دنیز بایکال” و “زکی سزر” رهبران احزاب دست چپی جمهوریخواه خلق و دمکرات چپ ترکیهاخیرا توافق طرفین برای شرکت مشترک در انتخابات مجلس را اعلام کردند . رهبران این احزاب در پی ده روز مذاکره و چانه زنی در مورد چگونگی همکاری در انتخابات عمومی ۲۲ جولای آینده، این توافق را در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک در آنکارا اعلام کردند. دنیز بایکال و زکی سزر با عنوان این که دو حزب نامزدهای مشترک در انتخابات خواهند داشت گفتند: “هدف از این همکاری ادغام دو حزب در شرایط فعلی نیست. ولی نامزدهای دو حزب با همکاری یکدیگر زمینه تشکیل جایگزینی برای تشکیل دولت جدید ترکیه را فراهم خواهند آورد. بدین ترتیب با اعلام همکاری دو حزب دست چپی و با توجه به این که احزاب دست راستی راه راست و مام میهن نیز پیشتر اعلام کرده‌اند که با ادغام با یکدیگر با تشکیل حزب جدیدی در انتخابات شرکت خواهند کرد، انتخابات آتی ترکیه میدان رقابت بین دو جناح دست راستی و دست چپی با جناح محافظه کار حزب عدالت و توسعه به رهبری “رجب طیب اردوغان” خواهد بود.
ایده احزاب دست چپی بویژه حزب دموکراتیک چپ و جمهوریخواه خلق ایده جدیدی یست . چنانچه برخی از مطبوعات ترکیه نیز نوشتند این ایده ۲۲ سال پیش نیز مطرح شده بود . طی یک سال اخیر نیز رخشان اجویت همسر بلنت اجویت نخست وزیر فقید ترکیه ایده اتحاد احزاب دست چپی را دنبال می کرد . اما با توجه به اختلافات درونی این احزاب و پیگیری منافع حزبی تاکنون این ایده تحقق نیافته بود . اما تحولات انتخاباتی اخیر در ترکیه و بویژه تجربه انتخابات عمومی سال ۲۰۰۲ این احزاب را به ائتلاف انتخاباتی وادار ساخته است . احزاب دست چپ و دست راستی ترکیه بخوبی از این موضوع آگاه هستند که به تنهایی شانس پیروزی در انتخابات پارلمانی را ندارند. حتی چنانچه شکست احزاب راه راست, مام میهن, دموکراتیک چپ و حرکت ملی در انتخابات عمومی نوامبر ۲۰۰۲ نشان داد , برخی از این احزاب حتی نمی توانند حد نصاب ده درصدی را برای ورود به پارلمان بدست آورند. در نتیجه برای اینکه این سد بگذارند چاره ای جز ائتلاف بایکدیگر ندارند . بویژه اینکه این تصور وجود دارد که در انتخابات سال ۲۰۰۲ عدم اتحاد این احزاب و ناتوانی این احزاب در کسب ده درصدی باعث شد ناچیز آرا این احزاب به سوی حزب عدالت وتوسعه سرازیر کند. اتحاد احزاب مطرح چپ در ترکیه در شرایطی است که احزاب مطرح دست راست در ایجاد اتحاد “دموکرات” با مشکل مواجه شدند. چرا که یک شهروند ترکیه پیش از اقدام مقامات احزاب “راه راست” و “مام میهن” به ثبت رسمی وحدت خود با نام “حزب دمکرات”، حزبی با همین نام را در وزارت کشور ترکیه ثبت کرد و مانع از ثبت نام انتخابی برای وحدت دو حزب قدیمی و نامدار این کشور شد. احزاب “مام میهن” و “راه راست” که در انتخابات عمومی سال ۲۰۰۲ با شکست فاحشی پایگاه مردمی خود را بطور جدی از دست داده بودند، به دنبال تحولات سیاسی اخیر در ترکیه و حرکات سیاسی که علیه حزب حاکم عدالت و توسعه (آک) راه انداخته شد، و همچنین تصمیم پارلمان این کشور به برگزاری انتخابات زودهنگام عمومی در ۲۲ جولای ، به ادغام و وحدت در زیر چتر حزبی به نام حزب “دمکرات” رو آوردند. حزبی با نام “دمکرات” در تاریخ سیاسی معاصر ترکیه جایگاه ویژه‌ای دارد. حزب دموکرات در سال ۱۹۴۶ میلادی به دنبال جنگ جهانی دوم که ترکیه شاهد تحولات سیاسی زیادی شد، با استعفای “جلال بایر” و “عدنان مندرس” نمایندگان مجلس از عضویت حزب “جمهوریخواه