ارمنستان در اوایل مناقشه قره باغ و حتی تا سالها پس از امضای آتش بس ۱۲ می ۱۹۹۴ خود را طرف مناقشه قره باغ نمی دانست و تاکید داشت که این مناقشه ، مناقشه ای میان جمهوری آذربایجان و قره باغ می باشد . بویژه این اینکه امضای رهبر جدایی طلبان قره باغ در پای سند آتش بس وجود داشت . اما در جمهوری آذربایجان کمتر کسی باور می کند که ارمنستان در مناقشه قره باغ حضور ندارد . از نظر جمهوری آذربایجان اساساً این ارتش ارمنستان است که اراضی این کشور را اشغال کرده است . از سوی دیگر رابرت کوچاریان رئیس جمهوری ارمنستان خود قبل از سال ۱۹۹۷ ، رهبر قره باغ بود . در چنین شرایطی نیز مذاکرات صلح قره باغ نه میان جمهوری آذربایجان با قره باغ بلکه میان جمهوری آذربایجان وارمنستان جریان دارد . باید گفت موقعیت جغرافیای سیاسی ارمنستان به همراه مسائل تاریخی باعث شده است که این کشور پس از کسب استقلال، به عنوان کوچکترین کشور قفقاز جنوبی از نظر وسعت و جمعیت، به مقابله شدید با جمهوری آذربایجان و ترکیه در خصوص مساله قره باغ کشانده شود. در چنین شرایطی دیدگاه ارمنستان در خصوص مناقشه قره باغ از جغرافیای سیاسی این کشور هر چه بیشتر متاثر خواهد شد. ارمنستان تلاش می کند تا روابط خود را با متحد تاریخی اش روسیه تحکیم بخشد . بنظر می رسد نخستین اولویت در سیاست خارجی و دیدگاههای امنیتی ارمنستان، حل و فصل مناقشه قره باغ می باشد. ارمنستان در مواضع اعلام شده خود خواهان توجه به حق تعیین سرنوشت ارامنه در مساله قره باغ و توجه به خواسته آنها در این منطقه است.برخی از ناظران سیاسی در مقایسه دیدگاههای امنیتی ارمنستان با جمهوری آذربایجان معتدند که ارمنستان برخلاف ج. آذربایجان، دارای دید یک بعدی در مسائل امنیتی نیست. ارمنستان طی سالهای گذشته همسو با گسترش روابط با روسیه کوشیده است به نوعی روابط خود با ناتو و آمریکا را نیز گسترش دهد. به طوری که ارمنستان نیز به همراه ج. آذربایجان عضو برنامه مشارکت برای صلح ناتو است و برنامه همکاری انفرادی با ناتو (برای فاصله زمانی ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۵ ) را با کمک مرکز اروپایی مطالعات امنیتی جرج مارشال در سال ۲۰۰۵ آماده کرده و درسال ۲۰۰۳ نیز میزبان رزمایش ناتو بود .البته این موضوع نگرانیهای برای محافل روسی نیز ایجاد کرده است . بطوریکه برخی از روزنامه ارمنستان از جمله هفته گذشته در تحلیل علت خودداری روسیه از عمل به تعهداتش در چارچوب قرارداد اموال در مقابل بدهی را به رویکرد امنیتی ارمنستان در همکایر با ناتو مرتبط کردند .
ارمنستان نیز بمانند جمهوری آذربایجان میانجگری گروه مینسک برای حل مناقشه قره باغ را پذیرفته است و از فعالیت این گروه استقبال می کند . البته گاه در پی ارایه برخی طرحها از سوی گروه مینسک که نظر ارمنستان را چندان جلب نمی کند ، مقامات ارمنستان لزوم میانجیگری سایر نهاد را مطرح می کنند . بعنوان نمونه کوچاریان پیشنهاد کرده است که اتحادیه اروپا جهت حل و فصل مناقشه قرهباغ ابتکار عمل را بدست گیرد.در عین حال با توجه به شرایط مناقشه قره باغ ، این کشور امید ندارد که این مناقشه بزودی حل شود . در این راستا رابرت کوچاریان رئیس جمهوری ارمنستان گفته است «مناقشههای بسیاری در جهان وجود دارد که حل آنها ضروری است. لیکن مساله قرهباغ به قدری پیچیده است که روند حل آن نمیتواند با سرعت ثابت و مثمر ثمر پیش رود.»
ارمنستان برای حل مناقشه قره باغ سه شرط را تعیین کرده است و بر لزوم اجرای سه شرط تاکید دارد . اول اینکه ارمنستان معتقد است که قره باغ هیچ گاه نمی تواند تحت حاکمیت جمهوری آذربایجان باشد و در نتیجه یا باید مستقل باشد یا اینکه به ارمنستان ملحق شود. شرط دوم اینکه قره باغ باید ارتباط زمینی با ارمنستان داشته باشد . این بدان معناست که منطقه درون گان قره باغ باید از طریق دالان لاچین با ارمنستان ارتباط داشته باشد .شرط سوم اینکه ارمنستان بر تامین بین المللی امنیت ارامنه قره باغ تاکید دارد . در عین حال برای زمینه سازی جهت استقلال قره باغ و قراردادن قره باغ بعنوان یک طرف مستقل حقوقی در مناقشه قره باغ ، ارمنستان تاکید دارد که قره باغ باید طرف سوم مذاکرات باشد . این موضوعی است که ارامنه قره باغ نیز بر آن تاکید دارند . در این راستا نیز بارها شاهد بودیم که «آرکادی غوکاسیان رهبر جدایی طلبان قره باغ گفته است، بدون حضور قرهباغ در مذاکرات، حل این مشکل غیر ممکن است»
دیدگاه خود را بنویسید