بلنت اجویت نخست وزیر ترکیه هفته گذشته در مصاحبه با شبکه تلویزیونی « CNN ترک» به شدت با درخواست آموزش و تدریس زبان کردی در مراکز آموزشی و دانشگاهای این کشور مخالفت کرد. آقای اجویت درخواست برخی محافل برای آزادی آموزش زبان کردی را توطئه ای برای تجزیه ترکیه خواند. آقای اجویت بدون ذکر نام محافل تجزیه طلب تاکید کرد آنها با سوء استفاده از احساسات کودکان و جوانان به این توطئه علیه ترکیه دامن می زنند.
کارشناسان سیاسی اظهارات نخست وزیر ترکیه را نشاندهنده عدم تغییر در سیاست منشی آنکارا در قبال کردها ارزیابی می کنند. پس از پذیرش نامزدی عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا، این اتحادیه یکی از شروط خود برای عضویت دائمی ترکیه را اعطاء آزادیهای فرهنگی به کردها اعلام کرد. چند ماه پیش هم با اصلاح بیش از سی ماده از قانون اساسی ترکیه این انتظار و امید پیش آمد که زمینه برای تدریس زبان کردی در مراکز آموزشی فراهم شده است. بطوریکه هزاران دانشجوی کرد با نوشتن تومارهایی به مسولان دانشگاهها خواهان آموزش زبان کردی شدند. این موضوع با مخالفت سازمان آموزش عالی ترکیه موا جه شد. ظاهرا با تداوم درخواست دانشجویان کرد، محافل لائیک ترکیه به شدت با این موضوع به بهانه اینکه تجزیه طلبی را به دنبال می آورد، مخالفت کرده اند. بطوری که وزارت کشور ترکیه هفته گذشته هشدار داد که با طرفداران آموزش زبان کردی به عنوان متهمان به نقض قانون اساسی برخورد خواهد شد.
کارشناسان سیاسی، مخالفت دولت ترکیه با آموزش زبان کردی و در واقع عدم اعطاء آزادیهای فرهنگی به کردها را ناشی از چند موضوع می دانند. از جمله به نظر می رسد اقدام اتحادیه اروپا در ماه گذشته در قرار ندادن فهرست حزب کارگران کردستان ترکیه(PKK) و سازمان انقلاب رهایی بخش خلق ترکیه در فهرست گروههای تروریستی موجب رنجش و ناراحتی مقامات آنکارا شده است. بطوری که اجویت درخواست آموزش زبان کردی را نوعی تجزیه طلبی عنوان کرد، که سرنخ آن به برخی از کشورهای اروپایی می رسد. طی روزهای گذشته برخی از مطبوعات ترکیه تاکید کرده اند که فرانسه و آلمان در عمل زمینه فعالیت PKK را در این کشورها فراهم ساخته اند. در عین حال محافل لائیک ترکیه درخواست آموزش زبان کردی را سناریویی از پیش نوشته شده از سوی PKK عنوان می کند. از نظر این محافل PKK پس از دستگیری اوجالان در سال ۱۹۹۹ در کنیا، مبارزه سیاسی را جانشین مبارزه نظامی کرده است و طرح مسئله تدریس و آموزش زبان کردی نیز در این راستا صورت می گیرد.
با وجود این کارشناسان سیاسی معتقدند مخالفت محافل لائیک ترکیه با آموزش زبان کردی نشاندهنده تشدید سیاست آنکارا در قبال کردها است. چنانچه اخیرا صبیح کاناد اوغلو دادستان شناخته شده دادگاه امنیت دولتی ترکیه خواهان تعطیلی حزب پرهوادار دموکراسی خلق به بهانه پیروی از PKK شد. در واقع به نظر می رسد پس از بازگشت اجویت از آمریکا سیاست ترکیه در قبال کردها تشدید یافته است. برخی از کارشناسان معتقدند که در این سفر آمریکا وعده داده است که در صورت حمله به عراق منافع ترکیه مدنظر قرار گرفته خواهد شد و در این راستا مناطق نفت خیز موصل و کرکوک در اختیار ترکمن های عراق که هوادار ترکیه هستند قرار خواهد گرفت. ظاهرا آنکارا با پیش بینی حمله احتمالی آمریکا به عراق می کوشد با تشدید سیاست اش در قبال کردها کنترل بیشتری بر مناطق کردنشین و هم مرز با عراق داشته باشد. حتی ممکن است برای زهر چشم گرفتن، حزب دموکراسی خلق، که هوارداران زیادی در میان کردها دارد و در انتخابات شهرداریهای سال ۱۹۹۹ به پیروزیهای چشمگیری دست یافت، منحل شود.
در هر حال شکی نیست که چنانچه تجربیات گذشته نشان داده است سیاست سنتی آنکارا مبنی بر افزایش محدودیتهای فرهنگی و اقتصادی بر کردها، تنها موجب افزایش نارضایتی از دولت آنکارا خواهد شد. بی شک آن همه هزینه ای که در ترکیه طی سالهای گذشته برای مبارزه با کردها صرف کرده است، صرف آبادانی مناطق کردنشین می شد اکنون ترکیه هیچ گاه از جانب کردها نگرانی تجزیه طلبی نداشت.