الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان برغم برنامه ریزی قبلی ، از شرکت در اجلاس بین المللی اتحاد تمدنها در استانبول انصراف داد. به گزارش منابع خبری جمهوری آذربایجان تماسهای تلفنی عبدالله گل رئیس جمهور و اردوغان نخست وزیرترکیه و کلینتون وزیر امور خارجه امریکا هم نتوانسته است علی اف را از تصمیمش برای تحریم این نشست منصرف کند. هر چند منابع رسمی باکو درباره دلایل این تصمیم علی اف ابراز نظر نکرده اند اما اغلب کارشناسان این اقدام علی اف را در اعتراض به اخبار مربوط به بازگشایی قریب الوقوع مرز ترکیه و ارمنستان ارزیابی می کنند. همزمان با سفر باراک اوباما رئیس جمهوری امریکا و ادوارد نعلبندیان وزیر خارجه ارمنستان به ترکیه، برخی از منابع خبری از بازگشایی قریب الوقوع مرز ترکیه و ارمنستان خبر داده اند. برخی دیگر از منابع خبری نیز اعلام کردند که توافقنامه ای در این باره امضاء خواهد شد. طی ۱۷ سال گذشته این اولین بار است که جمهوری آذربایجان واکنشی تند به ترکیه نشان می دهد. پیش از این دو کشور همواره از روابط خود به عنوان مناسبات راهبردی نام می بردند. لغو سفر رئیس جمهوری آذربایجان به ترکیه نشان می دهد که اخبار اخیر مبنی بر هشدار باکو به آنکارا مبنی در تجدید نظر در مناسبات و نیز قطع انتقال نفت و گاز به ترکیه واقعیت دارد. به همین دلیل نیز مقامات ترکیه از جمله گل و اردوغان بازگشایی رسمی مرز با ارمنستان تا قبل از حل مناقشه قره باغ را تکذیب کردند . اما لغو سفر الهام علی اف به ترکیه نشان می دهد که باکو از توخالی بودن این تکذیب ها بخوبی آگاه است. در واقع مقامات آنکارا برغم سیاست های اعلامی و ظاهری خود ، طی ماههای گذشته اقدامات بسیار گسترده ای برای عادی سازی مناسبات با ارمنستان انجام داده اند که از چشم مقامات آذری نیز پنهان نمانده است. بازسازی گمرکات و تاسیسات مرزی ، گشایش غیررسمی بخشی از مرز و انجام دهها میلیون دلار مبادله تجاری ، تسهیل برای صدور ویزا برای ارامنه ، افزایش پرواز خطوط هوایی ایروان – استانبول ، تاسیس صدای ارمنی ترکیه ، برقراری تماس و مذاکرات در سطح عالی میان روسای جمهوری و وزیران خارجه دو کشور و برنامه ریزی سفر رئیس جمهوری ارمنستان به ترکیه تنها بخش اندکی از تحولات مربوط به روند عادی سازی مناسبات آنکارا – ایروان است. در حال حاضر نیز ترکیه بشدت نگران شناسایی کشتار ۱۹۱۵ ارامنه از سوی کنگره امریکاست. همزمان با سفر باراک اوباما به ترکیه مقامات آنکارا تلاش کردند با دادن تضمین جدی درباره بازگشایی مرز با ارمنستان به اوباما، از پیگیری مساله کشتار ۱۹۱۵ ارامنه توسط ارمنستان و امریکا جلوگیری کنند. در این راستا نیز اوباما  در اظهاراتی قابل تامل در آنکارا گفت با اینکه معتقد است کشتار هزاران نفر از ارامنه در زمان حکومت عثمانی ها در ترکیه به منزله “نسل کشی” است ولی با این حال بر ضرورت ادامه گفتگوهای میان ارمنستان و ترکیه نیز تاکید دارد و این گفتگوها می تواند “به زودی” نتایج خوبی را در پی داشته باشد. این در شرایطی است که ترکیه سالهاست که با این ادعا که بخاطر مناقشه قره باغ مرز خود را با ارمنستان بسته است، امتیازات قابل توجهی از باکو بویژه در حوزه انرژی گرفته است. از اینرو این تحرکات آنکارا برای عادی سازی مناسبات با ایروان ضربه ای بزرگ به موقعیت باکو است. همین موضوع  باعث شده است که یک روز پس از نشست  پارلمان ج. آذربایجان در مورد عادی سازی مناسبات ترکیه و ارمنستان و ناباورانه خوانده شدن این روند، مساله لغو سفر علی اف به ترکیه مطرح شود و حتی وعده کلینتون مبنی بر فراهم کردن زمینه دیدار وی با اوباما در ترکیه نیز نتوانسته علی اف را به شرکت در اجلاس اتحاد تمدنها در استانبول مجاب کند.