ki, Əliyev ailəsini bu özü yaaratdığı təhlükədən xilas etsinlər – lakin Bakının İsrail rejimi ilə İran vətəndaşlarının məhv edilməsinə yönəlmiş tərəfdaşlığının miqyası son dərəcə genişdir və ABŞ istisna olmaqla başqa heç bir ölkə ilə müqayisə edilə bilməz.

Bakının İsrail rejimi ilə bu düşmənçilik xarakterli tərəfdaşlığının bəzi aspektləri, İlham Əliyevin Tel-Əviv ilə münasibətlərini təqdim edərkən istifadə etdiyi informasiya buz dağının yalnız görünən zirvəsini daha da aşkar edir. Bu aspektlər aşağıdakılardır:

  • Azərbaycanın bütün quru, hava və dəniz ərazisinin (Kaspiyən dənizində) Hermes və Harop pilotsuz uçuş aparatları və döyüş təyyarələrinin istifadəsinə tam verilməsi
  • Azərbaycan Respublikasının Kaspiyən sahilinə yaxın bölgələrində, İranla sərhəd bölgələrində, xüsusilə Xudafərin yaxınlığında və Azərbaycan Respublikasının mərkəzi bölgələrində yerləşən baza və aerodromların (Zəngilan, Lənkəran, Bakı, Sitalçay, və Nasosnı) Orbiter 3 və 4, Harop, Hermes və Heron pilotsuz uçuş aparatları və döyüş təyyarələrinin İranın Təbriz, Şimal-Qərb və Tehran bölgələrinə hücumu üçün istifadəyə verilməsi. Bu təyyarələrə aid yanacaq tankerlərinin bəziləri Kaspiyən sahillərində aşkarlanmışdır və təbii ki, dənizdə aşkar olunmayanların sayı daha çoxdur.
  • Azərbaycan Respublikasının təhlükəsizlik və hərbi qüvvələrinin İran sərhədlərində geniş şəkildə yerləşdirilməsi, İsrailin İranı zəiflədəcəyi və Tel-Əvivin zəmanəti ilə İranın məğlubiyyəti qaçılmaz olduğu düşüncəsi ilə həyata keçirilib. Bu yerləşdirmənin iki əsas məqsədi olub: 1. İranın şimal-qərbindəki hərbi infrastrukturlar məhv edildikdən sonra Kürd separatçıları, Boz Qurdlar və Suriyadan göndərilən təkfirçi qüvvələrin hərəkətlərinə psixoloji və əməli dəstək vermək 2. İsrailin Fordo nüvə obyektinə hava hücumundan sonra zənginləşdirilmiş uran maddələrinin Bakı vasitəsilə oğurlanaraq çıxarılmasını təmin edəcək təhlükəsiz marşrut yaratmaq (2018-ci ildə Kəhrizəkdən İranın nüvə sənədlərinin Mossad tərəfindən oğurlanaraq Azərbaycan Respublikası üzərindən çıxarılmasına bənzər plan)
  • Zəngəzur dəhlizi (Turan NATO dəhlizi) ideyasının hərbi şəkildə irəlilədilməsi, İsrail rejiminin hərbi təcavüzü ilə eyni vaxtda, İranın geosiyasi boğulması və sərhədlərin dəyişdirilməsi məqsədilə həyata keçirilir. Bu dəhliz həm də hərbi funksiyaya malikdir və sionist və London cəbhəsi tərəfindən dəstəklənir, çünki onun cənub-şərqi Türkiyə və Naxçıvandan keçən marşrutu Kaspiyən dənizinə və Tehrana hücum üçün ən qısa yoldur. 12 günlük hərbi əməliyyat zamanı İsrail döyüş təyyarələri bu marşrutdan istifadə ediblər.
