رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه اخیراً دیدارهای رسمی از روسیبه و مغولستان انجام داد . در دیدار اردوغان با رئیس جمهوری روسیه بر گسترش مناسبات سیاسی و اقتصادی دو جانبه تاکید شد . دیدار اردوغان با پوتین چهارمین ملاقات آنان در هفت ماه گذشته محسوب می‌گردد و این موضوع نشان می دهد که مناسبات دو کشور با کاهش فضای بی اعتمادی دوران جنگ سرد ، سرعت یافته است . هم دیدار اردوغان از روسیه و هم دیدار از مغولستان که اولین سفر یک نخست وزیر ترکیه به مغولستان بود ، مسایل اقتصادی محوریت داشت . در دیار از روسیه مساله همکاری در انرژی از محورهای مهم گفتگو های دو طرف بود . در این راستا “ولادیمیر پوتین” رییس جمهوری روسیه بر گسترش همکاریهای دو کشور در زمینه انرژی و احداث خطوط نفت و گاز جدید در این کشور تاکید کرد.
باید گفت مناسبات ترکیه و روسیه از لحاظ امنیتی و سیاسی در چند دهه اخیر مطلوب نبود است . بی اعتمادی شدید و دقابت به جای همکاری بر مناسبات دو کشور در دوره جنگ سرد حاکم بود . پس از فروپاشی شوروی نیز اگر چه گامهایی برای نزدیکی سیاسی مناسبات دو کشور برداشته شد ، اما ترکیه همواره روسیه را به حمایت از پ ک ک متهم می کرد و روسیه نیز ترکیه را به حمایت ارجدایی طلبان چچنی متهم می سلخت . با وجود این بنظر می رسد پس از روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه و اشغال عراق توسط امریکا دیدگاههای دو کشور در برخی از مسایل بین المللی و منطقه ای به یکدیگر نزدیک شده است. در این میان پیوند خوردن منافع اقتصادی دو کشور در برخی از زمینه های کلان ، زمینه همگرایی سیاسی دو کشور را فراهم ساخته بطوریکه بنظر می رسد مناسبات دو کشور از رقابت مخرب در دهه های اخیر به همکاری متقابل در حال تغییر است . روسیه و ترکیه در شرایط حاضر خواستار افزایش سرمایه‌گذاریهای متقابل هستند . در این راستا نیز پوتین از دولت ترکیه خواست تا شرایط مناسب و مساعد برای افزایش سرمایه‌گذاری روسی در این کشور را فراهم سازد. مسکو مشخصاً به سرمایه گذاری در امور انرژی ترکیه اولویت می دهد . البته دو کشور در این خصوص مشکلات جدی و حل نشده ای نیز دارند . این در شرایطی است که ترکیه نیز انتظارات متعدد اقتصادی از روسیه دارد . چنانچه از گفتگوهای اردوغان با پوتین بر می آید ، آنکارا خواهان کمک روسیه در پایان دادن به انزوای اقتصادی بخش ترک نشین قبرس است. این در شرایطی است که پوتین بر لزوم عادی سازی مناسبات دو بخش قبرس تاکید کرده است . گفته می شود حجم مبادلات تجاری روسیه با ترکیه در سال ۲۰۰۴ به بیش از ۱۱ میلیارد دلار رسید. این موضوع نشان می دهد که منافع اقتصادی دو کشور در برخی از زمینه ها ی اقتصادی بطور قابل توجهی به هم پیوند خورده است.
در این راستا هدف دو کشور افزایش حجم مبادلات تجاری بین دو کشور به سطح ۲۵ میلیارد دلار است . بویژ اینکه مسکو و آنکارا در زمینه حمل و نقل ، صنعت ، گردشگری و ساختمان سازی از مینه های مساعد همکاری برخوردار هستند . با وجود این بنظر می رسد امریکا از تشدید همگرایی ترکیه با روسیه خشنود نیست و انتظار دارد که آنکارا در راستای سیاستهای کاخ سفید برای کاهش نفوذ روسیه در مناطقی نظیر قفقاز و آسیای مرکزی گام بردارد . شاید از اینرو نیز برغم در خواست اردوغان از پوتین جهت کمک روسیه به روند عادی سازی مناسبات ترکیه و ارمنستان ، مسکو تاکنون در این راستا گام برنداشته است . آنچه مسلم است اینکه هر گونه حرکت آنکارا در مسیر خواسته های واشنگتن در منطقه ، باردیگر فضای تنش و بی اعتمادی در مناسبات روسیه و ترکیه را احیاء و فرصت کنونی و تاریخی بدست آمده در مناسبات دو کشور را از بین خواهد برد .