خانم “آنگلا مرکل ” صدراعظم آلمان اخیراً در اولین سفر رسمی خود به ترکیه با رجب طیب اردوغان نخست وزیر و احمد نجدت سزر رئیس جمهوری ترکیه دیدار و در مورد طیف گسترده ای از مسایل دوجانبه, منطقه ای و جهانی گفتگو کرد.مرکل همچنین در سومین کنگره اقتصادی ترکیه – آلمان در استانبول شرکت کرد . این کنگره نقش بسیار مهمی در توسعه همکاریهای اقتصادی و تجاری ترکیه با آلمان و نزدیک سازی بخشهای خصوصی دو کشور دارد. آلمان بزرگترین شریک اقتصادی ترکیه در اتحادیه اروپا است و برلین به توسعه مناسبات اقتصادی با ترکیه اهمیت می دهد و حتی مرکل در اولین اظهارات رسمی اش بهنگام تصدی پست صدراعظمی بر گسترش مناسبات اقتصادی با ترکیه تاکید کرده بود. حجم مبادلات بازرگانی ترکیه و آلمان در هشت ماه اول سال ۲۰۰۶ میلادی به بیش از ۱۵میلیارد دلار رسید . آلمان همچنین با اعزام سالانه بیش از چهار میلیون گردشگر به ترکیه و همچنین با میزبانی بیش از ۵/۲ میلیون تبعه ترکیه در خاک خود و سرمایه گذاریهای چند میلیارد یورویی در ترکیه – جایگاه بسیار ویژه ای در سیاست خارجی ترکیه یافته است . از نظر تعداد شرکتهای خارجی فعال در ترکیه – آلمان در صدر جدول قرار دارد .با وجود این برخلاف گرهارد شرودر صدراعظم پیشن آلمان که از مدافعان عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا بود, مرکل بیشتر به آن تیمی تعلق دارد که معتقدند ترکیه نهایتا بعداز ۱۰ _ ۱۵ سال می تواند امتیاز شریک ممتاز ودارای روابط ویژه یا اتحادیه اروپا را کسب کند. با توجه به حضور میلیونها ترک در آلمان که ۴۰۰ هزار نفر از آنها حق رای دارند , پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا می تواند برسیاست داخلی آلمان نیز تاثیر بگذارد. در شرایطی که بعلت ارایه پیش شرطهای جدید از سوی پارلمان اروپا , روند همگرایی ترکیه با اتحادیه اروپا عملا به حالت تعلیق در آمده , مقامات ترکیه در دیدار با مرکل ناخرسندی خود را از این موضوع اعلام و بار دیگر بر نقش راهبردی ترکیه در ارتباط شرق و غرب بویژه در مقطع فعلی که اقدام توهین آمیز واتیکان علیه اسلام , موجب بحران آفرینی شده است, تاکید کردند .
این در شرایطی است که در سفر مرکل به ترکیه نه تنها نشانی از حمایت اساسی آلمان از ترکیه برای عضویت در اتحادیه اروپا دیده نشد بلکه مرکل در این سفر حامل پیغام های اتحادیه اروپا برای ترکیه بود. آلمان خواهان آن است که ترکیه اصلاحاتی در ساختار حقوق بشر موجود در این کشور انجام داده و به کشتی ها و هواپیماهای قبرسی اجازه دهد تابتوانند از بنادر و فرودگاه های این کشور استفاده نماید.این در شرایطی است که ترکیه معتقد است گشودن بنادر و فرودگاههای ترکیه به روی بخش یونانی نشین قبرس به برطرف کردن تحریم های موجود علیه بخش ترک نشین قبرس مشروط است. در واقع موضوع قبرس برای دولت اردوغان نیز یک موضوع حیثیتی شده است ونمی خواهد بدون گرفتن امتیاز بزرگی از اتحادیه اروپا دربرابر خواسته های این اتحادیه تسلیم شود .خانم مرکل در حالی به ترکیه سفر کرد که دولت آنکارا از طرفی با نزدیک شدن انتخابات عمومی سال آینده و انتخاب رییس جدید جمهوری و بروز انحراف در برخی از اهداف اقتصاد کلان خود- ناراحت ترین دوران در اقتدار چهار ساله خود را می گذراند و از طرف محافل لائیک به کمک کردن به آنچه از آن “رشد تهدید ارتجاع” یاد می کنند- متهم شده و از طرف دیگر مورد انتقاد شدید بخش خصوصی و سایر محافل اقتصادی و سیاسی به دلیل کندی در روند اصلاحات قرار گرفته است از طرف دیگر اتحادیه اروپا با نزدیک شدن اولین سالگرد شروع مذاکرات عضویت با ترکیه از عملکرد دولت آنکارا در روند اصلاحات انتقاد کرده و خواهان تسریع در روند اصلاحات سیاسی و اقتصادی در این کشور است آنکارا با لحاظ این که آلمان در اول سال ۲۰۰۷ میلادی ریاست دوره ای اتحادیه اروپا را به دست خواهد گرفت , تلاش دارد از حمایت های صدر اعظم آلمان بهره مند شوند .
در یک جمعبندی کلی باید گفت برغم اینکه صدر اعظم آلمان دید مثبتی به روند عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا ندارد , اما منافع مشترک اقتصادی , حضور میلیونها ترک در آلمان , موقعیت استراتژیک ترکیه در منطقه , نگرانی اتحادیه اروپا از همکاری افراطی ترکیه با امریکا و نیز نگرانی از رشد جریانهای ضد غربی در ترکیه در صورت شکست روند اروپا گرایی ترکیه و تمایل اروپا از جمله آلمان برای نقش آفرینی ترکیه در تحولات خاورمیانه بویژه فلسطین و لبنان بر اساس منافع غرب مجموعاً عواملی هستند که باعث شده است که آلمان همچنان به گسترش مناسبات به ترکیه تلاش کند. در مقابل دولت اردوغان تلاش دارد که با گسترش مناسبات با آلمان, تغییر مثبتی در دیدگاه برلین به روند عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا ایجاد کند و آلمان و کشورهای اروپایی را مجاب سازد که نباید پیش شرطی جدید برای عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا بگذارند و گزینه ای غیر از گزینه عضویت کامل ترکیه در اتحادیه اروپا مطرح نکنند. در هر حال موفقیت ترکیه در تسریع روند عضویت در اتحادیه اروپا می تواند دستاورد بزرگی برای دولت اردوغان در آستانه انتخابات ریاست جمهوری و عمومی باشد .
دیدگاه خود را بنویسید