  • 2003-cü ildən bəri “Diaspor üzrə Dövlət Komitəsi” yaxud “İrandan kənarda yaşayan azərbaycanlılar” strukturları vasitəsilə aldadılmış şəxslər və etnik separatçılar arasında təlim və üzvlük prosesi həyata keçirilmişdir. Onların maliyyələşdirilməsi SOCAR neft şirkətinin vəsaitləri ilə təmin olunmuş, bu şəbəkələr İsrail rejiminin hərbi kəşfiyyat orqanı (“Aman”), həmçinin münafiqlər ilə əlaqələndirilmişdir. Bu əlaqələr İlham Əliyevin Albaniyaya – münafiqlərin bazasına – səfəri, eləcə də son 5 ildə münafiqlərin və Pəhləvi ailəsinin Bakıya səfərləri zamanı qurulmuşdur. Sonda bu şəbəkələr ölkənin şimal-qərbində sabotaj əməliyyatlarında, o cümlədən Təbrizdəki hərbi hava bazasına və digər strateji hərbi infrastruktura qarşı hücumlarda istifadə olunub.
  • Sionist rejim üçün Barak hava hücumundan müdafiə sistemləri kimi raket və silah anbarlarının yaradılması, Qarabağ müharibəsi üçün alındığı bəhanəsi ilə 10 ildən artıq müddətdə İsraildən geniş silah alışlarının örtüyü altında həyata keçirilib.
  • Azərbaycanın şimalındakı Qəbələ radar bazasının məlumatlarının İsrailə təqdim edilməsi, İranın hava sahəsinin izlənməsi və İranın raket, pilotsuz uçan aparat hərəkətlərinin müşahidəsi məqsədi daşıyır. Qəbələ bazası Qafqaz və Şərqi Avropada Sovet dövrünün ən böyük radar bazalarından biri hesab olunur.
  • Azərbaycan və İsrailin ortaq dron istehsalı zavodunun İran əleyhinə istifadəsi: (Hərbi müdaxilədən aylar əvvəl İran sərhədlərindən azad olunmuş bölgələrə dron hissələrinin qaçaqmalçılığı geniş şəkildə yerli əhali tərəfindən bildirilmişdir. 12 günlük müharibə zamanı bu dronların Təbriz, Ərdəbil və İranın şimalına uçuşları o qədər artmışdı ki, sərhəd kəndlərinin sakinləri – xüsusilə Biləsuvar, Germi, Xudafərin və Astara bölgələrində – onları tez-tez görmüş və hətta onları düşürmək üçün müxtəlif üsullardan istifadə etmişlər.
  • Bakı medialarının 12 günlük təcavüz zamanı sionist rejimə tam dəstək verməsi və rəsmi şəbəkələrdə kürd və türk separatçı bəyanatlarının yayımlanması və sionist rejimin İnqilab Rəhbərinə sui-qəsdlə hədələnməsini alqışlaması və İran Rəhbərini “şeytan” adlandırması, Bu terminlərin əslində beynəlxalq cinayətkar sayılan Netanyahu və onun Bakıda olan tərəfdaşlarına daha artıq yaraşır.
  • İranın yeganə qonşusu olan Bakı, 12 günlük müharibənin sonuna qədər sionist rejiminin hərbi təcavüzünü qınamaqdan imtina etdi; bununla da Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Naziri Ceyhun Bayramov bu təcavüzü təsvir edərkən sionistlərin “hərbi əməliyyat” ifadəsindən istifadə etdiyini və “İsrailin hərbi əməliyyatından narahatlığını” bildirdiyini söylədi. Müharibə başa çatdıqdan və Bakının sionist rejim ilə Təbrizlilərin və digər iranlıların qətlindəki cinayətkar tərəfdaşlığının sənədlərinin fısıltıları yayıldıqdan sonra İlham Əliyev, xarici işlər nazirinin bunu qınadığını iddia etdi, bu da uduzan bir qumarbazın etdiyi təkzibləri xatırladır.

