طی روز های اخیر با گسیل گسترده نیروهای ارتش جمهوری آذربایجان و نیروهای تکفیری ملبّس به یونیفورم ارتش این کشور به سمت سیونیک، قراباغ و بخشی از مناطق مرزی ارمنستان، آژیر جنگ سوم بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان به صدا در آمده است . این تحرکات جمهوری آذربایجان پس از مذاکرات آشکار و پنهان فشرده یک ماه اخیر میان جمهوری آذربایجان و رژیم صهیونیستی صورت می گیرد. انتقال تسلیحات جدید از سوی رژیم صهیونیستی به باکو به پیشنهاد این رژیم و در قبال موافقت علی اف برای استقرار تسلیحات مضاف بر تسلیحات مورد نیاز برای جنگ با ارمنستان (راهبرد ادامه استقرار تسلیحات ضد ایران توسط رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان) صورت گرفته است
سرعت زیاد تحولات در قفقاز، تحرکات بازیگران متعدد از جمله امریکا، فرانسه، رفتارهای اشتباه روسیه در قفقاز و خیزش مجدد «ماده گرگ پرستان» در داخل ایران برای به اشتباه انداختن کشور، وضعیت پچیده ای در ترسیم وضعیت کنونی ایجاد کرده است.
برای تبیین شرایط موجود در قفقاز و رویکرد ایران در این خصوص ذکر چند نکته ضروری است :
اول: همانطوریکه پیش از این در تحلیل «ریشه یابی دلایل هیاهوی الهام علی اف علیه ایران و تبعات آن» ذکر شد خاندان علی اف این کشور را به طور کامل در اختیارات رژیم صهیونیستی قرار داده و سرنوشت خود را به دالان موهوم زنگزور یا همان دالان تورانی ناتو پیوند داده اند . این در شرایطی است که نه درموافقتنامه ۲۰۲۰ مبنای حقوقی برای این دالان موهوم وجود دارد نه با وجود اتصال جمهوری آذربایجان به نخجوان از خاک ایران (راه ارس) به چنین دالانی نیازی است. با وجود این دالان تورانی ناتو بخشی از فتنه ناتو با محوریت انگلستان برای جلوگیری از گذار به نظم نوین جهانی با محوریت ایران، روسیه و چین است. به همین دلیل آنها تلاش دارند با سوءاستفاده از زوال نسبی اقتدار قفقازی روسیه به واسطه جنگ اوکراین، بتوانند این فتنه ژئوپلیتیکی را بر پایه ایده دویست ساله تورانیسم انگلیسی مستقر سازند.
دوم: مهمترین مانع در مسیر استقرار دالان تورانی ناتو، مواضع ایران است. برآورد باکو و رژیم تل آویو و لندن این است که تا زمانیکه ایران دچار اشتباه تصمیم گیری یا آشوب و اغتشاش داخلی نشود، اجرای دالان تورانی با استفاده از زور ممکن نیست. از اینرو جای تعجب نیست که باکو طی ماههای اخیر و همچنین سال گذشته بیشترین تحرک را در کنار رژیم صهیونیستی و انگلستان برای اغتشاشات در ایران و از سرگیری آن داشته است. در جدیدترین نوع از این دست تحرکات، مرکز سایبری رژیم صهیونیستی در باکو با همکاری خاندان علی اف، روی ایجاد اعتراضات در مناطق شمالغرب ایران به بهانه خشک شدن دریاچه ارومیه متمرکز شدند اما آگاهی غیور مردمان شمالغرب ایران که شاهد تروریسم آبی ترکیه (سدسازی های روی ارس) و جمهوری آذربایجان (از طریق تغییر مسیر رودخانه های فرعی متّصل به ارس) هستند، مانع شکل گیری این اعتراضات شد . البته رژیم تل آویو و باکو در این خصوص نیز دچار اشتباه راهبردی هستند، چنانچه رزمایش فاتحان خیبر در مهر ۱۴۰۰ همزمان با اغتشاشات صورت گرفت و نشان داد که ایران در جلوگیری از فتنه ژئوپلیتیکی در منطقه عزم جدی دارد.
