نیکلاس برنس معاون امور سیاسی وزارت امور خارجه آمریکا اخیرا از آنکارا دیدار کرد . “نیکلای برنس” در دیدار با “رجب طیب اردوغان” نخست وزیر ترکیه در مورد تحولات عراق، مساله کرکوک و مخالفت ترکیه با حضور نیروهای حزب کارگران ترکیه (پ.ک.ک.) در شمال عراق گفتگو کرد. برنس همچنین با “عبدالله گل” وزیر امور خارجه، “ییغیت آلپوگان” دبیر کل شورای امنیت ملی و ژنرال “ارگین سایگون” جانشین ستاد فرماندهی ارتش ترکیه دیدار و گفتگو کرد. سفر معاون وزیر امورخارجه امریکا به ترکیه در شرایطی صورت گرفت که بموازات افزایش تحرکات موذیانه و توسعه طلبانه امریکا در منطقه , اختلافات دو طرف بویژه در خصوص مسایل عراق افزایش یافته است . بویژه مساله همه پرسی در کرکوک و مطرح شدن احتمال ورود ارتش ترکیه به شمال عراق که از چند ماه پیش در حالت آماده باش بسر می برد , شرایط را دشوار ساخته است . ترکیه خواهان پاکسازی نیروهای “پ.ک.ک.” از شمال عراق و لغو برگزاری همه پرسی در کرکوک است. این در حالیست که واشنگتن تمایلی به همکاری با آنکارا در این موارد از خود نشان نمیدهد. در این راستا وزارت امور خارجه آمریکا اخیرا به درخواست ترکیه برای جلوگیری از برگزاری همه پرسی در کرکوک پاسخ منفی داد. تام کیسی سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در این خصوص گفت: “قانون اساسی عراق برگزاری همه پرسی در مورد تعیین جایگاه کرکوک در سال جاری میلادی را پیش بینی کرده و آمریکا از دولت عراق خواهان اجرای این همه پرسی است.”وی اشاره نکرد که چرا امریکا مشتاق برگزاری همه پرسی در خصوص کرکوک است؟ راس ویلسون سفیر آمریکا در آنکارا نیز گفت: “تصمیم نهایی در مورد جایگاه کرکوک در ساختار آتی عراق را مردم عراق اتخاذ خواهند کرد.” مقامهای ترکیه با عنوان این که گروههای کرد عراقی در صدد تصاحب منابع نفتی کرکوک هستند گفتهاند که بافت قومی ترکمن با مهاجرت کردها به این شهر تغییر یافته و در صورت برگزاری همه پرسی در اواخر سال جاری میلادی ، این شهر به دست کردستان عراق خواهد افتاد. اما رهبران کردستان عراق با این سیاست ترکیه مخالفت کرده و سخنان اخیر نخست وزیر ترکیه مبنی بر اینکه ترکیه در مورد کرکوک نظاره گر نخواهد بود و به حاکمیت یک قوم بر کرکوک اجازه نمیدهد, را به عنوان “مداخله در امور داخلی عراق” ارزیابی کردهاند. اما اردوغان تاکید کرد که در اظهار نظر در مورد تحولات عراق، از کسی اجازه نخواهیم گرفت.در این میان نمایندگان گروههای شیعه، سنی، ترکمن و آشوری عراق نیز هفته گذشته در آنکارا با عنوان این که کرکوک به همه عراقیها تعلق دارد، خواهان حل مساله کرکوک با مشارکت همه قشرهای مردم این کشور شدند. از جمله حمید المطلق معاون جبهه سازش ملی عراق گفت: ” هر وجب از خاک کرکوک به همه عراقیها تعلق دارد و قشرهای مختلف مردم عراق از حقوق خود در کرکوک دفاع خواهند کرد.” گروهی از ترکمنهای عراقی مقیم ترکیه نیز در آنکارا علیه سیاست های آمریکا تظاهرات کردند.
در واقع مقامات ترکیه می دانند که با توجه به تغییرات در بافت قومی کرکوک که در سه سال اخیر با حمایت امریکا صورت گرفته است , نتیجه همه پرسی جهت دار و به نفع کردها خواهد بود . چنانچه مصطفی ضیا” کارشناس موسسه “گلوبال” گفته است : “آمریکا و رهبران کردهای کردستان عراق به تعهدات خود در قبال کرکوک پایبند نماندند.” بگفته وی ” در سال ۲۰۰۳ میلادی جمعیت کرکوک ۸۶۰ هزار نفر بود که با ورود کردها به این شهر، اکنون جمعیت کرکوک به یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر رسیده و کنترل این شهر به عهده پیشمرگان کرد گذاشته شده است.” شکی نیست که الحاق کرکوک به کردستان عراق بعنوان یک شهر استراتژیک و نفت خیز زمینه را برای استقلال کردستان عراق و تجزیه عراق و سرایت آن به داخل ترکیه فراهم خواهد ساخت و این مساله بشدت ترکیه را نگران ساخته است. ترکیه تلاش دارد همه پرسی کرکوک را به تعویق بیندازد و زمینه لغو آن را فراهم سازد . ترکیه همچنین می کوشد در صورت اجتناب ناپذیر بودن برگزاری همه پرسی در مورد کرکوک , حداقل این همه پرسی در کل عراق انجام شود. اما از آنجا که امریکا هدف تجزیه عراق را دنبال می کند , توجهی به خواست ترکیه در این خصوص و مساله پ ک ک نمی کند و همچنان سیاست فریب ترکیه را دنبال می کند . نکته مهم اینکه چهار درصد ذخیره نفت جهان و ۴۰ در صد ذخایر نفت عراق در کرکوک قرار دارد و و مقامهای آمریکایی در صدد بهرهگیری از منابع نفتی عراق هستند و به همین دلیل فکر میکنند که در صورت تشکیل یک دولت کرد در شمال عراق، میتوانند منابع نفت کرکوک را در کنترل خود داشته باشند.” معاون وزیر امورخارجه امریکا در سفر به ترکیه این پیام آشکارا را به ترکیه داد که رفراندوم کرکوک به تعویق نمی افتد و ترکیه نباید در امور داخلی عراق دخالت بکند. در واقع امریکا نگران اقدام جدی و یکسویه ترکیه در مورد شمال عراق است . بویژه اینکه نخست وزیر ترکیه اخیرا گفته است “ترکیه با عراق حدود ۳۵۰ کیلومتر مرز مشترک دارد و حقوق همسایگی بین دو کشور و علایق تاریخی، مانع از آن است که تماشاگر تحولات عراق باشد در چنین شرایطی نیز امریکا تلاش دارد با هشدار به ترکیه مانع هرگونه اقدام مستقل ترکیه دراین خصوص شود . جلال طالبانی رئیس جمهوری ترکیه نیز با آگاهی از این موضوع , گفته است : “نیروهای ترکیه در صورت ورود به شمال عراق اشغالگر محسوب خواهند شد.
دیدگاه خود را بنویسید