مصاحبه با احمد کاظمی مدیر پژوهش های کاربردی برون مرزی بمناسبت هفته پژوهش
تهیه و تنظیم : روابط عمومی معاونت
لطفا درباره بیوگرافی تان توضیح دهید
اینجانب احمد کاظمی مدیر واحد پژوهشهای کاربردی معاونت برونمرزی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران دارای مدرک کارشناسی ارشد حقوق بین الملل و کارشناسی علوم سیاسی می باشم مولف دو کتاب امنیت در قفقازجنوبی (۶۳۰ صفحه) پان ترکیسم و پان آذریسم (۲۷۳ صفحه) می باشم که کتاب اخیر در راستای فرمایشات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) برای تبیین و افشای نقش امریکا و صهیونیسم بین الملل برای ایجاد بحرانهای قومی در منطقه و ایران نگاشته شده است. کسب رتبه ۱۰ کنکور سراسری از منطقه یک در سال ۱۳۷۵، کسب رتبه اول دانشجویان فارغ التحصیل علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی در ۱۳۷۸، فارغ التحصیل ممتاز کارشناسی ارشد رشته حقوق بین الملل و پژوهشگر برگزیده برون مرزی در سال ۱۳۸۱ در کارنامه علمی خود دارم . همچنین بیش از۱۰۰ پژوهش چاپ شده در حوزه قفقاز، آسیای مرکزی، ترکیه، روسیه و قبرس انجام داده ام . در سوابق کاری خود نیز کارشناس تحقیقات سیاسی تحقیق و تفسیر برون مرزی ، مدیر رادیو آذری برون مرزی ، مدیریت دفتر خبری باکو را دارم .
– برای هفته پژوهش چه کارهایی را انجام دادید ؟
مهمترین برنامه ، برگزاری اولین گردهمایی پژوهشگران و کارشناسان تحقیقات سیاسی حوزه های مختلف معاونت برون مرزی از جمله واحد پژوهش های کاربردی، اداره کل خبر و تفسیر و واحد فرهنگ و معارف اسلامی در روز سه شنبه ۲۵ آذر بود . در این گردهمایی حجت الاسلام و المسلمین دکترسعیدرضا عاملی معاون محترم برنامه ریزی و فناوری اطلاعات دانشگاه تهران و رئیس انجمن علمی مطالعات جهان در موضوع «یگانگی فناوری ، یکپارچگی رسانه ای و تحولات آینده» و همچنین جناب آقای دکتر اخگری معاون محترم برون مرزی درباره اهمیت پژوهش سخنرانی کردند. همچنین از پژوهشگر برتر برون مرزی در این گردهمایی تقدیر شد.
همچنین واحد پژوهش های کاربردی برون مرزی مشارکت فعالی در دو نمایشگاه هفته پژوهش سازمان در ساختمان شهدای رادیو و همچنین در پانزدهمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش، فناوری و فن بازار کشور در محل دائمی نمایشگاههای تهران داشت ، در این دو نمایشگاه ، واحد پژوهش های کاربردی علاوه بر آثار پژوهشی خود، پوسترهایی درباره معرفی این واحد، فرایند اجرای پژوهش در برون مرزی و عناوین برخی از پژوهش های در دست انجام را به نمایش گذاشت. معرفی “مجموعه راهبردهای پژوهشی رسانه ای و کاربردی” یکی دیگر از بخش های غرفه پژوهش های کاربردی برون مرزی در این نمایشگاهها بود. همچنین در آستانه هفته پژوهش سایت اینترنتی واحد به آدرس arc.irib.ir راه اندازی شد .
فرآیند پژوهش در حوزه برون مرزی چه تفاوتی با پژوهش های سازمانی دارد؟
واحد پژوهش های کاربردی از سال ۱۳۷۶ و با هدف پشتیبانی محتوایی واحدهای تولیدی و عوامل برنامه ساز در معاونت برون مرزی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران شروع به کار کرده و در طول نزدیک به دو دهه فعالیت توانسته است با انجام بیش از دویست طرح پژوهشی، محتوای بسیاری از برنامه های تولیدی رسانه برون مرزی را تامین نماید. رسانه ی برون مرزی رسانه ای است که در اقصی نقاط جهان مخاطب دارد و دامنه ی فعالیت و تأثیرگذاری اش از شرق آسیا تا آمریکای جنوبی و روسیه تا جنوب آفریقا گسترده است. این مخاطبین دارای ویژگی های فرهنگی، دینی، مذهبی، قومی، زبانی و سیاسی متفاوت و بالتبع سلیقه های متنوعی هستند و دقیقاً همین نکته است که ضرورت تشکیل واحد پژوهش های کاربردی و انجام پژوهش های قوی و مؤثر را مشخص می سازد. فعالیت های پژوهشی این واحد علاوه بر حفظ چارچوبهای علمی و پژوهشی آثار، که ویژگی ذاتی فعالیتهای تحقیقاتی است، مشتمل بر رعایت پنج ویژگی زیر است:
الف) بایدکاربردی باشند: بمنظور عملیاتی شدن این ویژگی مهم ، تحول جدیدی در فرایند اجرایی پژوهش ها صورت گرفته و پس از اتمام پژوهش ، متون برنامه های رادیویی از متن پژوهش تهیه می شود و برای سیماهای معاونت نیز علاوه بر پژوهش ، خلاصه طرح ارسال می گردد . کاربردی بودن یک پژوهش از اهمیت فراوانی برخوردار است ، همانطوریکه مقام معظم رهبری می فرمایند: باید تحقیقات ما کاربردی باشد ، یعنی تحقیق خارج از زمینه عمل ، راه دور و دراز پیمودن در زمان و فرصت کم است.
