وزیرامور خارجه جمهوری آذربایجان دردیدار باهیات نمایندگی‌مجمع پارلمانی ناتو ، آمادگی کشورش برای گسترش همکاری با این نهاد بین‌المللی نظامی را اعلام کرد. “المار محمدیاراف” گفت: تعمیق همکاری با ناتو از اولویت‌های سیاست خارجی دولت جمهوری آذربایجان است. وی افزود: در حال حاضر مرحله دوم برنامه همکاری دو جانبه ناتو و جمهوری آذربایجان در دست اجراست که در قالب آن ارتش این کشور با استانداردهای ناتو منطبق می‌شود. محمدیاراف مناقشه قره‌باغ و دیگر مناقشات قومی موجود در منطقه قفقاز را مانعی برای توسعه همکاری‌ها خواند و افزود: جمهوری آذربایجان تنها راه‌حل مناقشه قره‌باغ را در قالب تامین تمامیت ارضی خود می‌داند. “چتین کازاک” سرپرست هیات نمایندگی مجمع پارلمانی ناتو، هدف از سفر به باکو را بررسی وضعیت جاری جمهوری آذربایجان و آشنایی با تحولات سیاسی منطقه خواند. همچنین “صفر ابی‌اف” وزیر دفاع جمهوری آذربایجان در دیدار با این هیات با اشاره به ضرورت توسعه بیش از پیش روابط جمهوری آذربایجان و ناتو گفت: همه ساله بیش از یک‌هزارنفر از افسران نظامی جمهوری آذربایجان در برنامه‌های مختلف ناتو شرکت می‌کنند و گروه‌های نظامی این کشور در ترکیب نیروهای ناتو در افغانستان و کوزوو مستقر هستند. این اولین بار نیست که یکی از مقامات عالیرتبه جمهوری آذربایجان بر لزوم گسترش روابط باکو با ناتو تاکید می کند ۰ روابط باکو با ناتو از سال ۱۹۹۴ با عضویت این کشور در برنامه مشارکت برای صلح ناتو آغاز و بعدها با عضویت جمهوری آذربایجان در شورای همکاری اروپا – آتلانتیک ناتو و تدوین برنامه همکاریهای انفرادی ناتو _ باکو افزایش یافته است ۰ دولتمردان باکو بارها گسترش روابط با ناتو را گامی در جهت احقاق تمامیت ارضی این کشور عنوان کرده اند ۰اما آنچه در شرایط کنونی برای مردم جمهوری آذربایجان مطرح است اینکه آیا دولت باکو تاکنون برغم آنهمه امتیازدهی سیاسی ، اقتصادی به اهداف سیاست ناتو گرایی خود رسیده است ؟ بی شک پاسخ منفی خواهد بود ۰ شرایط اسفناک کنونی مناقشه قره باغ موید این موضوع است ۰ به باور صاحبنظران سیاسی چنانچه تجربیات سالهای گذشته نشان داده است، ناتو به دلایل متفاوتی از جمله تمایل به حمایت از ارمنستان گام عادلانه ای برای حل و فصل مناقشه قره باغ برنخواهد داشت ۰در واقع تجارب مداخلات ناتو در برخی از نقاط جهان بدون مجوز سازمان ملل ، بخوبی نشان داده است که این سازمان فاقد صلاحیت حل و فصل عادلانه معضلات امنیتی است ۰ روابط اغلب بیست و شش عضو ناتو با ارمنستان بمراتب بهتر از روابط شان با جمهوری آذرباجان است. اصولا ناتو تدوام شرایط کنونی نه جنگ و نه صلح در منطقه قفقاز را زمینه مناسبی برای گسترش نفوذ خود می داند ۰ کارشناسان سیاسی اقدام اغلب کشور های عضو ناتو در دادن رای ممتنع به تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان در رای گیری های مجمع عمومی سازمان ملل و همچنین انتشار کتابی از سوی ناتو و ادعای تعلق نخجوان به ارامنه در این کتاب را بمنزله نمود عینی شکست سیاست ناتو گرایی جمهوری آذربایجان ارزیابی می کنند ۰ از اینرو در شرایط کنونی مردم جمهوری آذربایجان تاکید دولتمردانشان بر سیاست ناتو گرایی را بمنزله بی توجهی به تجربیات تلخ گذشته و نشانگر عدم وجود روحیه بازنگری و واقع بینی در بدنه سیاست خارجی جمهوری آذربایجان قلمداد می کنند ۰بویژ اینکه تاکید باکو بر سیاست ناتو گرایی با توجه به حساسیت برخی از کشورهای منطقه ، موجب صف آرایی امنیتی و ایجاد جو بدبینی در منطقه شده است که تاثیر منفی بر حل و فصل معضلات امنیتی قفقاز می گذارد. واقعیت این است که ناتو تنها تلاش دارد با استفاده از موقعیت جمهوری آذربایجان اهداف توسعه طلبانه را به پیش ببرد و در این راستا توجهی به دغدغه های جمهوری آذربایجان ندارد. مهمترین نگرانی ناتو این است که نگران آگاه شدن مردم جمهوری آذربایجان از اهداف تنش زایانه این سازمان است . دراین راستا ناتو به دو اقدام دست زده است . اول اینکه چنین وانمود میکند که همکاری با ناتو به تقویت ارتش جمهوری آذربایجان می انجامد . حال آنکه اغلب کشورهای ناتو حتی حاضر نیستند در قبال دریافت مبالغ کلان سلاحهای مدرن دراختیار ارتش جمهوری آذربایجان قرار دهند . کلاسهای آموزشی هم که ناتو برای افسران جمهوری آذربایجان برگزار می کند ، تنها دور ه های تئوریک معمولی را شامل میشود که دانش آن در اختیار بسیاری از کشورهای جهان است . دوم اینکه ناتو تلاش دارد با انجام فعالیت های عوامفریبانه افکار عمومی جمهوری آذربایجان را منحرف سازد . دراین راستا امیر علی اف رئیس مرکز آب و هواشناسی دریای خزر وابسته به وزارت محیط زیست جمهوری آذربایجان سال گذشته اعلام کرد که ناتو بدنبال انجام آزمایش های زیست محیطی در دریای خزر است که هدف این آزمایشات ظاهرا تشخیص حرکت جریانات مختلف زیست محیطی در خزر است. اعلام این خبر در شرایطی صورت می گیرد که پیش تر نیز اعلام شد که ناتو درصدد انجام اقداماتی جهت جلوگیری از آلودگی رودخانه کورا است. انجام فعالیت های زیست محیطی با وظایف تعریف شده ناتو فاصله زیادی دارد. در واقع بنظر می رسد ناتو به بهانه مشارکت در فعالیت های زیست محیطی از یک سو تلاش دارد که در پوشش این فعالیتها اهداف و طرحهای نظامی و امنیتی خود را به پیش ببرد. از سوی دیگر از این طریق برای کاهش انتقادات مردم جمهوری آذربایجان به حضور ناتو تلاش می کند. اما آنچه مسلم است اینکه مردم کشورهای قفقاز اساساً مخالف حضور ناتو در منطقه هستند. چرا که حضور ناتو در قفقاز پس از فروپاشی شوروی مصائب زیادی متوجه منطقه کرده است که از جمله آنها لاینحل ماندن مناقشات منطقه ای و تشدید واگرایی منطقه ای است .