دیدار اخیر رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه از جمهوری آذربایجان بار دیگر مناسبات دو کشور را در کانون توجه قرار داده است . برعم اینکه مناسبات ترکیه و جمهوری آذربایجان در سطح بالایی برقرار است ، اما طی ماههای اخیر کدروتهایی در مناسبات دو کشور نیز ایجاد شده است . از جمله جمهوری آذربایجان بشدت از تلاشهای ترکیه جهت عادی سازی مناسبات با ارمنستان ناخرسند است . ترکیه پیش از این همواره تاکید کرده است که تا قبل از آزادی اراضی اشغالی جمهوری آذربایجان ، مناسبات تجاری وسیاسی با ارمنستان برقرار نخواهد کرد . در واقع اینطور برای مردم جمهوری آذربایجان وانمود شده است که ترکیه بخاطر مناقشه قره باغ از بازگشایی مرز با ارمنستان خودداری کرده است نه به خاطر مساله اختلافات تاریخی با ارمنستان ، در چنین شرایطی اقدامات دو سال اخیر حزب حاکم عدالت و توسعه برای عادی سازی مناسبات با ارمنستان بشدت حتی محافل ترکیه گرای جمهوری آذربایجان را در فشار قرار داده است . یکی از پیامدهای عادی سازی مناسبات ترکیه و ارمنستان در واقع تقویت موقعیت ایروان در مناقشه قره باغ خواهد بود و ارمنستان به این ترتیب از انزوای ارتباطی بیرون خواهد آمد . با وجود این ترکیه برای مسکوت گذاشتن کشتار ۱۹۱۵ ارامنه و نیز کاهش فشار غرب و اتحادیه اروپا در عادی سازی مناسبات با ارمنستان مصمم است و از اینرو نیز بنظر می رسد اردوغان در دیدار با مقامات جمهوری آذربایجان موضع جدید دراین خصوص نداشت . اگرچه اردوغان با طرح یکسان بودن موضع آنکارا و باکو در خصوص مناقشه قره باغ ، از مقامات باکو خواست تا به خروج قبرس شمالی از انزواء کمک کنند .
اقدام دیکر ترکیه که موجب ناخرسندی جمهوری آذربایجان شده است ، تماس های نزدیک دولت آنکارا با رهبران احزاب غربگرای مخالف دولت باکو می باشد . دولت آنکارا در دو هفته پیش میزبان رهبران احزاب مساوات ، دموکرات و شاخه اصلاح طلبان جبهه خلق بود ، این سه حزب غربگرا که توسط امریکا و بنیاد سوروس تغذیه مالی می شوند ، در چارچوب ائتلاف آزادی به دنبال ایجاد انقلاب رنگین در جمهوری آذربایجان به بهانه انتخابات پارلمانی نوامبر آینده هستند. در چنین شرایطی نیز تماسهای دولت آنکارا با این احزاب و از جمله دیدار عبدا.. گل وزیر امورخارجه با علی کریملی رهبر شاخه اصلاح طلبان جبهه خلق حساسیت مقامات باکو را بدنبال داشته است . بویژه اینکه از سوابق اینگونه فعالیت ترکیه در جمهوری آذربایجان بویژه در فاصله سالهای ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۵ در این کشور ذهنیت مثبتی وجود ندارد .
در واقع پسی از سفر اخیر اردوغان به امریکا این موضوع در محافل سیاسی مطرح شده است که ترکیه به درخوست امریکا در توسعه باصطلاح انقلابهای رنگین در قفقاز و آسیای مرکزی که اصطلاحاُ از سوی امریکا توسعه دموکراسی نامیده می شود ، می خواهد ایفای نقش کند . در چنین شرایط اردوغان در دیدار با مقامات جمهوری آذربایجان از آمادگی این کشور برای کمک به برگزاری دموکراتیک انتخابات پارلمانی نوامبر آینده جمهوری آذربایجان و اعزام یک هیات ناظر انتخاباتی به این کشورخبر داد . در هر حال باید گفت انتظار می رود با سفر اردوغان به جمهوری آذربایجان برخی کدورتهای بوجود آمده برای دو کشور رفع شود . در این میان باتوجه به عضویت ترکیه در گروه میانجی مینسک برای حل مناقشه قره باغ ، جمهوری آذربایجان انتظار دارد که آنکارا اقدامات جدی برای فشار علیه ارمنستان انجام دهد . از جمله ممانعت از حضور ارمنستان در خط آهن قارص به آخالکالاکی و جلوگیری از تجارت غیر رسمی که حجم آن به دویست میلیون دلار می رسد از جمله انتظارات جمهوری آذربایجان است . باکو همچنین امیدوار است که ترکیه برای را ه اندازی هر چه سریعتر دو طرح باکو ـ جیحان و باکو ـ ارزروم مساعدت کند .
دیدگاه خود را بنویسید