بیش از دو هفته قطع انتقال گاز روسیه به اوکراین و اروپا کشورهای اروپایی را با بحران جدی مواجه ساخته است . در این میان بلغارستان و مولداوی بیشترین صدمه را دیده است. اوکراین از دهم ژانویه به این دو کشور روزانه دو میلیون متر مکعب گاز ارسال می کند، اما فشار گاز کافی نیست . کمیسیون اروپا نیز اعلام کرد اتریش قصد دارد به نمایندگی از اتحادیه اروپا به کشور مولداوی مقادیر زیادی ژنراتور برق بدهد. در اسلواکی که ۱۰۰ درصد گازش توسط روسیه تامین می شود، حالت اضطراری اعلان شده‌است. این کشور تاسیسات هسته ای اش را که قبلاً زیر فشار اتحادیه اروپا تعطیل کرده بود مجدداً راه اندازی کرده است تا پاسخگوی نیاز گرمایی خانوارها و بخش های اقتصادی باشد. این نیروگاه براساس توافق‌نامه‌ای بسته شد که در آن آمده است: هرگاه صادرات گاز روسیه برای مدت طولانی متوقف شود،اسلواکی حق دارد نیروگاه هسته‌ای خود را مجدداً راه‌اندازی کند.اسلوونی از روز یکشنبه ۲۲ دی و اتریش که ۶۰ درصد گاز مورد نیازش توسط روسیه تامین می شود از دوشنبه ۲۳ دی گاز برای تامین مصارف خانگی و صنعتی ندارد .
در ترکیه نیز ۶۷ درصد گاز مورد نیازش توسط روسیه تامین می شود ، بواسطه کمک های ایران از شدت بحران گازی کاسته شده است. یونان نیز ۸۲ درصدگاز مورد نیازش توسط روسیه تامین می شود.برطبق اعلام شرکت گاز یونان‌(دپا)، گاز طبیعی ۲۰ درصد از انرژی مورد نیاز دراین کشوراست و نیاز داخلی یونان، روزانه ۹ میلیون مترمکعب گاز برآورد شده‌است. حدود ۵ تا ۶ میلیون مترمکعب از این مقدار از طریق خط لوله‌ای که در مسیر روسیه، اوکراین، مولداوی، رومانی و بلژیک قرار داشت تامین می‌شده است.ایتالیا نیز ۲۸درصد گاز مورد نیازش توسط روسیه تامین می شود. دراین میان فرانسه ۲۴ درصد گاز مورد نیازش توسط روسیه تامین می شود. فرانسه هیچ‌گاه همچون آلمان یا ایتالیا به گاز وابسته نبوده زیرا بیش از ۸۰ درصد از انرژی الکتریکی خود را در نیروگاه‌های اتمی تولید می‌کند. شبکه برق هسته ای فرانسه تا حد زیادی این کشور را از بحران گازی روسیه در امان نگاه داشت.بوسنی نیز ۱۰۰ درصد گاز مورد نیازش توسط روسیه تامین می شود . این کشور سالانه بیش از ۳۵۰ میلیون مترمکعب گاز مصرف می‌کند ولی هیچ ذخیره گازی ندارد. گاز طبیعی ۶ تا ۸ درصد از انرژی مصرفی این کشور را تامین می‌کند.صربستان نیز ۸۷ درصد از گاز مورد نیازش توسط روسیه تامین میشود و گاز طبیعی حدود ۱۵ درصد از سوخت مصرفی سالانه این کشور را تشکیل می‌دهد. مجارستان۶۰ درصد ، چک ۸۰ درصد و آلمان ۴۲ درصد از گاز مورد نیازش توسط روسیه تامین می شود. مجموع این آمار و ارقام شدت وابستگی اروپا به گاز روسیه و در نتیجه آسیب پذیری آنها را نشان می دهد. به همین دلیل نیز اروپا تلاش گسترده ای دارد تا از میزان وابستگی خود به گاز روسیه بکاهد .
در این روند ایران ، ترکمنستان ، ازبکستان و جمهوری آذربایجان و الجزایر به عنوان منابع تامین گاز اروپا مطرح هستند. ایران با داشتن ذخیره ای حدود ۲۸ تریلیون مترمکعب گاز؛ دومین کشور جهان پس از روسیه است و با تولید روزانه حدود ۵۲۰ میلیون مترمکعب گاز؛ درجایگاه هفتم در جهان قرار دارد و می تواند نقش اساسی در تامین گاز مورد نیاز اروپا داشته باشد . در این راستا نیز دو یادداشت تفاهم میان ایران و ترکیه و قراردادهای نیز به ارزش بیش از سی میلیارد دلار بین ایران با سوئیس و اتریش امضاء شده است . این در شرایطی است که امریکا تلاش دارد ایران نقش محوری در پروژه ناباکو برای انتقال گاز به اروپا ایفاء نکند. بر اساس این پروژه گاز ترکمنستان و ایران از مسیر ترکیه به اروپا منتقل می شود . تحقق این پروژه گاز را به عنوان یک فاکتور قدرت ملی برای ایران تبدیل می کند. امریکا مساله انتقال گاز ترکمنستان و جمهوری آذربایجان از مسیر گرجستان و ترکیه به اروپا را دنبال می کند و تحرکات بسیار گسترده ای در این خصوص انجام داده است که مهمترین آن تلاش برای حل اختلافات ج. آذربایجان و ترکمنستان بمنظور فراهم کردن زمینه احیای طرح ترانس خزر است . با وجود این از یک سو مسیر گرجستان برای انتقال انرژی بعد از جنگ اوستیای جنوبی مسیر امنی محسوب نمی شود و از سوی دیگر نیز ذخایر گاز حوزه خزر برای تامین گاز مورد نیاز اروپا کافی نیست. ضمن اینکه با توجه به مشخص نشدن رژیم حقوقی دریای خزر و مشکلات زیست محیطی امکان احداث خط لوله از بستر دریای خزر از ترکمنستان به جمهوری آذربایجان وجود ندارد و از اینرو نیز اغلب کشورهای اروپایی ایران را منبع اصلی ومطمئن برای تامین گاز قاره سبز می دانند .
پایان