Bu siyahıya Bakının Təl-Əviv rejimi ilə təhlükəsizlik, hərbi və düşmən əməkdaşlıq tarixi, o cümlədən nüvə alimlərinin öldürülməsi və İranda təkfirçi partlayışlar başlıqlarını əlavə etsək, onlarla başqa məsələlərdə əlavə etmək olardı. İllərdir xarici təhlükəsizlik xidmətinin bütün təbəqəsini Mossad-a verən Bakı, sionist rejimin İrana hücumundan xəbər tutaraq Korona pandemiyasının bitməsindən sonra İranla quru sərhədini açmaqdan imtina etdi və 1404-cü il mayın 8-də Bakıda İlham Əliyevdən Məsud Pezeşkyanın tələbi ilə bunun üçün zərrə qədər səy göstərmədi.  Əliyevlər ailəsi, sionist rejiminin birdən İran quruluşunun işini bitirəcəyinə əmin idilər və bu səbəbdən də Azərbaycanın şərəfli və şiə xalqına və böyük İran xalqına xəyanətdə heç bir sərhəd tanımadılar və Azərbaycan Respublikasını Tehranı təəccübləndirmək səhnəsinə və sionist rejiminin İranla əsas döyüş meydanının bir hissəsinə çevirdilər.

Əliyevlər ailəsinin tarixi səhvi ilə regional tənlikləri dəyişmək və ölkənin müdafiə və caydırıcılıq qüdrətini gücləndirmək üçün misilsiz bir fürsət yaranıb, çünki bu şərli hərəkətlərə cavab vermək İranın BMT Nizamnaməsinin 51-ci maddəsinə əsasən qanuni haqqıdır.

Gələcəyə baxışla, Azərbaycan Respublikasının döyüş meydanına çevrilməsi İranın Sionist rejimə qarşı çəkindirmə gücünü artırır: Çünki Azərbaycan Respublikası, Sionist rejimə və bəzi Avropa ölkələrinə enerji təmin edən əsas neft və qaz ölkəsidir.

Hazırda Azərbaycan Respublikası İngiltərənin BP şirkətinin icraatı ilə həyata keçirilən Bakı-Ceyhan neft xətti vasitəsilə sionist rejimin neftinin təxminən 60%-dən çoxunu təmin edir. Eyni zamanda, Bakı neft emalı zavodu və Sumqayıtdakı neft müəssisələri sionist rejimin və onun ordusunun pilotsuz uçuş aparatlarının və təyyarələrinin yanacağının təmin olunmasında mühüm rol oynayır.  Qəzzədə baş verən müharibədə və 12 günlük müharibədə və Haifa zavodunun zərər görməsindən sonra, Bakı İsrailə yanacaq təminatını təmin etməyi öz üzərinə götürmüşdür. Həmçinin, Bakı Ukrayna müharibəsindən sonra Cənubi Qafqaz boru kəməri – TANAP – TAP vasitəsilə hər il təxminən 13 milyard kubmetr qazı on Avropa ölkəsinə ötürməklə NATO cəbhəsinə Ukrayna müharibəsində kömək edir.

Əlavə olaraq, enerji müəssisələri ilə yanaşı, İsrail rejiminin Azərbaycan Respublikasında hərbi sərmayələrinin genişləndirilməsi, xüsusən PUA istehsal müəssisələri və bu sahəyə aid digər simvollar ilə yanaşı, bu rejim və onun müttəfiqlərinin, xüsusən İngiltərənin, gəmiçiliyi, sığorta, ticarət, rabitə, kommunikasiya, yolsalma, şərabçılıq zavodları, kibertəhlükəsizlik mərkəzləri, startaplar, balıqçılıq və suvarma müəssisələri kimi sahələrə etdiyi sərmayələr onları Azərbaycan Respublikasında çox həssas vəziyyətə gətirib.

