عبدالله گل نخست وزیر جدید ترکیه روز یکشنبه (۲۲دی ) برای مذاکره با مقامات ایرانی در خصوص مسایل دوجانبه ، منطقه ای و بین المللی وارد تهران شد . این اولین سفر یک مقام عالیرتبه ترکیه از حزب خاکم عدالت و توسعه به ایران پس از انتخایات عمومی سوم نوامبر ۲۰۰۲ در ترکیه است که به پیروزی چشمگیر اسلامگرایان انجامید . سفر گل به ایران حاکی از عزم دو کشور برای گسترش مناسبات بویژه در شرایط شکننده و حساس کنونی منزقه است . پیش از این سینا گورل وزیر امورخارجه سابق ترکیه و چند ماه پیش از وی نیز احمد نجدت سزر رئیس جمهور ترکیه به ایران سفر کردند که این موضوع هر چه بیشتر فضای مناسبی در روابط دو کشور ایجاد کرده است . به باور کارشناسان یکی از محورهای مذاکرات گل در تهران مسایل عراق ، افغانستان ، فلسطین است . در این سفر مسایل مهمی مطرح شده است که مهمترین آن مساله عراق و نگرانیهای خاص ترکیه از این موضوع است . واقعیت این است که ترکیه خود رابرای همکاری با امریکا در حمله به عراق آماده کرده و بتازگی با استفاده امریکا از چنمدین پایگاه ترکیه برای حمله به عراق موافقت کرده است که موجب افزایش اعتراضات ضدامریکایی در اغلب شهرهای ترکیه شده است . گفتنی است امریکا وعده هایی به ترکیه داده است . که مهمترین آن حفظ تمامیت ارضی عراق و نقش آفرینی ترکمن ها در شمال عراق ، جلوگیری از سیطره کردها بر دو شهر موصل و کرکوک که اکنون در کنترل بغداد است ،می باشد اما ترکیه همچنان دو نگرانی دارد .
اول اینکه ترکیه از یک سلسله پیامدهای حمله امریکا به عراق از جمله مساله آوارگان ، افزایش تحرکات کردهای شمال عراق برغم تضمین های امریکا نگران است . ترکیه طرحهای کلانی برای شمال عراق دارد . ترکیه چندین هزار نیرو در شمال عراق مستقر کرده و همزمان یاشار یاکیش وزیر امورخارجه ترکیه بتازگی مدعی مالکیت تاریخی ترکیه بر شمال عراق شده و از امریکا خواست سهم ترکیه رات در مورد چاههای نفتی شمال عراق مدنظر داشته باشد . ترکیه همچنن می کوشد با اغتنام فرصت پرونده پ ک ک در شمال عراق را یکسره بکند . دوم اینکه با توجه به افزایش انتقادات جهانی از تکروی و توسعه طلبی امریکا ، ترکیه نگران است که مشارکت اش در این حمله با عث انزواء این کشور شود . از اینرو ترکیه علاقمند به همکاری با کشورهایی نظیــــر ایران و سوریه است . حتی ترکیه تمایل به امضاء موافقتنامه همکاری اقتصادی با عراق دارد . سفر روز جمعه (۲۰ دیماه ) گرشاد توزمن وزیر مشاور در اموراقتصادی ترکیه به بغداد در راس یک هیات عالیرتبه در این راستا صورت می گیرد . با توجه به تصمیم ترکیه به مشارکت با امریکا در حمله به عراق ، آنکارا نگران تاثیر گذاری این موضوع بر تشکیل یک بلوک ضد ترکیه ای است . از اینرو در این مقطع ترکیه به همکاری با ایران تمایل دارد . این موضوع از دلایل اساسی سفر گل به ایران است . با وجود شکی نیست که از نظر ایران هرگونه مشارکت ترکیه در شیطنت های امریکا در عراق و بویژه مسایل شمال عراق نمی تواند مورد تایید تهران قرار گیرد . در عین حال در خصوص افغانستان نیز ترکیه در حال حاضر فرماندهی نیروهای بین المللی کمک به صلح ( ایساف ) را بعهده دارد . با توجه به جایگاه ایران در افغانستان و نیز مرز طولانی ایران با افغانستان مولفه مهمی که ترکیه فاقد آن است ، آنکارا علاقمند به همکاری با ایران برای جلب کمک های ایران در این زمینه است .
علاوه بر مسایل فوق که به همکاری ایران و ترکیه در این مقطع تاثیر می گذارند ، وجود مهاجرت غیر قانونی ، جنایات سازمان یافته و قاچاق مواد مخدر که همواره بعنوان تهدیدات مشترک هستند باعث تمایل دو کشور به همکاری شده است . درعین حال ایران و ترکیه در بسیاری از مسایل اقتصادی باهم پیوند منافع داشته و این موضوع با آغاز انتقال گاز ایران به ترکیه هرچه بیشتر اهمیت یافته است . هر دو کشور دارای جغرافیای استراتژیک هستند که همدیگر را تکمیل می کنند . ایران دروازه ورود ترکیه به آسیای میانه و خلیج فارس و ترکیه نیز دروازه ورود ایران به اروپا است . مجموع این عوامل همراه با مرزی طولانی ، اشتراکات تاریخی و فرهنگی باعث شده است دو کشور میزانی از همکاریها را در هر شرایطی تقریبا“ مد نظر داشته باشند . در واقع شرایط منطقه پس از حادثه یازدهم سپتامبر بویژه تحولات عراق و افغانستان ، آغاز انتقال گاز ایران به ترکیه از تابستان سال ۲۰۰۱ ، مسجل شدن عدم حمایت ایران از پ ک ک و نیز روی کارآمدن یک دولت اسلامگرا تاحدودی موجب توجه ترکیه به کشورهای همسایه از جمله ایران شده است که نقطه عطف آن می تواند سفر گل به ایران باشد .