سوم : لابی های باکو و آنکارا که همان «ماده گرگ پرستان حقیر» و البته گاها ذینفوذ در مراکز تصمیم گیری کشور هستند، امیدوارند به مانند تجربه تلخ جنگ دوم قراباغ (۲۰۲۰) مانع اجماع در کشور شوند و راه را برای اجرای طرح فتنه انگیز اشغال سیونیک و دالان تورانی ناتو فراهم سازند. آنها طی یک سال اخیر تلاش کردند تمامی خباثت های علنی دولت باکو در همکاری با منافقین در آلبانی، توافق با اقلیم کردستان برای آشوب در ایران، اعطای امتیازات امنیتی و نظامی بی سابقه به رژیم صهیوینستی و دخالت آشکار علی اف در امور داخلی ایران از جمله آذریها، را سانسور، تقلیل یا توجیه نمایند. در حال حاضر آنها از هر بهانه ای سعی می کنند برای به اشتباه انداختن تصمیم گیران ایرانی استفاده نمایند، جدید ترین این مورد، علم کردن تمرین نظامی آمریکا و ارمنستان می باشد.
چهارم : برگزاری تمرین کوچک نظامی امریکا و ارمنستان برخلاف بازنمایی ماده گرگ پرستان در داخل کشور، موضوع جدیدی نیست. ارمنستان بمانند جمهوری آذربایجان و گرجستان از سال ۱۹۹۴ عضو برنامه «مشارکت برای صلح» ناتو است و از آن زمان، حتی زمانیکه روس گرایانی مانند کوچاریان و سرکیسیان در راس حکومت بودند، تمرین یا دوره های آموزش نظامی بین ارمنستان و امریکا بارها برگزار شده است . جالب اینکه بعد از عراق ، بزرگترین سفارت امریکا در جهان در ارمنستان قرار دارد که در دوره کوچاریان روسگرا احداث شده و گنجایش بیش از ۵۰۰ نیرو را دارد. مقامات ایروان بارها در سه دهه اخیر بر همکاری توامان با روسیه و امریکا تاکید کرده اند . البته ایران در گذشته و اکنون نیز مخالف حضور امریکا و بیگانگان در قفقاز از جمله در ارمنستان یا جمهوری آذربایجان هست، اما تمرکز و غلّو «ماده گرگ پرستان» روی تمرین نظامی امریکا و ارمنستان نه از بعد نگرانی آنها از حضور امریکا در قفقاز، بلکه جهت ایجاد تردید در مقامات ایرانی در واکنش قاطع به تجاوز نظامی خاندان علی اف به ارمنستان است. کما اینکه آنها هیچ گاه در خصوص تمرین های نظامی امریکا با جمهوری آذربایحان آنهم در دریای کاسپین، واکنشی نشان ندادند. این طیف ریاکار، همان کسانی هستند که شهریور ۱۴۰۱ همزمان با سفر نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان امریکا به ارمنستان مدعی بودند که پیرو این سفر، ایروان با کریدور درخواستی باکو و آنکارا موافقت خواهد کرد، بنابراین نباید ایران از تمامیت ارضی ارمنستان حمایت کند حال آنکه در همین مدت دولت ایروان از قراباغ چشم پوشی کرد ولی زیربار درخواست کریدور نرفت.
پنجم: واقعیت این است که روسیه با اشتباهات پی در پی در قفقاز و در سیاست اش با ترکیه، زمینه سرخوردگی ارامنه را فراهم ساخته است. خودداری روسیه از فعال کردن ماموریت پیمان امنیت دسته جمعی علیرغم تجاوز نظامی جمهوری آذربایجان به داخل خاک ارمنستان در شهریور ۱۴۰۱ و همچنین ناتوانی در صلح بانی در کریدور مسدود شده لاچین و قرار گرفتن قراباغ و جمعیت غیر نظامی آن در یک محاصره غیر انسانی و انفعال در قبال کوبیدن باکو بر طبل جنگ و تهدیدهای آشکارش علیه تمامیت ارضی ارمنستان، توجیه خوبی برای دولت غربگرای پاشینیان در ارمنستان ایجاد کرد که تاکید کند که همزمان با همکاری با روسیه، روی همکاری امنیتی با امریکا و اروپا نیز تمرکز می کند. در این میان سرمستی الهام علی اف و خروج از دایره تعیین شده برای وی در خصوص قراباغ، (آغاز فاز نسل کشی و جابجایی اجباری ارامنه قراباغ با توسل به سلاح به قحطی کشاندن و محاصره که بر اساس اساسنامه رم، جنایت علیه بشریت است ) باعث شده فرانسه و امریکا برای کاهش فشار افکار عمومی غرب که این روزها در حال نضج گیری است، «فعلا» با کنار گذاشتن تمرکز بر فتنه دالان، فشارها را به باکو افزایش دهند تا حقوق و امنیت ارامنه (در قالب خودمختاری) تامین شود . برنامه ریزی سفر مکرون به منطقه پس از خط و نشان های پاریس و قطعنامه های سنگین سنای فرانسه علیه باکو و تمرین نظامی ایروان و واشنگتن موید این موضوع است. در واقع به صورت مقطعی هم شده، در حال حاضر نوعی همسویی میان بخش هایی از رویکرد ایران، آمریکا و فرانسه ایجاد شده و همین موضوع، مضاعف، ماده گرگ پرستان و مزدوران باکو و آنکارا را ناخرسند ساخته است.