ب) قابلیت رسانه ای شدن داشته باشند ج) دارای صبغه برون مرزی باشند یعنی اینکه پژوهش های این واحد علاوه بر جنبه کاربردی رسانه ای، دارای قید برون مرزی نیز هستند. د) توجه به دغدغه های اکثریت خاموش ه) رعایت خطوط قرمز اخلاقی
– بفرمایید چه کارهای پژوهشی در حال انجام است؟
اولویت های پژوهشی این واحد براساس نیاز سنجی و اخذ پیشنهادات شبکه های رادیویی و تلویزیونی برون مرزی صورت می گیرد و بر این اساس عناوین تعدادی از پژوهشی در دست انجام عبارتند از :
۱- آینده سیاسی سوریه و جریان مقاومت پس از انتخابات ۲۰۱۴
۲- معادله و ساختار جدید قدرت در خاورمیانه بعد از افول نقش عربستان
۳- واکاوی نقش فرانسه در افریقا
۴- فروش نفت اقلیم کردستان عراق به ترکیه و تأثیر آن در تجزیه عراق
۵- بررسی نقش آمریکا در حمایت از گروه های تکفیری و تروریستی در سوریه و عراق
۶- بررسی جریان های دینی و شبه دینی در آمریکای لاتین
۷- بررسی مدل جدید تغییر دولت در اوکراین و تأثیر جهانی مقابله روسیه با آن
۸- موانع و محدودیت های جریانات فکری و سیاسی شیعی در قفقاز
۹- نقش و جایگاه هالیوود در پیشبرد سیاست اسلام هراسی
۱۰- تشابهات و تفاوت های میان سلفی ها ، وهابی ها و تکفیری ها
۱۱- وضعیت حقوق بشر در کشورهای مدعی همچون آمریکا ، کانادا ، انگلستان و فرانسه
علاوه بر این هر ماه دو مجموعه راهبردهای پژوهشی رسانه ای و کاربردی که متکی بر جلسات کارشناسی ماهانه و تحلیلی راهبردی و ایده پردازی و محور یابی رسانه ای درباره مهمترین تحولات رسانه ای روز است ، تهیه و با تایید معاون محترم برون مرزی به واحدهای ذیربط برون مرزی ارسال می گردد .
– مهمترین پژوهش های انجام گرفته از گذشته تاکنون در معاونت برون مرزی را چه می باشد؟
چنانچه اشاره شد از ابتدای تاسیس واحد پژوهش های کاربردی برون مرزی در سال ۱۳۷۶ تاکنون بیش از دویست عنوان پژوهش در مسایل مختلف بین المللی انجام شده است که فهرست آنها در سایت قراردارد . بر اساس تقسیم بندی صورت گرفته در نظام جامع تحقیقات سازمان ، حوزه فعالیت های پژوهشی این واحد به پنج رشته مربوط می شود که مهمترین آن روابط بین الملل و تحولات سیاست بین المللی است. در مقاطعی نیز علاوه بر پژوهش های مذکور ، فعالیت ها و محصولات پژوهشی دیگر مانند گزارشهای گردآوری شده یا نشریه انسجام اسلامی و پرونده هسته ای تولید شده اند .
بنظر شما با توجه به اینکه صداوسیما رسانه ای اسلامی با رسالت جهانی محسوب می شود ، این سازمان باید از چه ظرفیت ها و توانمندی های مطالعاتی و پژوهشی در خصوص تحقق این رسالت برخوردار باشد .
وقتی از رسانه ای اسلامی با رسالت جهانی سخن می گوییم ، به این موضوع تاکید می شود که وجه متمایز رسانه ملی، اسلامی بودن آن و جامعه مخاطب اش ، جامعه جهانی می باشد. برای رسیدن به این رسالت و دیگر وظایف و اهدافی که در متن انتصاب جناب آقای دکتر سرافراز به ریاست سازمان از سوی رهبر معظم انقلاب تاکید شده است ، حوزه پژوهش سازمان باید از ظرفیت ها و توانمندیهای ذیل برخوردار باشد .
