با فرارسیدن ۲۴ آوریل که از سوی ارمنستان و برخی از کشورهای غربی بعنوان نودامین سالروز کشتار ۱۹۱۵ ارامنه شناخته می شود ، فشار به ترکیه برای پذیرفتن مسئولیت کشتار ۱۹۱۵ ارامنه افزایش یافته است . اخیراً کنفرانس بین المللی راجع به کشتار ۱۹۱۵ ارامنه در ایروان برگزار شد و در آن نه تنها مساله کشتار باصطلاح یک و نیم میلون ارمنی در سال ۱۹۱۵ توسط ترک های عثمانی ادعا شد .بلکه کردها و آسوریها نیز مدعی شدند که صدها هزار نفر از آنها نیز توسط ترکها کشته شده اند . در مقایسه با سالهای گذشته ، امسال برگزاری مراسم باصطلاح سالروز کشتار ۱۹۱۵ ارامنه در سطح بسیار وسیعی بود و بنظر می رسد این موضوع علاوه بر تحرکات لابی ارمنی در کشورهای مختلف ، مربوط به حمایت کشورهای اروپایی از این موضوع است تا بتوانند از آن بعنوان مانعی در جریان عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا استفاده کنند .
در این راستا مجلس لهستان هفته گذشته با انتشار مصوبه ای حوادث ۱۹۱۵ ارامنه در مناطق شرق ترکیه را به عنوان “قتل عام ارامنه” شناسایی کرد . بدنبال آن وزارت امور خارجه ترکیه در اطلاعیه‌ای اعلام کرد حوادث تلخ و ناگواری را که در شرایط ویژه جنگ جهانی اول رخ داد و موجب رنج شدید ترکها و ارامنه شد، نمی‌توان با انحراف از واقعیتها و با برخورد یک جانبه به عنوان “قتل عام” قلمداد کرد. وزارت امور خارجه ترکیه تاکید کرد چنین برخوردی، غیر مسئولانه است و ترکیه این مصوبه مجلس لهستان در ۱۹ آوریل سال جاری میلادی را محکوم و رد می‌کند. این اطلاعیه افزوده است : “ترکیه بر این عقیده است که مجالس ملی کشورها محلی برای حکم دادن در مورد دوران و یک مقطع تاریخی بحث‌انگیز و دست زدن به اقداماتی که موجب تقویت حس کین و نفرت بین ملل مختلف می‌شود، نیست و نباید باشد.”
افزایش فشارها بر ترکیه جهت به رسیمت شناختن مساله کشتار ۱۹۱۵ ارامنه در شرایطی است که ترکیه هفته گذشته با انتشار لیستی اعلام کرد که در فاصله سالهای ۱۸۹۰ تا ۱۹۹۲ ، ۵۲۳ هزار ترک توسط ارامنه بویژه گروه تروریستی آسالا ترور شده اند . اما این موضوع مورد توجه قرار نگرفت و مدارک ارایه شده چندان مستند ارزیابی نشد . لابی یهودی نیز در امریکا تاکنون برغم درخواستهای ترکیه اقدام قابل توجهی نکرده است . بطوریکه مجالس محلی سی ایالت امریکا عملاً کشتار ۱۹۱۵ ارامنه را بعنوان یک نسل کشی می شناسند . کمیسیون امور بین الملل و کمیته فرعی حقوق بشر کنگره امریکا نیز این موضوع را تایید کرده اند . این در شرایطی است که ترکیه به ارمنستان پیشنهاد داده است ، کمیته‌ای متشکل از تاریخ شناسان و تاریخ دانان ترک و ارمنی برای بررسی حوادث سال ۱۹۱۵ تشکیل شود و این کمیته با تحقیق در اسناد و مدارک ترکیه و ارمنستان و آرشیوهای سایرکشورهای ذیربط ، گزارشی تهیه کرده و آن را در اختیار افکار عمومی جهان قرار دهد.” اما وارتان اسکانیان وزیر امورخارجه ارمنستان هفته گذشته با رد این موضوع تاکید کرد که ارمنستان در سطح دولتی تمایل به بررسی مساله کشتار ندارد . وی در عین حال تاکید کرد که ارمنستان هیچ پیش شرطی برای عادی سازی مناسبات با ترکیه و بازگشایی مرز ندارد . این در شرایطی است که مجموعه اقدامات اخیر ارمنستان حاکی از آن است که ایروان تلاش دارد. از موضوع کشتار ارامنه برای امتیاز گیری در جریان گفتگوهای عادی سازی مناسبات با ترکیه استفاده کند. ضمن این که این نگرانی در ترکیه وجود دارد که هرگونه انفعال ترکیه در خصوص ادعای ارضی و حقوقی ارامنه را بدنبال داشته باشد. بر اساس افشاء گریهای دیوید فیلیپس رئیس امریکایی کمیسیون آشتی ترکیه و ارمنستان ، واشنگتن به ترکیه پیشنهاد کرده است که مسئولیت کشتار ۱۹۱۵ ارامنه را بپذیرد و در عوض ارمنستان نیز تعهد می دهد که بدنبال مسایل حقوقی نظیر غرامت و ادعای ارضی نباشد . در این راستا نیز روزنامه ملیت در یکی از شماره های اخیر خو.د نوشت ترکیه و ارمنستان برای برقراری روابط دیپلماتیک بطور محرمانه مذاکره می‌کنند