طی روزهای اخیر مساله دفن زباله های اتمی نیروگاه اتمی متسامور بار دیگر توسط برخی از نشریات ارمنستان مطرح شده است. در این راستا روزنامه آزگ چاپ ایروان اخیرا نوشت:” زمانی زباله های رادیواکتیو نیروگاه اتمی در مکانی بالاتر از قبرستان سووتاشن در محوطه نزدیک به بیمارستان بیماران روانی دفن می شد. در دهه ۷۰ بدلیل خاکهای روان منطقه قبرستان, زباله ها به محوطه نیروگاه اتمی انتقال یافت که در آنجا امروزه زباله های حاوی مواد رادیواکتیو سایر مؤسسات ارمنستان نیز انباشته می شوند. قبرستان مخصوص با کمک شرکت «فرام آتوم» فرانسوی احداث شد, اما امروزه نیز در حکم انبار موقت فعالیت می کند. در دوران شوروی, مسکو پیشنهاد کرد در لایه های شور و پایینی آبهای آبیاری دشت آرارات ,قبرستان منطقه ای زباله های رادیواکتیو ایجاد شود. در اینجا قرار بود زباله های رادیواکتیو ج.آذربایجان و گرجستان نیز در عمق ۸۰۰ متری و در لایه نمکی و در حفره های ایجاد شده ریخته شوند. اما این لایه ها بلافاصله زیر حوضچه آب آبیاری آرارات قرار داشت یعنی زباله های بسته بندی شده با امکانات ویژه ابتدا باید از حوضچه آب آبیاری عبور داده می شد و تنها بعد از آن به لایه نمکی می رسید و تضمینی برای این موضوع نبود که اینها در حوضچه آبهای آبیاری فرو نخواهند رفت و هیچ مکانیزم نظارتی وجود نداشت. آن زمان اعتراض متخصصین مانع از تحقق این برنامه خطرناک شد. با این حال تا به امروز هم برای مسأله راه حلی اصولی پیدا نشده است. امروزه روسیه دیگر زباله های “بسیار فعال” نیروگاه اتمی ارمنستان را برنمی دارد. اگر در دوران شوروی زباله های رادیواکتیو بسیار فعال از ارمنستان خارج می شدند اکنون این زباله ها نیز به همراه زباله های با فعالیت کم و متوسط دفن می شوند. زباله های بسیار فعال باید برای مدتی طولانی تر دفن شوند که نیاز به هزینه بیشتری دارد. این مسأله را نمی توان در کشور حل کرد و دلیل آن علاوه بر نبود منابع مالی و وسعت کم کشور ، نبود دانش استانداردهای بالا برای دفن این نوع زباله ها است.”
به این ترتیب بنظر می رسد بار دیگر مساله مشکل دفن زباله های اتمی نیروگاه متسامور در کانون توجه رسانه های ارمنستان قرار گرفته است. اهمیت این موضوع از آن جهت است که پیش از این جمهوری آذربایجان و ترکیه در این خصوص شکایتی مطرح کرده اند. براساس استانداردهای جهانی زباله های اتمی باید حتی الامکان از آبهای زیرزمینی، حوضچه های آب آبیاری و مناطق مسکونی دور باشند و در مناطقی دفن شوند که زلزله خیز نباشند. در مورد نیروگاه اتمی متسامورارمنستان همواره دو نگرانی عمده مطرح است. اول احتمال تشعشعات احتمالی نیروگاه، دوم مساله چگونگی دفن زباله های اتمی آن. اتحادیه اروپا از ارمنستان خواسته است نسبت به تعطیلی نیروگاه اتمی خود اقدام کند. گفته می شود اتحادیه اروپا اعلام کرده است که در صورت تعطیلی فعالیت نیروگاه اتمی ارمنستان ۸۰۰ میلیون دلار اعتبار به این کشور می پردازد که ۱۲۰ میلیون دلار آن بلاعوض می باشد. این نگرانیها ناشی از تبعات بسیار خطرناک هرگونه تشعشع اتمی بویژه در صورت وقوع حوادث غیر مترقبه طبیعی است. با وجود این آژانس انرژی اتمی در سال ۲۰۰۴ فعالیت نیروگاه متسامور را تا سال ۲۰۱۶ تائید کرده است . در نتیجه مساله مهم باقیمانده مساله دفن زباله های اتمی متسامور است . مقامات جمهوری آذربایجان در سال ۲۰۰۵ همزمان با طرح شکایتی مبنی بر اسکان غیر قانونی ارامنه در اراضی اشغال شده این کشور ، اعلام کردند که اطلاعات دقیقی درباره دفن زباله های هسته ای نیروگاه اتمی متسامور در اراضی اشغال شده ج آذربایجان در دست دارند و آن را به اطلاع سازمان ملل متحد و آژانس بین المللی انرژی اتمی رسانده اند . بگفته مقامات باکو جمهوری خودخوانده قره باغ به نمایندگان و بازرسان هیچ یک از سازمانهای بین المللی اجازه ورود به منطقه برای انجام بازرسی در این خصوص را نمی دهد.از اینرو مهمترین راهکار در این خصوص دفن زباله های اتمی در ارمنستان با راهنمایی و نظارت بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی است .