نشست رسمی دو روزه سران گوام (guuam) بتازگی در شهر تاریخی یالتای اوکراین (yalta) برگزار شد . به گزارش ایتارتاس ، در این نشت تنها سران اوکراین ، مولداوی و گرجستان شرکت داشتند و سران جمهوری آذربایجان و ازبکستان حضور نداشتند . در نشست یالتا هفت سند همکاری در زمینه های مبارزه با تروریسم ، جرایم سازمان یافته ، مواد مخدر و امور تجاری ، گمرکی ، علمی و مسایل مرزی امضاء شد . ۲۴ می گذشته نیز نشست وزرای امور خارجه گوام در تفلیس تشکیل شد . این موضوع حاکی از افزایش تلاشها برای تقویت پیمان گوام است . تقویت پیمان گوام نه تنها مورد توجه برخی از کشورهای عضو این پیمان است ، بلکه بشدت پس از حادثه یازدهم سپتامبر مورد توجه امریکا قرار گرفته است . واقعیت این است که تا سیس پیمان گوام در سال ۱۹۹۷ توسط جمهوری آذربایجان ، گرجستان ، اوکراین و. مولداوی پیش از آنکه براساس علایق اقتصادی باشد بر انگیزه های سیاسی استوار بود . هر چهار کشور ضمن اینکه با مشکل تجزیه طلبی مواجه هستند ، مشکلاتی با روسیه نیز دارند . از اینرو امریکا تقویت پیمان گوام را در راستای اهداف خود برای نفوذ بیشتر درمنطقه استراتژیک و دارای منابع انرژی قفقاز جنوبی می داند . از اینرو نیز استیون پایفر (steven pifer) معاون وزیر امورخارجه امریکا در نشست سران گوام در یالتا شرکت داشت . لین پاسکو (hean pasco) دستیار وزیر امورخارجه امریکا هفته گذشته گفت امریکائیها انتظارات خاصی از گوام دارند . بنظر می رسد تاکید امریکا برای مبارزه با تروریسم در چارچوب پیمام گوام بهانه ای بیش نیست . بلکه اهدافی نظیر تضعیف روسیه در قفقاز ، تشدید شکاف در جامعه کشورهای مشترک المنافع و جلوگیری از شکل گیری سیستم امنیتی منطقه گرا را در خصوص گوام دنبال می کند . در این راستا امریکا یک کمک ۴۷ میلیون دلاری بمنظور تحرک دادن به فعالیت های گوام در اختیار کشورهای عضو قرارداده است . در عین حال امریکا سیاست تشویق برخی از کشورها نظیر رومانی و بلغارستان برای عضویت در پیمان گوام را دنبال می کند. با وجود این ، شش تجربه فعالیت پیمان گوام نشان می دهد که این پیمان کارکرد امنیتی ـ اقتصادی مناسبی نداشته است . از اینرو ازبکستان در ژوئن سال گذشته رسماً از گوام خارج شد و تحت تاثیر فشارهای امریکا همکاری محدودی با گوام دارد ، اما خود را دیگر عضو این پیمان نمی داند . از اینرو نیز «اسلام کریم اف» رئیس جمهور ازبکستان با بهانه قرارداد مشغله کاری از شرکت در اجلاس سران گوام در یالتا خودداری کرد. حیدر علی اف رئیس جمهور آذربایجان نیز ظاهراً بخاطر وخامت وضعیت جسمانی اش از شرکت در این نشست خودداری کرد.
نشست سران گوام در شرایطی برگزار شد که تاکنون طرحهای مطرح اعضاء نظیر تاسیس گردان نیروهای حافظ صلح و نیز تشکیل منطقه آزاد تجاری میان اعضاء محقق نشده است . این موضوع ناشی از وجود اختلافات میان کشورهای عضو است . برخی از اعضاء گوام بویژه اواکراین که مبتکر تشکیل گوام در سال ۱۹۹۷ بود ، نوساناتی در سیاست خارجی خود در جهت گرایش به روسیه شاهد هستند . این موضوع بهمراه خروج ازبکستان از پیمان گوام حاکی از تشدید روند عدم انسجام در این پیمان است . از سوی دیگر عدم حضور ناظران روسیه در نشست سران گوام در یالتا برغم حضور ناظرانی از بیش از ده کشور ، حاکی از نوع تلقی مسکو از پیمان گوام است . از نظر مقامات کرملین پیمان گوام بیش از آنکه کارکردی مطلوبی برای اعضاء آن داشته باشد ، بیشتر در حال تبدیل شدن به یکی از ابزارهای سیاسی امریکا در منطقه اورآسیا است . از اینرو باید گفت پیمان گوام ا زآنجهت که تاثیر منفی بر مناسبات کشورهای منطقه می گذارد ، کارکردی تنش زایانه دارد و درونمای چندان روشنی ندارد .