بجرات می توان گفت مناسبات روسیه و گرجستان بعد از فروپاشی شوروی اغلب مطلوب نبوده است. چه در دوره ریاست جمهوری کوتاه زویاد گامسا خوردیا اولین رئیس جمهوری گرجستان(۱۹۹۱-۹۳) و چه در دوره ریاست جمهوری ده ساله ادوارد شوارد نادزه (۱۹۹۳-۲۰۰۳) تنش جوهره غالب در مناسات دو کشور همسایه گرجستان و روسیه بوده است. اتهام روسیه مبنی بر حمایت گرجستان از شورشیان چچنی و پناه دادن به آنها در دره پانکیسی ، اتهام گرجستان مبنی بر حمایت روسیه از جدایی طلبان آبخازیا ، اخراج مرزبانان روسی از گرجستان در سال ۱۹۹۸ ، تلاش گرجستان برای اخراج نیروهای حافظ صلح روسیه، اقدام تفلیس در نظامی کردن پیمان گوام و خروج از پیمان امنیت دسته جمعی در سال ۱۹۹۹ تنها بخشی از اختلافات روسیه و گرجستان را تشکیل می دهد که عمده این تنش ها ریشه در ناتوگرایی گرجستان و بدبینی مسکو به تفلیس دارد. وقوع انقلاب مخملی در گرجستان در ۲۲ نوامبر سال ۲۰۰۳ آغازگر دوره تنش زدایی در مناسبات روسیه و گرجستان نبود بلکه همانگونه که تحولات کنونی نشان می دهد آغاز دوره تشدید تنش در مناسبات دو کشور می باشد. البته با توجه به اقدام روسیه در عمل به تعهدات ۱۹۹۹ خود در اجلاس سران سازمان امنیت و همکاری اروپا در استانبول مبنی بر تخلیه پایگاهای باتومی ، گودائوتا، وازیانی و سوخومی انتظار می رفت که بهبود محسوسی در مناسبات گرجسان و روسیه دیده شود . اما بطور مشخص دو عامل باعث ایجاد و تشدید زنجیره تنش در مناسبات روسیه و گرجستان بعد از انقلاب رنگین شده است. اول اینکه به دنبال اقدام امریکا و برخی از کشورهای غربی در حمایت از اعلام استقلال یکجانبه کوزوو، مسکو نیز در اقدامی تلافی جویانه حمایت های عملی و پنهانی خود از آبخازیا و اوسیتیای جنوبی (مناطق جدایی طلب گرجستان) را علنی ساخت. ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری وقت روسیه در ۱۶ آوریل فرمان مناسبات غیر رسمی با آبخازیا را صادر کرد . این موضوع از سوی مقامات تفلیس به عنوان گامی برای انضمام این منطقه به روسیه ارزیابی شد و بشدت اعتراض آن را برانگیخت . دوم اینکه بر خلاف دوران شوارد نادزه که وی گاه بر عضویت در ناتو، گاه بر سیاست بیطرفی و گاه حتی بر همگرایی راهبردی با روسیه تاکید می کرد ، میخائیل ساکاشویلی رهبر جوان و رنگی گرجستان قاطعانه بر عضویت در ناتو تاکید دارد و رسماً در این خصوص درخواست داده است. جالب اینکه در هر دو عامل نقش دخالت های امریکا انکار ناپذیر است. چنانچه سفر اخیرا کاندولیزا رایس وزیر امورخارجه امریکا به گرجستان نشان داد واشنگتن سیاست تشویق تفلیس به تنش با روسیه را دنبال می کند . سفر رایس به تفلیس هر چند سفری کوتاه بود اما با اهداف متعدد و دراز مدت صورت گرفت . رایس در تفلیس تاکید کرد که برای نشان دادن حمایت قاطع دولت آمریکا از تمامیت ارضی گرجستان به تفلیس سفر کرده و قول کمک به گرجستان برای عضویت در ناتو را به مقامات گرجی داده است. امریکا بویژه پس از سفر می ۲۰۰۵ جرج بوش به گرجستان و تاکید وی بر عضویت تفلیس در ناتو، سیاست ایجاد بحران در مناسبات روسیه و گرجستان را در دستور کار قرار داده است. به عقیده برخی از محافل گرجی این کشور بعد از انقلاب مخملی سال ۲۰۰۳ به نومستمعره امریکا تبدیل شده است و نمود آن افزایش حضور نظامی امریکا در گرجستان و خدمت صدها سرباز گرجی به اهداف اشغالگران امریکایی در عراق و افغانستان است.
گرجستان و روسیه و پایان ناپذیری تنش (۱)
نویسنده سایت۱۴۰۲/۸/۷ ۱۳:۴۷:۰۸۱۳۸۷/۰۶/۳۱|1387, آرشیو تحلیلها, دریچه ای به قفقاز و اورآسیا|بدون دیدگاه
دیدگاه خود را بنویسید