در پی تشدید بحران در روابط ترکیه و اتحادیه اروپا و توصیه کمیسیون اروپا به تعلیق مذاکرات ترکیه با این اتحادیه , آنکارا در اقدامی غیر منتظره و به منظورپایان دادن به بحران پیشنهاد اجازه استفاده بخش یونانی نشین قبرس از یک بندر و فرودگاه این کشور را برای یک سال را ارایه کرد. ترکیه در مقابل این اقدام خودخواهان گشایش فرودگاه ارجان بخش ترک نشین قبرس به روی پروازهای خارجی و استفاده از بندر ماگوسا در آن بخش در تجارت بین المللی شده است. این پیشنهاد در راستای خروج بخش ترک نشین قبرس از انزواء عنوان شد . در ماه دسامبر ۲۰۰۵ و پس از آغاز مذاکرات پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا،این اتحادیه از ترکیه خواست تا قوانین گمرکی اروپا را در مبادی ورودی گمرک خود اعمال نماید و با اعمال این قوانین کشتیها و هواپیما های بخش یونانی نشین قبرس اجازه خواهند داشت تا از بنادر و فرود گاه های ترکیه استفاده نمایند, ولی تا کنون این مسئله از سوی مقامات ترکیه برای قبرس اعمال نشده است. اما هفته گذشته پیشنهاد ترکیه نشان داد که ترکیه تهدیدهای اتحادیه اروپا را در مورد تعلیق مذاکرات آنکارا _ اتحادیه اروپا جدی گرفته است . اتحادیه اروپا در روزهای گذشته تهدید کرده بود در صورت امتناع ترکیه از گشایش فرودگاه ها و بنادر خود برای استفاده بخش یونانی نشین قبرس – بخشی از مذاکرات عضویت ترکیه را به حالت تعلیق در خواهد. بویژه اینکه صدراعظم آلمان و رئیس جمهوری فرانسه نیز در خصوص کاهش سطح مذاکرات با ترکیه به توافق رسیدند و این امکان وجود داشت که در صورت ادامه موضع سنتی ترکیه در خصوص مساله قبرس سران اتحادیه اروپا در نشست ۱۵ دسامبر خود بر تعلیق مذاکره با ترکیه تاکید کنند که بی شک تحقق آن شکست بزرگ برای دولت رجب طیب اردوغان که بانی آغاز مذاکرات ترکیه و اتحادیه اروپاست, بود . آنچه مسلم است اینکه پیشنهاد ترکیه در خصوص بازگشایی یک بندر و یک فرودگاه به روی بخش یونانی نشین قبرس ولو اینکه در مقابل آن گشایش یک بندر و یک فرودگاه بخش ترک نشین قبرس پیشنهاد شده نوعی عقب نشینی آشکار از مساله قبرس است و از اینرو بازتاب گسترده ای داشته است . موضع اخیر آنکارا با موضع قبلی مبنی بر اینکه تا زمان پایان تحریم های بخش ترک نشین قبرس و شناسایی این بخش , پروتکل گمرکی با اتحادیه اروپا به بخش یونانی نشین قبرس شامل نخواهد شد, مغایرت دارد و همچنین با بیانیه سال گذشته وزارت امورخارجه ترکیه در این خصوص تضاد دارد. تحقق این اقدام بمعنای شناسایی عملی بخش یونانی نشین قبرس محسوب می شود. از اینرو نیز اقدام دولت اردوغان نه تنها با مخالفت محافل ملی گرا در ترکیه بلکه با مخالفت تلویحی بخش ترک نشین قبرس نیز مواجه شده است. حسن ارچاکیجا” سخنگوی ریاست جمهوری بخش ترک نشین قبرس گفته است این بخش انتظار ندارد که ترکیه قبل از اقدام اتحادیه اروپا به پایان دادن به برخی تحریمها علیه این بخش, در مورد استفاده بخش یونانی نشین از یک بندر و یک فرودگاه ترکیه اقدامی به عمل آورد. پیش از این محافل لائیک و ملی گرا بویژه ارتش دولت اردوغان را به انفعال در مساله قبرس متهم می کردند و با اقدام اخیر این انتقادات افزایش یافته است. در واقع دولت اردوغان در خصوص مساله قبرس در شرایط بسیار دشوار قرار گرفته است . اگر دولت اردوغان چنین اقدامی را نمی کرد مطمئنا با پاسخ تند و قطع مذاکرات در نشست ۱۵ دسامبر سران اتحادیه اروپا مواجه می شد و اکنون که این پیشنهاد را داده , عملاَ بهانه برای گروههای لائیک و ملی گرا جهت جنجال سازی علیه دولت اردوغان در آستانه انتخابات ریاست جمهوری فراهم شده و در روزهای آینده تحرکات محافل لائیک در این خصوص افزایش خواهد یافت . با وجود این باید گفت اگر در مساله قبرس دولت اردوغان عقب نشینی نمی کرد و مذاکرات با اتحادیه اروپا به حالت تعلیق در می آمد, آن دسته از محافل لائیکی که اکنون علیه دولت اردوغان جو سازی می کنند , این بار به بهانه تعلیق مذاکرات و قصور