Bu səbəbdən görünür ki, Sionist rejimlə gələcək müharibədə Azərbaycan Respublikasının hərbi və enerji infrastrukturlarına zərbə vurmaq Hörmüz boğazını bağlamaqla müqayisədə daha güclü çəkindirmə təsiri yaradır. Çünki Hörmüz boğazının bağlanması – dünya neftinin üçdə birinin keçdiyi strateji keçid – hərçənd ki, son mübarizə mərhələsində istifadə oluna biləcək bir silahdır, lakin onun bir sıra mənfi nəticələri ola bilər. Məsələn, İranın neft ixracının və liman fəaliyyətinin dayandırılması, ABŞ və Sionist rejimin İran əleyhinə koalisiya yaratması üçün hüquqi əsasın formalaşması, habelə üç adanın statusunun böhranlı vəziyyətə düşməsinı də sadalamaq olar. Bundan başqa, Hörmüz boğazının bağlanması ilə neftin keçidi dayandığı təqdirdə, İranla dost, neytral və ya müttəfiq olan bir sıra ölkələr – Çin, İraq, Hindistan və ərəb dövlətləri – zərər çəkə bilər. Halbuki cari dövründə ərəb ölkələrinin mövqeyi İranla Sionist rejim arasında olan bu qarşıdurmada keçmişdən fərqli olaraq xeyli dəyişmişdir.

Digər tərəfdən, Azərbaycan Respublikasında Sionist rejimi dəstəkləyən enerji və hərbi infrastruktur obyektlərinə vurulan zərbələr nəticəsində yalnız Tel-Əviv, Bakı və bu rejimi dəstəkləyən bəzi Avropa dövlətləri – xüsusilə Azərbaycan Respubliasının enerji layihələrində əsas sərmayədar olan İngiltərə zərər görəcəkdir. Bu səbəbdən Sionist rejim Hörmüz boğazının bağlanmasını arzulasa da, Azərbaycandakı enerji və hərbi infrastruktura zərbə endirilməsi ehtimalından ciddi şəkildə qorxur. Əlavə olaraq, əgər Bakı və Tel-Əviv müharibəni genişləndirmək istəsə, İran coğrafi mövqeyi, dəniz və quru üstünlüyü, eləcə də mədəni və dini nüfuzu ilə strateji üstünlüyə sahib olacaq və yeni, peşman edici zərbələr endirməklə vəziyyəti öz xeyrinə dəyişə biləcəkdir.

Beləliklə, Azərbaycan Respublikasının tarixi səhvinə qarşı İranın hüquqi cavab verməsi zamanı artıq yetişmişdir. Bakı hökumətinin Sionist rejimə iki onillikdən artıq bütün sahələrdə bir nökər kimi xidmət göstərməsi fonunda bu gün İran üçün “böyük seçim”in zamanıdır.  Bakı və Ankaranın muzdlu əsgərlərinin, aşağı səviyyəli və satqın etnik marionetlərin daxildə hərəkəti və ya yalvarma diplomatiyasının davam etdirilməsi ilə bağlı hərəkətsizlik nə qədim İranın məğrur və Kir normalarına, nə də İmam Əlinin (ə) şiəlik və Zülfiqarının zülm əleyhinə prinsiplərinə uyğundur; Sionist rejimin İranı parçalamaq və iranlıların soyqırımı kimi son məqsədi ilə İrana qarşı təcavüzü ekzistensial müharibədir, ona görə də sionist rejim İranı təəccübləndirmək üçün hər vasitədən istifadə edib və istifadə etdiyi kimi, İran da bu rejim və müttəfiqlərini sərt şəkildə cəzalandırmaq üçün bütün qanuni vasitələrdən istifadə etməlidir ki, onlar artıq İrana dostluq iddiasında olmaq və onlara xidmət etməyə cəsarət etməsinlər. Qafqaz, İranın Sionist rejim üzərində tarixi bir qələbə qazanması üçün simvolik bir açar ola bilər.

Dr. Əhməd Kazemi, beynəlxalq hüquq professoru və Avrasiya məsələləri üzrə baş tədqiqatçı