چکیده

ترکیه کشوری است که گروه‌های متنوعی از اقلیت‌های اوراسیایی تبار مانند، ارامنه گرجی‌ها اویغور‌ها لاز‌ها، زازا‌ها و چرکس‌ها را در خود جای داده است با توسعۀ حقوق بین‌الملل اقلیت‌ها و تحت تأثیر تداوم ناآرامی در برخی مناطق ترکیه و تقویت رویکرد اوراسیاگرایی، آنکارا توجه‌ها به وضعیت اقلیت‌های اوراسیایی تبار این کشور بیشتر شده است. در این نوشتار با هدف بررسی وضعیت اقلیت‌های اوراسیایی تبار ترکیه از منظر حقوق بین‌الملل به دنبال پاسخ این پرسش هستیم که اقلیت‌های اوراسیایی تبار ترکیه از منظر حقوق بینالملل و در چارچوب مادهٔ ۲۷ میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی سال ۱۹۶۶ و اعلامیه سال ۱۹۹۲ مجمع عمومی دربارۀ اقلیت‌ها چه وضعیتی دارند؟ در پاسخ این فرضیه مطرح می‌شود که وضعیت حقوقی اقلیت‌های اوراسیایی تبار در ترکیه یکسان نیست. در این نوشتار ضمن تبیین نظری مفهوم اقلیت و حقوق آن‌ها و با کاربست روش استنادی و توصیفی- تحلیلی نشان می‌دهیم که با وجود برداشته شدن گام‌های مثبت در ارتقای حقوق اقلیت‌ها در ترکیه به دلیل غلبه نگاه سیاسی بر رویکرد، حقوقی، نفی اقلیت‌ها در قانون اساسی و نپذیرفتن اسناد بین‌المللی ویژه حقوق اقلیت‌ها وضعیت اقلیت‌های اوراسیایی تبار ترکیه از شرایط مناسب تا نامطلوب را شامل می‌شود از این، دیدگاه به دو دسته اقلیت‌های راضی و ناراضی تقسیم می‌. شوند میزان پیوند قومی با نژاد ترک و یا پیوند مذهبی با مذهب سنی حنفی بر وضعیت اقلیت‌های اوراسیایی تبار تأثیر گذاشته است، اما به دلیل رویکرد آنکارا بیشتر اقلیت‌ها با دگرگونی، زبانی مذهبی و فرهنگی روبه رو شده‌اند. ترکیه برای ارتقای وضعیت اقلیت‌ها به سطح معیار‌های حقوق بین‌الملل نیاز به تغییر رویکرد سیاسی به حقوقی دارد.

واژگان اصلی: اتباع ترک اعلامیه (۱۹۹۲) اقلیت‌های اوراسیایی تبار ترکیه حقوق بین‌الملل.

مطالعات اوراسیای مرکزی دورۀ، ۱۳ شمارهٔ ۲ پاییز و زمستان ۱۳۹۹، صص ۵۹۵-۶۲۲ (علمی- پژوهشی)
اقلیت‌های اوراسیایی تبار ترکیه از دیدگاه حقوق بین‌الملل
احمد کاظمی
دکتری حقوق بین‌الملل دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی قم
محمد علی کفایی فر
استادیار حقوق بین‌الملل دانشکده علوم، انسانی دانشگاه آزاد اسلامی قم تاریخ دریافت: ۱۳۹۹/۰۵/۱۵ – تاریخ تصویب ۱۳۹۹/۰۷/۱۴)