دولت اردوغان در روند عضویت در اتحادیه اروپا به جنجال آفرینی علیه دولت اردوغان می پرداختند. این در شرایطی است که پیشنهاد غیر مترقبه ترکیه به اتحادیه اروپا برای گشودن یک فرودگاه و یک بندر خود به روی بخش یونانی نشین جزیره قبرس , در بازارهای مالی این کشور تحرک و شور و شعف ایجاد کرد و شاخص سهام در بورس استانبول بیش از یک هزار واحد افزایش یافت. در واقع اساسا دغدغه محافل لائیک و ذادیکال , قبرس و یا عضویت در اتحادیه اروپا نیست و آنها تلاش دارند که حزب و عدالت و توسعه را از قدرت خلع کنند. در چنین شرایطی نیز حزب جمهوریخواه خلق بجای همکاری با دولت درمسایل کلان ملی , برای جلوگیری از انتخاب اردوغان به سمت ریاست جمهوری, طرح چهار مرحله ای مبنی بر درخواست انتخابات زودهنگام , درخواست از همه احزاب موجود در مجلس برای معرفی یک نامزد مشترک , درخواست برای برای تغییر قانون مربوط به انتخاب ریاست جمهوری و برگزاری همه پرسی با مشارکت دیگر احزاب مخالف و نهایتا خودداری از شرکت در رای گیری مجلس برای انتخاب رییس جمهوری ارایه کرده است . آنچه مسلم است اینکه برای برخی از کارشناسان قابل پیش بینی بود که نهایتا ترکیه در مساله قبرس ناچار به عقب نشینی خواهد شد . اما بر این نکته نیز تاکید می شد که این عقب نشینی با اخذ امتیازی بزرگ از اتحادیه اروپا همراه خواهد بود . اما اکنون ترکیه بدون اخذ امتیاز و تنها برای جلوگیری از توقف مذاکرات حاضر به عقب نشینی در مساله قبرس شده است . این در شرایطی است که تضمینی نیست که در صورت اجابت تمامی خواسته های اتحادیه اروپا در قبال مساله قبرس , اتحادیه اروپا صادقانه با آنکارا برخورد کند. پیشنهاد ترکیه از آنجا که گامی مهمی در جهت تحقق خواسته های اروپاست , در کل با استقبال اروپا مواجه شده و این پیشنهاد در کمیته نمایندگان دائمی اتحادیه اروپا COREPER مورد بررسی قرار خواهند گرفت. ریاست فنلاندی اتحادیه اروپا نیز پیشنهاد ترکیه را به عنوان بخشی از تلاش های انکارا برای شکستن بن بست موجود برسر عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا قلمداد و آن را گامی مثبت توصیف کرد. برغم این موضوع بخش یونانی نشین قبرس و یونان این اقدام را “یک مانور دیپلماتیک و غیر قابل قبول ” دانسته و رد کردند. دولت بخش یونانی نشین قبرس نیز با رد پیشنهاد ترکیه گفته است: آنکارا تلاش می‌کند که مساله روند الحاق این کشور به اتحادیه اروپا را به حل مساله قبرس مرتبط و منوط نماید و این از نظر قبرس غیر قابل قبول است. سخنگوی وزارت امور خارجه یونان نیز گفته است: ترکیه با امضای پروتکل اتحادیه اروپا موطف است تا همه بنادر و فرودگاه های خود را برای کشتی ها و هواپیما های قبرس باز کند. آنچه مسلم است اینکه یونان و بخش یونان نشین قبرس تلاش دارند حداکثر امتیازات از ترکیه اخذ کنند . موضع اخیر یونان و بخش یونانی نشین قبرس نشان می دهد که همچنان احتمال وتو مذاکرات ترکیه با اتحادیه اروپا توسط این دو کشور وجود دارد. این در شرایطی است که در همه پرسی وحدت دو بخش جزیره در سال ۲۰۰۴ , این ۷۵ درصد از مردم بخش یونانی نشین قبرس بوده است که طرح کوفی عنان را رد کردند. اما جالب اینکه بخش ترک نشین به خاطر این اقدام بخش یونانی نشین مجازات می شود و تحریم های بین المللی علیه بخش ترک نشین توسط غربیها رفع نشده و تنها کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی در این خصوص گامهای برداشته اند . این موضوع نشاندهنده برخورد تحقیر آمیز و یکجانبه اتحادیه اروپا با ترکیه است و از اینرو نیز نظرسنجی نشان می دهد که گرایشهای مردمی در ترکیه برای عضویت در اتحادیه اروپا در حال کاهش است. بویژه اینکه اکنون نیز در شرایطی که ترکیه استارت یک عقب نشینی تاریخی در مساله قبرس را زده , باز بخش یونانی نشین قبرس و یونان از موضع زیاده خواهانه برخورد می کنند و این موضوع نشان می دهد که عقب نشینی ترکیه در قبال اتحادیه اروپا دستاورد مثبتی نخواهد داشت .