با گسترش دامنه مناقشه گازی روسیه با اوکراین و اروپا ، این دیدگاه تقویت می شود که هر کدام از طرفین انگیزه هایی برای تطویل بحران دارند. اوکراین که به بهانه قیمت حاضر به عقد قرارداد جدید با روسیه نیست ، اما با توجه به داشتن ذخایر گازی برای فصل سرما عجله ای در این خصوص از خود نشان نمی دهد و جالب اینکه در خصوص صرف تزانزیت گاز روسیه به اروپا نیز برغم عقب نشینی های در مفاد توافقنامه ها ، در عمل همکاری نمی کند . مجموع تحولات دو هفته اخیر در مورد بحران قطع انتقال گاز از روسیه به اوکراین و اروپا نشان می دهد که مسکو نیز کوچکترین عقب نشینی از مواضع خود نداشته و در حدود پنج پیش نویس تفاهمنامه ای که تهیه شد ، گام به گام دیدگاههای روسیه مورد توجه قرار گرفت. حتی بنظر می رسد اگر چه بنا به اعلام رسمی، گاز پروم هر روز ۱۲۰ میلیون یورو به خاطر توقف انتقال گاز و توقف فعالیت صد چاه گازی متضرر می شود، اما مسکو تمایل چندانی به از سرگیری گاز در شرایطی که سرمای شدید اغلب اروپا را فرا گرفته ، ندارد. بطوریکه بعنوان نمونه بعد از امضای تفاهنمامه سه جانبه و قبل از آنکه اوکراین مدعی شود به دلایل فنی امکان ترانزیت گاز نیست ، ولادیمیر پوتین تاکید داشت که این تفاهنمامه باید در کمیسیون اروپا نیز تصویب شود. بنظر می رسد از این “سیاست تاخیر و تعلل” دو هدف مهم دنبال می کند .
اول تنبیه برخی از کشورهای اروپایی نظیر چک که از سیاست امریکا برای طرح سپر دفاع موشکی حمایت کرده و یا اینکه در جریان جنگ پنج روزه اوستیای جنوبی مسکو را مورد حملات لفظی شدید قرار دادند. همچنین ارسال این پیام به کشورهای اروپایی که روسیه برای پیشبرد اهداف خود درمقابله با طرحهای توسعه طلبانه امریکا و ناتو در منطقه از همه ابزارهای خود استفاده خواهد کرد.
دوم اینکه روسیه از این طریق تلاش دارد شرایط را برای افزایش قیمت گاز انتقالی به اروپا به دست آورد . چنانچه پوتین در اجلاس کشورهای صادر کننده گاز در مسکو بدرستی بر این موضوع تاکید کرد که دوران گاز ارزان به پایان رسیده است . بویژه در شرایطی که بحران مالی ضربات شدیدی به اقتصاد روسیه زده است، افزایش قیمت گاز می تواند تا حدودی از صدمات این بحران بکاهد .
از اینرو نیزتداوم بحران گازی روسیه با اوکراین و اروپا چندان دور از ذهن نیست. چرا که اگر حتی درباره ترانزیت گاز به اروپا از مسیر اوکراین نیز توافقاتی صورت گیرد، هنوز گازپروم و نفت وگاز اوکراین توافقنامه ای در خصوص بهای گاز صادراتی به اوکراین در سال ۲۰۰۹ و تعرفه های ترانزیت گاز از طریق این کشور امضا نکردند. ضمن اینکه مساله “گاز فنی” نیز مشکلی جدی و نسبتا جدیدی می باشد. در این راستا تیموشنکو نخست وزیر اوکراین روز یکشنبه ۲۳ دی اعلام کرد که برای حفظ فشار خط لوله های گاز به منظور ادامه انتقال گاز به اروپا همچنان از گاز روسیه تحت عنوان”گاز فنی” استفاده خواهیم کرد. حال آنکه روسیه معتقد است که هیچ دلیلی وجود ندارد گازی که مقامات کی یف ان را ” گاز فنی “می نامند، در اختیار این کشور بگذارد. ‌روسیه هر سال حدود صد و ده میلیارد متر مکعب گاز خود را از طریق خاک اوکراین به اروپا منتقل می کند و به همین خاطر؛هر سال شش میلیارد و چهارصد میلیون متر مکعب ان تحت عنوان “گاز فنی”برای حفظ فشار در لوله ها باقی می ماند.
بحران گازی میان روسیه و اوکراین پیامدهای گسترده ای داشته است . گذشته از ضررهای مالی گاز پروم، اعتبار این شرکت به عنوان یک شرکت مورد اعتماد برای تامین گاز اروپا زیر سوال رفته است. شرکت های بزرگ انرژی در اروپا اعلام کرده اند که از روسیه و اوکراین شکایت خواهند کرد . این بحران همچنین بر قیمت نفت تاثیر گذاشته است . اما مهمترین تاثیر این بحران ، قرار دادن اروپا در آستانه بحران اجتماعی و اقتصادی است. تحت تاثیر این موضوع دهها کارخانه و واحد صنعتی نظیر کارخانه پژو سیتروئن و کیا موتورز در اسلواکی و سوزوکی موتوردر شمال مجارستان ، مدارس در کشورهای اروپایی تعطیل شده اند. این بحران اغلب کشورهای اروپایی را در برگرفته است .
ادامه دارد