ششم: اساس رفتار ایران در تحولات جاری قفقاز از جمله رزمایش های برگزار شده و احداث کنسولگری در قاپان مرکز سیونیک را منافع ملی و مصالح اسلامی کشور تشکیل می دهد. ایرانیان هم از رفتار خباثت آمیز خاندان علی اف در شیعه ستیزی و در ایران زدایی در جمهوری آذربایجان و هم عهدی وی با دشمنان ایران متنفر هستند؛ هم از رویکردهای غربگرایانه پاشینیان ناراحتند. بنابراین عزم ایران برای مقابله با تحرکات باکو، تل آویو و آنکارا برای اشغال سیونیک بمعنای حمایت از ارمنستان نیست بلکه در راستای خط قرمز مشخص شده توسط مقام معظم رهبری (در دیدار با اردوغان و پوتین در تیر ۱۴۰۱) مبنی بر جلوگیری از تغییرات مرزی و ژئوپلیتیکی و بسته شدن شاهراه های تاریخی است. از این منظر، مبانی حقوقی واکنش مقتدرانه نظامی ایران به ماجراجویی های احتمالی باکو در سیونیک یا شمال سیونیک عبارتند از : اعمال صلاحیت برای صیانت از منشور سازمان ملل در خصوص احترام به مرزهای بین المللی، پاسخ به تهدید جدی و قریب الوقوع نیروهای تکفیری، صهیونی و تجزیه طلب که توسط باکو اسکان یافته اند، مطالبه عمومی ایرانیان که معتقدند کشور ضمن سکوت طولانی مدت در قبال آزار و اذیت شیعیان در جمهوری آذربایجان، نظاره گر جنگ دوم قراباغ و پیوند باکو و تل آویو بوده است. نکته مهمتر از منظر حقوقی اینکه تهاجم جمهوری آذربایجان به جنوب ارمنستان «شناسایی» جمهوری آذربایجان را لغو می کند، چون شناسایی فعلی بر مبنای مرزهای بین المللی بوده نه مرزهای تحت تجاوز.
