سفر دو روزه “رجب طیب اردوغان ” نخست وزیر ترکیه به دمشق آغازگر فصل نوینی در مناسبات این دو کشور همسایه و پرتنش محسوب می شود . پیش از این روابط سوریه و ترکیه به دلایل مختلف از جمله اختلافات مرزى، تقسیم آب رودخانه فرات و حمایت دمشق از حزب کارگران کرد ترکیه (پ.ک .ک ) درشرایطى بحرانى قرار گرفته بود و شش سال پیش در آستانه درگیرى نظامى قرار گرفتند. اما با تدبیر حافظ اسد رییس جمهورى سابق سوریه ، “عبدالله اوج آلان ” رهبر این حزب از سوریه خارج شد و با امضاى توافقنامه امنیتى میان آنکارا و
دمشق در اکتبر سال۱۹۹۸ ، روابط رو به بهبود گذاشت . در پى امضاى این توافقنامه ، کمیته مشترک امنیتى به ریاست افسران ارشد امنیتى و ژاندارمى دو کشور هر شش ماه یک بار با هدف تلاش براى رفع مشکلات و تقویت روابط تشکیل مىشود.دستگیری تعدادی از عوامل پ ک ک از سوی سوریه و تحویل آنها به ترکیه ، هر چه بیشتر فضای مثیتی بر مناسبات دو کشور سابه انداخته است . به نظر مىرسد در حال حاضر دو کشور اختلافات تاریخى ( برجاى مانده از دوران سیطره عثمانیان برسوریه ) و جغرافیایى (مرتبط با اختلافات مرزى بویژه منطقه اسکندرون ) را به کنارى نهاده و به توسعه بیش از پیش همکارىهاى اقتصادى دو جانبه پرداخته اند. در شش سال گذشته در همین ارتباط بالغ بر۴۰ هیات در سطح وزیران و دیگرمقامات ارشد دو کشور با یکدیگر دیدار کرده اند. حجم تجارت بین ترکیه و سوریه از سال۱۹۹۷ میلادى به این طرف حداکثر۷۵۰ میلیون دلار بوده ولى در دو سال اخیر و در نتیجه تلاش هاى دو کشور براى ارتقاى آن ، اکنون به مرز یک میلیارد دلار رسیده است . بازرگانان سورى و ترک در آخرین نشست خود که آبان ماه گذشته در دمشق برگزار شد، بر افزایش حجم مبادلات تجارت دو کشور تا میزان سه میلیارد دلار تاکید کردند.
ناظران سیاسى، فشارهاى فزآینده سیاسى و اقتصادى آمریکا به سوریه و از سوى دیگر کاهش اهمیت راهبردى ترکیه پس از اشغال عراق توسط آمریکا، را از جمله دلایل تمایل رهبران سیاسى دو کشور به سوى همگرایى قلمداد مىکنند. سوریه به عنوان “نماد ناسیونالیسم عرب” که اینک خود را از همه طرف در محاصره مىبیند، بناچار اصرار بر بازپس گیرى منطقه اسکندرون را کنار گذاشته و مسوولانش در دیدار با مقامات ارشد ترک از طرح این پرونده چشم پوشى مىکنند.
“عبد الحلیم خدام ” معاون رییس جمهورى، سپهبد “حسن تورکمانى” وزیر دفاع کنونى سوریه به عنوان رییس ستاد ارتش ، محمد مصطفى میرو نخست وزیر سابق سوریه به ترتیب در نوامبر۲۰۰۰ ، ژوئن ۲۰۰۲ ، و ژوئیه ۲۰۰۲ به آنکارا سفر کردند تا مقدمات دیدار تاریخى “بشار اسد” رییس مهورى این کشور از ترکیه فراهم شود. محافل سیاسى منطقه ، این سفر و نیز دیدار تابستان گذشته محمد ناجى عطرى نخست وزیر سوریه به آنکارا را ” گامى مهم ” در تقویت مناسبات دو کشور
ارزیابى کردند. چنان که “بشار اسد” رییس جمهورى سوریه با صدور فرمانى دستور داد تا کنسولگرى این کشور در شهر “غازى عنتاب” ترکیه راه اندازى شود. این اقدام رییس جمهورى جوان سوریه با آرمانهاى حزب بعث حاکم بر سوریه که مناطق جنوب ترکیه را بخشى از میهن بزرگ عربى مىداند، در تضاد است . ترکیه نیز که در دهه ۱۹۹۰ به آمریکا و اسراییل بیش از هر مان دیگرى نزدیک شده بود، اخیرا با احساس نیاز به همکارى با کشورهاى منطقه تحرک
گسترده اى را براى ترمیم مناسبات خدشه دار شده آنکارا با جهان اسلام آغاز کرده است .
از این رو آنکارا گسترش مناسبات با دمشق و نیز تهران را در اولویت سیاست خارجى خود قرار داده است .
دیدگاه خود را بنویسید