با نزدیک شدن به موعد انتخابات ریاست جمهوری آذربایجان اظهار نظرها و موضع گیری نهادها و کشورهای مختلف در این خصوص بیشتر شده است . در این رستا هیات بازرسی شورای اروپا روز سه شنبه (۱۶ سپتامبر ) در پایان دیدار دو روزه از باکو تاکید کرد تحولات جاری در آستانه انتخابات جمهوری آذربایجان این شورا را نگران ساخته است . آندریاس گروس (۱) گزار شگر ویژه مجمع پارلمانی شورای اروپا نیز روز سه شنبه (۱۶ سپتامبر ) تاکید کرد نامزد انتخابات ریاست جمهوری آذربایجان نمی تواند پست دولتی داشته باشد ، بنایراین نخست وزیر الهام علی اف غیرقانونی است . وی همچنین از وجود اکثریت در کمیسیون مرکزی انتخابات آذربایجان به نفع دولت انتقاد کرد . انتقادات گزارشگر ویژه شسورای اروپا در شرایطی عنوان می شود که دو ماه پیش پیتر آگو (۲) رئیس گروه بازرسی شورای اروپا موسوم به «گروه آگو » تاکید کرد که حیدرعلی اف تنها نامزد شایسته برای کسب پست ریاست جمهوری در آذربایجان است . این موضوع حاکی از موضع گیری دوگانه شورای اروپا در قبال انتخابات ریاست جمهوری آذربایجان می باشد . در واقع بسیاری از محافل سیاسی انگیزه اصلی انتقادات شورای اروپا را تلاش برای برقراری کامل مردمسالاری در جمهوری آذربایجان نمی دانند . اغلب نهادهای اروپایی از اینگونه موضع گیریها بعنوان یک ابزار فشار استفاده می کنند تا امتیاز گیری کنند . چنانچه در همین راستا امریکا نیز دو سه ماه اخیر انتقادات تندی از وضعیت انتخاباتی در جمهوری آذربایجان می کرد . اما این انتقادات پس از سفر اخیر الهام علی اف به امریکا و چندین بار چانه زنی بطور محسوسی کاهش یافته است . احزاب مخالف معتقدند در این چانه زنی وعده هایی در زمینه های سیاسی و اقتصادی از سوی حزب حاکم جمهوری آذربایجان داده می شود . چنانچه بدنبال اقدام لندن در میزبانی نشست چهار حزب مخالف دولت و نیز عدم استقبال انگلیس از نخست وزیر الهام علی اف ،‌دولت باکو تصمیم گرفته است ۲۴ سپتامبر جاری در مزار شهدای باکو برای سربازان انگلیسی کشته شده در سال ۱۹۱۸ در مصاف با سربازان عثماتی بنای یادبود بگیرد . حا ل آنکه محافل سیاسی جمهوری آذربایجان معتقدند هم انگلیسی و هم عثمانی در آن زمان به خاک آذربایجان تجاوز کرده اند . بیظر می رسد برخی از کشورها سعی دارند با استفاده از شرایطی کنونی جمهوری آذربایجان به برخی از خواسته های خود از باکو دست پیدا کنند . ناظران سیاسی سفر روز سه شنبه (۱۶ سپتامبر ) ولادیمیر والوشین (۳) رئیس نهاد اجرایی ریاست جمهوری روسیه به باکو را در این راستا ارزیابی می کنند . بویژه اینکه همزمان با این سفر ویکتور کالیوژنی معاون ویز خارجه روسیه نیز تاکید کرد روسیه مخالف انتقال نغت و گاز خزر از بستر دریای خزر است . ابن موضوع از سوی سایر کشورها نیز مطرح شده است و اما در شرایط کنونی که مشارکت قزاقستان در طرح باکو – جیحان منتفی است چنین طرحی موضوعیت ندارد . بنظر می رسد مقامات روسیه همزمان با برگزاری نشست بین المللی « ذخایر انرژی و آینده آذربایجان » در باکو می کوشند با وعده حمایت از الهام علی اف در انتخابات آتی ، امتیاز ای در زمینه انرژی از باکو بگیرند . در هرحال باید گفت در این شرایط انتظار مردم جمهوری آذربایجان تلاش دولت برای جلوگیری از هرگونه دخالت بیگانگان و فراهم ساحتن زمینه برگزاری دموکراتیک انتخابات ۱۵ اکتبر آتی است .