هفتم: باکو نه براساس منافع مردم اش، بلکه تحت تاثیر تحریک رژیم صهیونیستی و انگلستان برای ایجاد کریدور جعلی زنگزور تلاش می کند در حالیکه با وجود مسیر ایران و «راه ارس»، نیازی به چنین کریدوری وجود ندارد. دولتمردان باکو امیدوارند با ایجاد رعب و راه اندازی جنگ روانی علیه ایروان، آنها را مجاب به چشم پوشی از تمامیت ارضی خود کند. دلیل انتشار گسترده ویدئوهای گسیل باصطلاح ارتش جمهوری آذربایجان به مرزهای ارمنستان و قراباغ برای همین کارکرد جنگ روانی است. البته احتمال دارد که در صورت به نتیجه نرسیدن این هدف، راهکار نظامی پیگیری شود. در این صورت با هدف غافلگیر و منفعل کردن ایران احتمال دارد که اشغال جنوب ارمنستان از ناحیه جرموک و شمال استان سیونیک صورت گیرد نه از نوار مرزی ایران و ارمنستان. حال آنکه تبعات ژئوپلیتیکی هر دو سناریو برای ایران یکی است و تهران فارغ از محل تجاوز نظامی، اقدامات لازم برای جلوگیری از تغییرات مرزی با تمرکز بر اقدامات چند وجهی را اجرا خواهد کرد. تهران بخوبی می داند که فتنه ژئوپلیتیکی دالان تورانی ناتو و اشغال سیونیک علاوه بر اینکه با هدف ضربه زدن به ایران، روسیه و چین در زمینه های چهارگانه «معادلات انرژی، معادلات ترانزیتی، ترویج پان تورانیسم و توسعه ناتو به هارتلند قفقاز و آسیای مرکزی» صورت می گیرد، در فاز بعدی، بزعم طراحان، ایجاد تجزیه طلبی در مناطق شمالغرب ایران و با محوریت تبریز قهرمان را دنبال می کند. موضوعی که حتی در کتب درسی باکو نیز تبلیغ می شود. در واقع تبعات ژئوپلیتیکی تحقق فتنه دالان تورانی ناتو کمتر از جدایی بحرین از ایران نخواهد بود. بنابراین در صورت شروع جنگ سیونیک، محوریت اقدامات ایران این خواهد بود که علاوه بر جلوگیری از تغییرات مرزی، شرایط جدیدی را برای جبران پسرفت های چندساله اخیر در قفقار و تغییر بنیادین معادلات در این منطقه ایجاد کند.
هشتم: پس از تاکید مقام معظم رهبری در دیدار جداگانه بر پوتین و اردوغان بر اینکه ایران با تغییرات ژئوپلیتیکی در قفقاز مخالفت خواهد کرد، مقامات ایرانی بارها بر خطوط قرمز در این خصوص تاکید کرده اند. جدیدترین آن در دیدار وزیر امورخارجه ایران با الهام علی اف در باکو در تیر ۱۴۰۲ و سفر هاکان فیدان -که یکی از معماران تنش های ده سال اخیر منطقه است – به تهران در شهریور ۱۴۰۲، تاکید شده است . باوجود این بنظر می رسد اکثر رسانه های کشور در این زمینه، «جهاد تبیین» مدنظر مقام معظم رهبری را نتوانسته اند، بدرستی ایفاء کنند. علیرغم گذشت یک سال از بیایانات معظم له (در دیدار با پوتین و اردوغان)، هنوز برخی از خبرگزاریهای کشور نظیر خبرگزاری تسنیم، مکررا از واژه مجعول، کریدور زنگزور استفاده می نمایند که رویکردی مغایر با قواعد حقوقی و تبلیغ جعل تاریخی صورت گرفته توسط حاکم باکو است، یا اینکه علیرغم اینکه مقام معظم رهبری در بیانات آبان ۱۳۹۹ در کنار تاکید بر تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان، بر امنیت ارامنه قراباغ تاکید کردند، سیاست هشت ماهه خاندان علی اف در انسداد کریدور لاچین و به قحطی کشاندن اجباری جمعیت غیرنظامی ارامنه قرباغ، در رسانه ها چندان پرداخت نمی شود. در تحولات اخیر قفقاز نیز ضعف تبیین رسانه ای مشهود است. بنابراین رسانه ها می بایست در این خصوص به رسالت تاریخی خود با محوریت بیانات مقام معظم رهبری به صورت جدی و جهادی عمل نمایند.
نهم: چنانچه پیش از این در مطلب «آقای اردوغان لطفا مغلطه نکنید»، تاکید کردم علیرغم هیاهوی ترکیه و رژیم صهیونیستی، اگر تجربه سوریه را در نظر بگیریم، بویژه با توجه به مزیت و اشراف ژئوپلیتیکی ایران بر قفقاز، با عزم تهران، امکانی، برای ایجاد دالان تورانی ناتو وجود ندارد. ایجاد ثبات در قفقاز ، بخشی از رسالت تاریخی ایران می باشد. در این روند، هشدار چین به شکل گیری کریدور قومی در منطقه که امنیت منطقه اویغور نشین «سین کیانگ» را می تواند تهدید کند، توسعه همکاری هند با ارمنستان و چرخش رویکرد روسیه مبنی بر اینکه با توجه به جنگ اوکراین، در یک تقسیم کار، ایران در مقابله با اشغال سیونیک و فتنه ژئوپلیتیکی دالان تورانی ناتو، حضور پررنگ داشته باشد، همگی شرایط را برای نقش آفرینی مقتدرانه ایران ایجاد کرده است. این موضوع در کنار تقویت شکل گیری دالان ترانزیتی محور مقاومت، عادی سازی مناسبات ایران با عربستان سعودی، عضویت در شانگهای و بریکس و گسترش همکاری ایران با روسیه و چین در خلیج فارس و حوزه کاسپین، نشان می دهند که فتنه انگلیسی دالان تورانی ناتو، محکوم به شکست است و هزینه اصرار بر آن را در وهله اول خاندان علی اف که قمارگونه سرنوشت حکومت خود را به این کریدور جعلی گره زده اند، خواهند پرداخت .
