هشتمین نشست وزرای امور خارجه کشورهای همجوار عراق، در استانبول برگزار شد . این اجلاس قرار بود دو هفته پیش در استانبول برگزار شود که به درخواست “ابراهیم جعفری” نخست وزیر دولت موقت عراق به تعویق افتاد و در نتیجه شرایط برای مشارکت وزیر امورخارجه دولت جدید عراق در این اجلاس فراهم شد . کارشناسان روابط بینالملل مشارکت دولت جدید عراق در هشتمین اجلاس استانبول را حائز اهمیت زیادی توصیف کرده و معتقدند تشکیل این اجلاس با حضور هوشیار زیباری ، نشانه موافقت کشورهای همسایه با روند جدید سیاسی در عراق بعد از انتخابات عمومی آن کشور می باشد . برگزاری اجلاس کشورهای همسایه عراق در استانبول فرصت دیگری فراهم ساخت تا در مورد همکاریهای کشورهای همسایه با دولت موقت جدید در روند بازسازی و ثبات اوضاع سیاسی در آن کشور هماهنگی شود . این اجلاس “نفی هر گونه اقدام نظامی علیه همسایگان عراق”، “تامین امنیت کشورهای منطقه و همسایه عراق” را مورد تاکید قرار داد. در بیانیه نهایی اجلاس استانبول که با افزودن دو بند دیگر و در۲۳ بند تنظیم شده، کشورهای شرکتکننده ، نماینده شورای امنیت سازمان ملل در عراق، سازمان کنفرانس اسلامی و اتحادیه عرب به عنوان طرفهای شرکتکننده در اجلاس استانبول بر لزوم تامین ثبات و امنیت و صلح و آزادی در عراق و مصوبات اولین اجلاس وزرای خارجه ۲۳ ژانویه ۲۰۰۳ در استانبول تاکید کردند. در بخش دیگری از بیانیه بر مشارکت مردم عراق در انتخابات به عنوان ابزاری برای استقرار دمکراسی در همه عرصههای سیاسی و اقتصادی و اجتماعی تاکید شده و محاکمه مقامهای رژیم صدام حسین به عنوان جنایتکاران جنگی علیه ایران و کویت و جنایت علیه انسانیت و مردم عراق موکدا درخواست شده است. مهمترین دستور کار اجلاس استانبول بررسی وضعیت جدید بعد از انتخابات عراق تاثیر این انتخابات بر وضعیت امنیتی این کشور بود . در این راستا نیز در بیانیه پایانی اجلاس ه از برگزاری انتخابات عمومی سوم ژانویه ۲۰۰۵مجمع ملی، انتخاب رییس مجلس و رییس جمهوری و انتصاب نخست وزیر و تشکیل دولت در عراق اعلام حمایت شده است و خاطر نشان کرده که انتخابات عمومی آتی عراق در هفت ماه آینده برگزار خواهد شدکارشناسان با تاکید بر اهمیت تامین امنیت در عراق و کار دشوار دولت موقت در مبارزه با گروههای متخاصم مسلح، معتقدند موفقیت این دولت در آمادهسازی کشور تا آخر سال جاری میلادی برای برگزاری انتخابات عمومی و برگزاری این انتخابات در شرایط امنیتی مناسب و دمکراتیک، به همیاری کشورهای منطقه با این دولت بستگی دارد. برگزاری اجلاس استانبول نیز از این بعد اهمیت دارد . واقعیت این است که برخی از گروهای عراقی نظیر گروه مسعود بارزانی و ایاد علاوی با چراغ سبزامریکا سعی دارند مانع طی سریع روند دموکراتیک در عراق بشوند و در این مقطع همکاری کشورهای همسایه عراق فوق العاده اهمیت دارد . بویژه اینکه آمریکا و برخی از مقامهای عراقی ادعاهایی در خصوص نفوذ عناصر مخالف مسلح به خاک عراق از همسایگان این کشور مطرح می کنند . ترکیه دو سال پیش با طرح برگزاری نشست های کشورهای همسایه عراق در واقع به ابتکاری مهم منطقه ای دست زد و زمینه همگرایی کشورهای منطقه در مورد عراق را فراهم ساخت چنانچه نتایج نشست استانبول نشان داد ، افزایش امنیت داخلی در عراق و تسریع در شروع روند بازسازی در آن کشور و مشارکت جدی کشورهای همسایه میتواند دستاوردهای مهمی از نظر تامین منافع ملی و مشترک داشته و ثبات در منطقه را تقویت کند. اما این موضوع با خروج نیروهای آمریکایی از عراق پایان یافتن سریع اشغال خاک عراق محقق خواهدشد ، موضوعی که در اجلاس استانبول نیز بر آن تاکید شد . در عین حال کشورهای همسایه عراق خواهان حفظ تمامیت ارضی و یکپارچگی عراق با مشارکت همه اقشار مردم این کشور هستند. در این میان وزیر امور خارجه ترکیه هم در اجلاس استانبول ، خواستار حفظ موقعیت پیشین کرکوک و ثبت آن در قانون اساسی جدید عراق خواهد شد. گفتنی است ترکیه پیشتر اعلام کرده است که شهر کرکوک را باید دولت مرکزی عراق اداره کند و از حاکمیت گروههای کرد عراقی بر این شهر باید جلوگیری شود. البته برخی از کشورهای شرکت کننده در اجلاس استانبول از احتمال افزایش همکاریهای امنیتی ترکیه با امریکا در خصوص بحران عراق ناخرسند هستند . چنانچه بلند اجویت” نخست وزیر پیشین ترکیه هشدار داد هم پیمانان ترکیه و در راس آن آمریکا، ترکیه را به مرحله خودکشی میکشانند. وی گفت : “بعد از اشغال عراق، محافلی برای تجزیه ترکیه توطئه چینی را آغاز کردهاند.” وی افزود: “آمریکا قصد امضای یک قرارداد محرمانه و مشکوک با ترکیه را دارد و تلاش میشود که از مطرح شدن مفاد این قرارداد در افکارعمومی و مجلس ترکیه جلوگیری شود.” نخست وزیر پیشین ترکیه با عنوان این که “ترکیه نباید آلت دست مطامع آمریکا در سیاستهای آن کشور در قبال ایران و سوریه شود”، افزود: “هر گونه چانه زنی دولت آنکارا با دولتهای خارجی باید بر سر میز مذاکره و بطور آشکار باشد.” پیشنهاد آمریکا برای استفاده گستردهتر از پایگاه نظامی اینجرلیک در ترکیه اخیرا شک و شبهاتی را در مورد انگیزههای واشنگتن از این درخواست در محافل سیاسی ترکیه ایجاد کرده است
عراق و نشست استانبول
نویسنده سایت۱۴۰۲/۸/۷ ۱۹:۲۰:۱۸۱۳۸۴/۰۶/۲۹|1384, آرشیو تحلیلها, دریچه ای به قفقاز و اورآسیا|بدون دیدگاه
دیدگاه خود را بنویسید