سفر اخیر کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه امریکا به قرقیزستان ، تاجیکستان و قزاقستان بار دیگر از افزایش تحرکات امریکا در منطقه آسیای مرکزی حکایت می کند .در آسیای مرکزی ازبکستان و قرقیزستان دو کشوری هستند که امریکا آنها را از همان ابتدا بعنوان کشور هدف برای استقرار پایگاه انتخاب کرده است. آمریکا درقالب ائتلاف بین‌المللی ضدتروریسم و به بهانه توسعه منطقه و جنگ با تروریستهای شمال افغانستان دو پایگاه مهم نظامی درقرقیزستان و ازبکستان را در سال ۲۰۰۱ دراختیار گرفت. پایگاه ماناس در قرقیزستان و پایگاه کارشی ـ خان آباد در ازبکستان دو پایگاهی بود که امریکا در اختیار گرفت . برای بسیاری از رهبران خودکامه کشورهای آٍسیای همواره پول و حفظ حاکمیت بعنوان دو اولویت اساسی مطرح بوده است . از نظر اسلام کریم اف در ازبکستان و عسگر آقایف رئیس جمهوری سابق قرقیزستان اعطاء امتیاز پایگاهها به امریکا البته بموازات حفظ رابطه با روسیه می توانست این دو نیاز آنها را برآورده سازد و زمینه تضعیف و حذف مخالفان آنها را نیز مهیا سازد . با وجود این تحولات سالهای بعد نشان داد که برغم دریافت برخی از کمک های مالی ، تصور آنها تاچد حد اشتباه بوده است . بسیاری از تحلیلگران سیاسی منطقه براین باورند که حضورنظامی آمریکا در منطقه همواره اساساً درجهت ایجاد توطئه و علیه منافع ملی این کشور بوده است . آمریکا با مشارکت در بروزانقلابهای رنگین و مخملی در اوکراین ، گرجستان و قرقیزستان ثابت کرده است که درصدد یکسان‌سازی منطقه به نفع خودش است. در چنین شرایطی روسیه و چین دوکشور مقتدر منطقه وبرخی کشورهای آسیایی بادرک این واقعیت که شعار فریبنده توسعه آمریکا یک توطئه است ، درصدد حذف حضورنظامی آمریکا از منطقه برآمده‌اند. درهمین راستا روسای جمهوری کشورهای عضو سازمان شانگهای جولای گذشته در دهمین نشست این سازمان در آستانه قزاقستان با صدور بیانیه مشترکی بااشاره به پایان عملیات جنگی درشمال افغانستان از ائتلاف بین‌المللی ضدتروریسم و در راس آنها آمریکاخواستند پایگاههای نظامی خود درآسیای میانه را تخلیه کنند. با پایان عملیات جنگی درشمال افغانستان ، نظامیان یازده کشور عضو این ائتلاف ازپایگاههای ماناس قرقیزستان و خان آباد ازبکستان خارج شدند، ولی آمریکا به هربهانه‌ای که بود به حضورنظامی خود دراین پایگاهها ادامه داده است. ادامه حضورنظامی آمریکا بدون توجیه منطقی در قرقیزستان و ازبکستان برای سران کشورهای منطقه سوال برانگیزاست به‌طوری که روسای جمهوری شش کشور مهم منطقه به‌عنوان اعضای سازمان همکاریهای شانگهای به صراحت ازآمریکاخواستند نیروهای نظامی خود را از آسیای میانه خارج کند. پس از بیانیه شانگهای ازبکستان و قرقیزستان نیز بصورت جداگانه لزوم خروج نیروهای امریکایی از خاک کشورشان را مطرح ساختند . بیانیه سران شانگهای نگرانی آمریکا رابرانگیخت و این کشور با رد این بیانیه، بسیت روز پس از نشست سران شانگهای در آستانه ، وزیر دفاع خود رابرای چانه زنی و حل این موضوع به منطقه اعزام کرد. دونالد رامسفلد وزیر دفاع آمریکا با توجه به وجود فقر و تغییرات سیاسی درقرقیزستان که به شدت نیازمند کمک مالی است ، به همراه ۲۰۰ میلیون دلار کمک بلاعوض وارد قرقیزستان شد تا بااین مبلغ دوباره بر سر ادامه حضور نظامی آمریکا در پایگاه ماناس معامله کند. رامسفلد در سفر به بیشکک بلافاصله با “قربان بیک باقی اف” رییس جمهور تازه انتخاب شده قرقیزستان دیدار کرد و پس از آن اعلام شد که پایگاه نظامی آمریکا در قرقیزستان تعطیل نخواهد شد. این درحالیست که باقی اف رئیس جمهوری قرقیزستان از امضاء کنندگان بیانیه سران شانگهای برای خروج نیروهای نظامی آمریکا ازآسیای میانه بود . باوجود این در ازبکستان ، امریکا نتوانست نظر مقامات تاشکند را در خصوص لزوم تخلیه پایگاه کارشی ـ حان آباد تغییر دهد . حروج ازبکستان از پیمان گوام در می ۲۰۰۵ و همزمان با سفر بوش به گرجستان نشان داد که وی بشدت از ایده انقلابهای رنگین در منطقه که توسط امریکا هدایت می شود ، ناخرسند بوده و ترسیده است . درخواست شفاف کریم اف برای تخلیه پایگاه خان آباد نشان داد وی که سالها با کمک امریکا اسلامگریان را سرکوب کرده است ، دیگر به روابط خود با آمریکا اعتمادی ندارد و مجبوراست برای ادامه حکومت خود به روسیه و چین روی آورد. بروز انقلابهای رنگین در اوکراین، گرجستان و قرقیزستان در کریم اف چنین تصوری را به وجود آورده است که زیادی با آمریکا نزدیک شده است.در چنین شرایطی نیز رایس کوشید با سفر به منطقه و دادن وده هایی ، جایگاه امریکا در آسیای مرکزی را بهبود بخشد .