** (توجه: منظور از اصطلاح «ماده گرگ پرستان داخلی»، لابی های قومی باکو و آنکارا هستند. کسانیکه با پشت کردن به هویت تمدن ساز ایرانی و اسلامی، چشم بستن به شهادت حدود سی هزار ایرانی غیور که از قضا اغلب آنها «آذریهای» ایران بودند در مقابل تجاوزها «ترک ها» در جنگ چالداران؛ چشم بستن به وضعیت اسفناک کنونی شیعیان و مردم جمهوری آذربایجان، با انگیزه های مختلف (قومی ، دلاری و…)، و از طریق وارونه نمایی، کذب پراکنی، تقلیل و ساده سازی روندهای کلان قفقاز؛ با اقدامات سیستماتیک و شبکه ای، برای به اشتباه انداختن تصمیم گیران کشور تلاش می کنند، و به پیشبرد اهداف پان تورانیستی انگلستان و گرگهای خاکستری ترکیه و اذناب شان در باکو کمک می کنند).
درود.
کامل و جامع توضیح دادید.
ولی اگر ایران با دعوت دولت ارمنستان وارد مناطقی که آذربایجان قصد داره حمله کنه و به نخجوان وصل کنه بشه آذربایجان هیچ غلطی نمیتونه بکنه.
ولی اگه بشینم و هشدار بدیم کریدور زنگزور افتتاح نمیشه باکو از وسط ارمنستان اون باریکه رو قطع میکنه دست ما هم به جایی بند نمیشه
احسنت
ممنون از تحلیل به موقع و مفیدتان
ان شاء الله موضوع بحرین و… تکرار نخواهد شد
سلام علیکم
احسنت آقای دکتر
از تحلیل خوبتان بهرمند شدیم
امیدوارم رسانه ها به وظیفه خود عمل کنند
ان شاء الله موضوع بحرین تکرار نخواهد شد
با توجه به توضیحات این گزارش و آگاهی نظام از جفتک پرانی عیلف ، اردوغان ، پانترکها ، غربگرایان وطن فروش و نیز با توجه به قابلیتهای فراسرزمینی و امکانات محور مقاومت در جمهوری بادکوبه و ترکیه و سایر ابزارها ، چرا ج.ا ایران برخورد قاطع و دندانشکنی نمی دهد ؟
بنظرم با توجه پیشرفتهای چشمگیر ایران در صنایع هوا فضا و موشکی نیاز به اعزام ادوات زرهی و پیاده نظام (مگر بصورت نمایشی و تبلیغاتی) نیست .
چرا که توانایی و قابلیت ما در این حوزه ها در محور مقاومت و تغییر صحنه نبرد در جنگ اوکراین به نفع روسیه جواب مثبت داده
و هوشمند سازی برخی از تسلیحات مورد تایید و تاکید رسانه ها و مراکز مطالعات نظامی جهان میباشد
درهم کوبیدن ضربتی برخی مراکز سرمایه گذاری شده توسط صهیونیستها ، شرکت انگلیسیBP ، کاخهای علیوف ، مراکز راهبردی خصوصا سدهای بالادست ارس و … در جمهوری بادکوبه در روز اول موجب خواهد شد که آنها متوجه بالا بودن هزینه مربوط به این جسارت را درک کرده و از رفتار خود پشمان گردد
سلام و خداقوت
تحلیل جامع و کاملی بود
هموطنان آذری ما هوشیار باشند.
امید صفائی از بندرعباس
سلام ممنون از تحلیل جالبتان دست مریزا