در جریان سومین نشست مجلس ترکیه عبدالله گل با اخذ ۳۳۹ رای و در رقابت با دونامزد دیگر از حزب حرکت ملی و دموکراتیک چپ به عنوان یازدهمین رئیس جمهوری ترکیه انتخاب شد . بدین ترتیب به چهار ماه بن بست در انتخایات رئیس جمهوری جدید ترکیه پایان داده شد . گل پس از انتخاب به عنوان رئیس جمهوری جدید ترکیه در پارلمان این کشور ادای سوگند کرد و با حضوردر کاخ چانکایا ریاست جمهوری را از احمد نجدت سزر تحویل گرفت . انتخاب عبدالله گل به رئیس جمهوری ترکیه بازتاب قابل توجهی در داخل و خارج از این کشور داشته است.چرا که انتخاب وی به عنوان رئیس جمهوری تفاوت های بسیار فاحش با رئیس جمهوریهای قبل در ترکیه دارد . گل بر خلاف روسای جمهوری قبلی ترکیه که اغلب یانظامی بودند و یا اینکه بشدت گرایشات لائیک داشتند ، دارای این گرایشات نیست و یا اینکه حداقل مخالفان وی را به نداشتن تعهد به لائیسم متهم می کنند. از اینرو نیز طی دو سال اخیر حزب عدالت وتوسعه با انواعی از بحرانهای کاذب از سوی محافل تندرو لائیک و نظامی مواجه شد تا نتواند نامزد مورد نظر خود را به چان کایا بفرستد. اوج این تحرکات تحولات سه ماه پیش بود که با ابطال نتایج انتخابات توسط دادگاه قانون اساسی ، ترکیه ناچارا به انتخابات زودهنگام تن داد که بسیاری از محافل سیاسی ترکیه از آن بعنوان کودتای سفید و استفاده محافل لائیک از ابزارهای شبه قانونی برای اخلال در روند رسیدن گل به ریاست جمهوری یاد کردند . اما این سوال مطرح است که چه عواملی باعث شد که برغم تمامی این جنجالها که برخی از آنها بمانند مساله حجاب همسر گل همچنان ادامه دارد ، حزب عدالت و توسعه بعد از انتخابات زودهنگام بتواند با نامزد کردن مجدد گل برای ریاست جمهوری به اهداف خود برسد ؟
در پاسخ به این سوال باید به دو نکته مهم اشاره کرد . اول بالا بودن آگاهی و بلوغ سیاسی در مردم ترکیه . برغم تبلیغات بسیارمنغی و ساماندهی شده ای که طی سالهای اخیر علیه حزب عدالت و توسعه شده و کارنامه این حزب سیاهه نمایی شد ، اما نتایج انتخابات ۲۲ جولای نشان داد که مردم ترکیه مقهور شرایط محافل انتصابی و دولت سایه نشده اند و همین حضور گسترده مردم در انتخابات و حمایت از حزب عدالت و توسعه بود که مانع استفاده دولت سایه از ابزارهای دهه شصت و هشتاد نظیر کودتا شد . مساله دوم تدبیر و مدیرت بحران توسط حزب عدالت و توسعه بود . این حزب طی سالهای اخیر بویژه در ماههای اخیر بجای افتادن در ورطه جنجالهای سیاسی ، کوشیدبا عمل گرایی پاسخ مخالفان را بدهد . درواقع چنانچه گل نیز دو هفته پیش گفت زمانیکه در دو سه ماه پیش احزاب لائیک بویژه جمهوریخواه خلق دهها هزارنفر را برای تظاهرات علیه حزب عدالت توسعه به خیابانها می کشاندند ، حزب عدالت و توسعه نیز می توانست چندین برابر این تعداد را به خیانانها بکشاند ولی چنین اقدامی نکرد چرا که هدف این حزب ایجاد التهاب سیاسی نبود بلکه عمل گرایی بود . در کنار این مسایل ، شرایط منطقه ای بویژ بجران عراق و پ ک ک و نیز شرایط بین المللی نیز به حزب عدالت توسعه برای پیشبرد اهداف خود کمک کرد . اگر چه محافل لائیک و نظامیان از تصدی ریاست جمهوری گل استقبال سردی کردند . حتی بسیاری کارشناسان اظهارات ارتشبد”یاشار بیوک آنیت”رئیس ستاد کل ارتش ترکیه به مناسبت روز پیروزی ۳۰آگوست که هشدارداد که حملات خارجی و داخلی علیه نیروهای مسلح ارتش ترک تشدید شده است.، بعنوان اظهارات علیه پیروز عبدا.. گل به ریاست جمهوری تعبیر کردند .بویژه اینکه “بیوک آنیت” در این پیام تاکید کرده است محافلی که دارای سوءنیت بوده واصول نظام فکری علمی و عقلی آتاترکیسم رادرک نمی کنند وارد عمل شده وخواهان تضعیف و نابودی وحدت ملی وتمامیت ارضی ونظام جمهوری لائیک ودموکراتیک هستند ودرمقابل این تهدیدات ارتش ترکیه مقاومت خواهد کرد . با وجود این برگزاری جشن های گسترده در سراسر ترکیه پس از پیروزی گل و بیانیه های مختلف حاکی از استقبال مردم ترکیه از این انتخاب است . در خارج از ترکیه نیز اعلب کشورهای از جمله کشورهای اروپایی ، اسلامی و اتحادیه اروپا از انتخاب گل حمایت کردند . در این میان با توجه به یکدست شدن حاکمیت سیاسی در ترکیه یعنی تصدی ریاست جمهوری ، نخست وزیری و ریاست پارلمان توسط حزب عدالت و توسعه این انتظار جدی در مردم ترکیه وجود دارد که گامهای اساسی برای انجام اصلاحات در ترکیه و حل معضلات اساسی که در نظام جمهوری ترکیه وجود دارد برداشته شود . اگر پیش از این مخالفتهای رئیس جمهوری با برخی از اصلاحات مورد نظر دولت و پارلمان به عنوان مانع در جهت اجرای خواست مردم بویژه در مسایلی نظیر رفع ممنوعیت حجاب تلقی می شد ، اکنون چنین موانعی وجود ندارد . البته همچنان این سوال اساسی وجود دارد که آیا محافل لائیک و تندرو برای کمک به توسعه ترکیه جاضر به همکاری با ریس جمهوری خواهند بود یا نه ؟بنظر می رسد در این خصوص در جبهه محافل تندرو لائیک دیدگاه واحدی وجود ندارد و آن دسته از کسانیکه مساله نداشتن مصونیت ریس جمهوری را مطرح می کنند ، عمدتا بدنبال تقابل با رئیس جمهوری جدید هستند . اما آنچه مسلم است اینکه اکثریت مردم ترکیه اعتقادی به اتهامات محافل لائیک درمردم رئیس جمهوری ترکیه ندارند . بعنوان نمونه در شرایطی که محافل لائیک حجاب همسر گل را بعنوان یک بحران برای حاکمیت سیاسی ترکیه تلقی می کنند ، نتایج یک نظرسنجی که اخیرا منتشر شد نشان می‌دهد که اکثر مردم ترکیه هیچ مخالفتی با محجبه بودن بانوی اول کشورشان ندارند. این تحقیق که توسط شرکت “کوندا” برای روزنامه “ملیت” انجام شده است، نشان می‌دهد که ۷۲/۶درصد از پرسش شوندگان ترک محجبه بودن همسر رئیس جمهوری کشورشان را امری “عادی” می‌دانند.
پیام بگذارید