خلق”، تاسیس شد. حزب دمکرات در سال ۱۹۵۰ با کسب بیش از ۵/۵۳ در صد آرای مردم به قدرت رسید و جلال بایر رییس جمهوری و عدنان مندرس نخست وزیر شدند. مندرس۱۰ سال نخست وزیری کرد و سپس در ۲۷ مه ۱۹۶۰ با کودتای نظامیان ساقط و اعدام شد. در آن کودتا رییس ستاد وقت ارتش هم که رابطه خوبی با دولت داشت، به همراه جلال بایر رییس جمهوری از کار برکنار شده و زندانی شدند و حزب دمکرات نیز منحل شد. به هر روی احزاب مام میهن و راه راست که خود را به نوعی وارثان این ایدئولوژی می‌دانند، به اقتضای شرایط زمانی و در دوره‌ای که رو به اضمحلال داشته‌اند، با امید احیای روح حزب مقتدر دمکرات، در صدد قرار گرفتن در زیر چتر نام حزب دمکرات بودند. اما اقدام شخصی به نام “جمال شن” از کارمندان شهرداری آنکارا به ثبت حزبی با نام دمکرات در وزارت کشور ترکیه، از تحقق رویای این احزاب حداقل از طریق ثبت نام “دمکرات” برای حزب خود و طرفدارانشان جلوگیری کرد! مسئولان حزب مام میهن و راه راست که در تاسیس حزبی به نام حزب دمکرات با مانع حقوقی جدی روبه‌رو شده‌اند، گروهی را مامور کرده‌اند تا حزبی به نام “حزب دمکرات جدید” تاسیس کنند تا دو حزب در زیر این نام وحدت خود را تحقق بخشند. با وجود این سوال مطرح است که اتحاد احزاب چپ و احزاب راست چه تاثیری بر جایگاه آنها درمیان افکار عمومی خواهد گذاشت؟ سابقه درگیری های احزاب راست نظیر راه راست و مام میهن بویژه درگیری رهبران سابق این احزاب یعنی تانسو چیللر و مسعود ییلماز برای افکار عمومی نشان داد که این احزاب به دلایل مختلف توان همکاری صمیمانه با یکدیگر را ندارند و تنها اکنون با فشار ارتش و به بهانه در خطر قرار گرفتن نظام لائیک و برای بدست آوردن حد نصاب ده درصدی ورود به پارلمان حاضر به ائتلاف شدند . با وجود این نگاهی به عملکرد این احزاب حداقل در یک دهه اخیر نشان می دهد که این احزاب دستاوردی خاصی در حوزه سیاسی و اقتصادی نداشتند. بلکه مطرح بودن نام احزاب مام میهن و راه راست با فساد مالی و ارتباط با مافیا و نیز مطرح بودن ارتباط ویژه حزب جمهوریخواه خلق و دموکراتیک چپ به ارتباط با ارتش و میدان دادن به نظامیان برای دخالت در عرصه سیاسی , موجب کاهش محبوبیت آنها در میان افکار عمومی شده است. بطوریکه اردوغان هفته گذشته خطاب به حزب مخالف جمهوریخواه خلق تاکید کرد اینها تحمل مردم سالاری را ندارند. حزب جمهوریخواه خلق در شرایطی داعیه رهبری احزاب چپ در ترکیه را دارد که طی سالهای اخیر این حزب در درون خود دچار مشکل بوده و افشاگریهای متعددی در مورد این حزب و رهبر آن شده است . بعنوان نمونه دو سال پیش ادعای ارسوی خواننده ترکیه ای مبنی بر اینکه دنیز بایکال رهبر حزب جمهوریخواه خلق ترکیه چند سال پیش از وی در خواست ۹۰۰ هزار دلار رشوه کرده بود ، حزب جمهوریخواه خلق را ، با رسوایی جدیدی مواجه ساخته است. ارسوی خواننده ترکیه ای بخاطر رفتارهای نابهنجار و اقدام به تغییر جنسیت ، از سوی محاکم قضایی ترکیه و برای جلوگیری از بدآموزی برای جوانان ممنوع التصویر شد . به ادعای ارسوی ، همان زمان بایکال به وی پیشنهاد کرده است که می تواند با دریافت ۹۰۰ دلار ممنوع التصویر بودن وی را لغو کند. در عین حال انتقادات از نحوه مدیریت حزبی بایکال و نیز برخورد وی با منتقدان در ماههای اخیر افزایش یافته است. از اینرو نیز برخی از کارشناسان معتقدند اتحاد احزاب راست و چپ نخواهد توانست حزب عدالت و توسعه را در انتخابات آتی با چالش جدی مواجه سازد .