به گزارش سنارک ( SNARK) خبرگزاری ارمنستان ، ”آرسن غازاریان “رئیس ارمنی کمیسیون توسعه تجاری ارمنستان – ترکیه روز پنج شنبه ( ۲۸ مارس ) در دیدار با” کاهان سویاک“ رئیس ترکیه ای این کمیسیون در آنکارا از احتمال از سرگیری فعالیت کمیسیون آشتی ترکیه و ارمنستان خبر داد. در عین حال روزنامه “ آزگ ” چاپ ایروان در شماره روز پنج شنبه ( ۲۸ مارس ) خود نوشت : “ کمیسیون آشتی ترکیه – ارمنستان ” برای آغاز فعالیت مجدد آماده می شود۰ کمیسیون آشتی ترکیه و ارمنستان مارس ۲۰۰۰ بمنظور عادی سازی روابط ترکیه و ارمنستان فعالیت خود را آغاز کرد ۰ اما فعالیت این کمیسیون پس از برگزاری سه نشست در ژنو ، استانبول و نیویورک ، ۱۱ دسامبر ۲۰۰۱ تحت تاثیر اختلاف دو طرف بر سر مساله کشتار ۱۹۱۵ ارامنه توسط ترکهای عثمانی متوقف شد. برخی از کارشناسان سیاسی معتقدند توقف فعالیت کمیسیون آشتی ترکیه و ارمنستان چندان بطول نخواهد کشید ۰ چراکه هر دو کشور ارمنستان و ترکیه انگیزه های قوی برای عادی سازی روابط که طی یک دهه گذشته تیره است ، دارند.
از نظر برخی از محافل ارمنستان عادی سازی روابط ترکیه و ارمنستان نه تنها موجب خروج ایروان از محاصره اقتصادی ترکیه و جمهوری آذربایجان شده ، بلکه موقعیت باکو در مذاکرات صلح قره باغ را تضعیف می سازد . چراکه باکو همواره از ترکیه بعنوان متحد استراتژیک خود درمناقشه قره باغ نام می برد. در طرف مقابل جبر ژئوپلتیکی و شرایط جغرافیایی از جمله عواملی است که ترکیه را به عادی سازی روابط با ار منستان سوق می دهد ۰ چرا که ارمنستان مهمترین دروازه ورودی ترکیه به قفقاز جنوبی محسوب می شود. از نظر برخی محافل سیاسی ترکیه این موضوع مانع مهمی در نقش آفرینی آنکارا در منطقه در یک دهه گذشته ایجاد کرده است. در عین حال علایق اقتصادی ، فشار غرب ، تلاش برای کاهش دادن نفوذ روسیه در ارمنستان و جلوگیری از تلاش ارمنستان و لابی ارامنه برای شناساسی کشتار ۱۹۱۵ ارامنه ازجمله علل دیگر تلاشهای ماههای گذشته ترکیه برای عادی سازی روابط اش با ارمنستان است ۰ در این راستا ترکیه برخلاف ، سیاستهای اعلام شده اش از ۱۱ دسامبر ۲۰۰۱ با توقف فعالیت کمیسیون آشتی ترکیه و ارمنستان ، تلاشهای جدی برای از سرگیری فعالیت کمیسیون آشتی انجام داده است ۰ سفر ماه ژانویه گذشته تعدادی از روزنامه نگاران ترکیه به ارمنستان و دیدار آنها از قره باغ بدون دریافت روادید جمهوری آذربایجان ، شرکت نمایندگان ترکیه در نشست دو روزه ناتو در ایروان در اواسط ماه فوریه گذشته برغم تحریم این نشست از سوی باکو و برگزاری همایش سه روزه تاریخ شناسان ارمنستان و ترکیه در امریکا در اوایل ماه جاری از جمله تلاشهای ترکیه برای از سرگیری فعالیت کمیسیون آشتی ترکیه – ارمنستان است. جالب اینکه هفته گذشته چهار نماینده پارلمان ترکیه که جهت شرکت در اجلاس پارلمانی سازمان همکاری اقتصادی حوزه دریای سیاه به ایروان سفرکرده بودند بطورغیر منتظره از مجسمه یادبود قربانیان کشتار ارامنه بازدید کرده و با چند دقیقه سکوت سر تعظیم فرود آورده اند.
به باور کارشناسان سیاسی مجموع این عوامل نشان میدهد که باید منتظر وقوع تحولات جدیدی بمنظور عادی سازی روابط ترکیه و ارمنستان در ماههای آینده باشیم ۰ این در حالی است که برخی دولتمردان آنکارا در دیدار با مقامات جمهوری آذربایجان مدعی می شوند که روابط ترکیه و ارمنستان عادی نخواهد شد.