– تعریف پژوهش به عنوان لازمه و زیرساخت تصمیم گیریها و برنامه سازیها، همانطوریکه مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) فرموده اند : عنصر تحقیق و پژوهش در همه جا بصورت یک اصل در مجموعه کارها باید مورد توجه قرار گیرد .
– داشتن نقشه راه از نیازهای پژوهشی سازمان با محوریت آینده پژوهشی
– نیروی پژوهشی مجرب و کارآمد که ضمن رعایت متد های علمی، توانایی پاسخ به نیازهای پژوهشی حوزه های سازمان در سریعترین زمان را با توجه به الزامات عصر پردازش اطلاعات داشته باشند.
– ایجاد شبکه ای از پژوهشگران در حوزه های مختلف با توجه به تنوع نیازهای پژوهشی سازمان و برقراری ارتباط علمی میان آنها
– تعامل با مراکز پژوهشی برجسته کشور و بهره برداری از نتایج تحقیقات آن در تولیدات رسانه ای و نیز استفاده تعریف شده و معقول از برون سپاری پژوهش برای ایجاد چابکی در این بخش
– بهره گیری از پتانسیل های فضای مجازی برای پژوهش در کنار سایر متدهای مرسوم
درباره موثرترین اقدام صورت گرفته در جهت نهادینه شدن امر پژوهش در حوزه کاری خود از سال گذشته تاکنون توضیح فرمایید .
به حمدلله با عنایتی که جناب آقای دکتر سرافراز به حوزه پژوهش با محوریت کاربردی بودن آن داشته اند ، حوزه پژوهش در برون مرزی بویژه از بعد به محصول رسانه ای تبدیل شدن پژوهش ها خوب بوده است، واحد پژوهش های کاربردی برون مرزی، هر سال نیازهای پژوهشی شبکه های رادیویی و تلویزیونی را اخذ و پس از جلسات متعدد شورای پژوهشی ، اولویت ها مصوب و با دستور معاون محترم ، پژوهش ها انجام می شوند.
در کنار این موضوع ، بمنظور تقویت هرچه بیشتر جایگاه پژوهش در معاونت برون مرزی از مهر ماه ۹۳ و هر ماه دو مجموعه پژوهشی با عنوان مجموعه راهبردهای پژوهشی رسانه ای و کاربردی تهیه می شود . این مجموعه که با هدف رفع فاصله بین پژوهش و تولید تهیه می گردد، بر انجام پژوهش های زودبازده تولیدمحور درباره تحولات مهم بین المللی با محوریت تحلیل راهبردی رویدادها، تبیین مواضع کشورمان و ارائه راهبردها و پیشنهادهای رسانه ای و کاربردی برای برنامه سازان ۳۴ رادیو و ۷ شبکه تلویزیونی برون مرزی استوار است. در این راستا، تاکنون مجموعه های راهبردی و رسانه ای با عناوین «بررسی تحولات یمن و چشم انداز آن»، «تحلیل روندی و محتوایی مذاکرات هسته ای و چشم انداز آن» و «بررسی چشم انداز داعش؛ اهداف و پیامدهای ائتلاف بین المللی علیه آن» و « پیامدهای سیزده سال حضور اشغالگران در افغانستان » منتشر گردیده است .
پیشنهادهای عملی خود را برای تعامل هر چه بیشتر حوزه های پژوهش وبرنامه سازی بیان فرمایید .
از گذشته بزرگترین دغدغه در موضوع پژوهش دررسانه ملی ، فاصله پژوهش و تولید می باشد، از یک سو برنامه سازمان دغدغه رساندن تولید به آنتن را دارند که اصطلاحا تب آنتن خوانده می شود و از سوی دیگر پژوهش علمی نیازمند زمان کافی است، محصولات رسانه ای بدون پژوهش می توانند مشکلات جدی را ایجاد کنند ، بنظرم، راهکار عملی از یک سو احیاء و اجباری کردن کد پژوهش در برنامه سازی و از سوی دیگر بازنگری در مکانیسم های انجام پژوهش در بخش های مختلف سازمان است، پژوهشها در عین حال که از اصول مشترک علمی برخوردار هستند اما با توجه به تنوع بخش ها و کارکردهای رسانه، نوعی بومی سازی پژوهش در هر بخش به منظور چابک کردن روند پژوهش و کاهش بورورکراسی اداری لازم است .
– و جمله پایانی ……
تصمیم درباره برگزاری اولین گردهمایی پژوهشگران برون مرزی در دوره حضور جناب آقای دکتر سرافراز در معاونت برون مرزی اتخاذ و با عنایت و حمایت جناب آقای دکتر اخگری معاون جدید برون مرزی اجرایی شد که جا دارد از این دو بزرگوار و همچنین از مدیر و همکاران محترم روابط عمومی معاونت و همکاران محترم خودم که در برگزاری این گردهمایی زحمات فراوانی کشیده اند، تشکر نمایم .
دیدگاه خود را بنویسید