منطقه نارداران جمهوری آذربایجان طی روزهای گذشته یکی از شدیدترین حرکت های اعتراض آمیز است . در این درگیریها تاکنون دو نفر از مردم کشته ، بیش از پنجاه نفر مجروح و دهها نفر دستگیر شده اند .حرکت اعتراض آمیز مردم نارداران در زمانی آغاز شد که شماری از اهالی روستا با مراجعه به نماینده اجرایی دولت در نارداران ، استعفای وی و آزادی هفت تن از روستائیان دستگیر شده را خواستار شدند . گفتنی است منطقه نارداران که بیش از بیست و پنج هزار نفر جمعیت دارد ، در ۳۰ کیلومتری شمال باکو پایتخت جمهوری آذربایجان قرار دارد.
باید گفت اگر چه حرکت اعتراض آمیز اخیر مردم نارداران در پی نحوه برخورد نامناسب نماینده اجرایی دولت باکو در نارداران ایجاد شد ، اما این حرکت ریشه در سالهای گذشته داشته و از عوامل متعددی ناشی می شود . از جمله اینکه منطقه نارداران از جمله مناطقی است که برغم تبلیغات فراوان بافت مذهبی خود را حفظ کرده است . منطقه نارداران از جمله مناطق جمهوری آذربایجان است که از مشکلات متعدد اقتصادی نظیر کمبود و قطع آب ، برق ، گاز ، بیکاری و عدم به فروش نرفتن محصولات کشاورزی و عدم اعطاء تسهیلاتی از سوی دولت رنج می برد. این مسایل در عمل تداوم زندگی را برای مردم این منطقه بشدت دشوار ساخته است . در این راستا طی ماههای گذشته مردم نارداران چندین بار تجمع های آرامی برگزار کرده و خواسته های خود را مطرح کرده اند . برخی از گروههای سیاسی جمهوری آذربایجان نظیر اتحادیه نیروهای آذربایجانگرا نیز بارها به دولت در مورد وضعیت مردم منطقه نارداران هشدار داده اند . نتیجه اینکه یکبار نهم بهمن و باردیگر اول اسفند ۱۳۸۰ حاجی بالا ابوطالب اف فرماندار باکو با نمایندگان مردم دیدار و اعلام کرد رئیس جمهور آذربایجان فرمان ویژه ای در خصوص رسیدگی به مشکلات مردم نارداران امضاء خواهد کرد . متعاقب آن مقامات دولتی قول دادند اقداماتی مثل کاهش کرایه ایاب و ذهاب ، حل مسائلی مثل قطع برق، بیکاری،آسفالت راههای روستا، وام به کشاورزان و راه اندازی کارگاه قالیبافی در نارداران بعمل آورند . اما از آن تاریخ به بعد نه تنها این مشکلات حل و فصل نشده است . بلکه روند دستگیری بسیاری از معتمدین ناردران توسط نیروهای امنیتی آغاز تشدید یافته است . این موضوع همراه با تشدید گسترش ابتذال فرهنگ غرب و عدم مقابله دولت باکو با آن و بموازت این موضوع حتی مطرح شدن مسایلی نظیر جلوگیری از ورود بانوان محجبه به مراکز آموزشی موجب افزایش نارضایتی در بسیاری مردم مناطق جمهوری آذربایجان از جمله نارداران شده است . بویژه اینکه مردم نارداران بیش از هر جای دیگری فشارهای محافل لاییک به گروههای اسلامی را دیده اند . چراکه برخی از رهبران و اعضاء عالیرتبه حزب اسلامی نظیر حاجی آقا نوریف و سیران جبرئیل اف از نارداران هستند . حاجی آقا نوریف چند ماه پیش در گمرگ آستارا به بهانه رشوه دادن دستگیر و پس از چند ماه حبس ، نهایتا“ با عدم اثبات اتهام آزاد شد .همگی این عوامل زمینه حرکت اعتراض آمیز مردم نارداران را فراهم ساخته است .
این درشرایطی که محافل امنیتی باکو طی روزهای گذشته پس از نشست محرمانه دولت آقای علی اف بجای ریشه یابی موضوع می کوشند حرکت اصیل و اعتراض آمیز مردم نارداران را به گروههای بنیاد گرا یا تحرکات کشورهای خارجی نسبت دهند . تا بدین ترتیب از یک سو بر علل واقعی این حرکت اعتراض آمیز سرپوش بگذارند و از سوی دیگر زمینه سرکوب اهالی نارداران و گروههای اسلامی را در آستانه انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۳ جمهوری آذربایجان هر چه بیشتر فراهم سازند .
آنچه مسلم است اینکه حرکت اعتراض آمیز مردم نارداران جمهوری آذربایجان نشان می دهد که طی سالهای اخیر فاصله میان مردم ودولت هر چه بیشتر تشدید یافته است که حاکی از بحران مشروعیت است . حرکت اعتراض آمیز نارداران در شرایطی صورت می گیرد که چند ماه پیش مناطق شمالی جمهوری آذربایجان از جمله منطقه زاگاتالا – بالاکن شاهد ناآرامی های گسترده در پی تخریب مجسمه شیخ شامل از قوم آوار جمهوری آذربایجان بود . این موضوع نشان می دهد که رویکردهای مختلف دولت باکو تاکنون در تثبیت وفاق در این کشور موفق نبوده است . واقعیت این است که طی نه سال گذشته دولت آقای علی اف بشدت سیاست گرایش به غرب و در راس آن گرایش به امریکا را در پیش گرفته است . این رویکرد در بعد سیاسی و امنیتی نه تنها موجب حل و فصل مناقشه قره باغ بعنوان یکی از کلان ترین دغدغه های مردم جمهوری آذربایجان نشده است ، بلکه با توجه به موضع ناعادلانه امریکا در قره باغ بعنوان یکی از روسای گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا نظیر دادن رای ممتنع به تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان و کمک مالی به جمهوری خودخوانده قره باغ موجب پیچیده تر شدن و لاینحل ماندن این مناقشه شده است . از بعد اقتصادی نیز رویکرد گرایش به غرب و امریکای باکو باعث شده است که این کشور همراه با دادن امتیاز فراوان نفتی به کشورهای غربی ، اسیر طرحهای سیاسی امریکا برای انتقال انرژی نظیر طرح شکست خورده ترانس خزر و طرحهای مبهم باکو – جیحان و باکو – تفلیس – ارزروم شود. نتیجه اینکه برغم نیاز مبرم مردم ، باکو تاکنون موفق به انتقال انرژی از مسیرهای اقتصادی به بازارهای جهانی نشده است . از بعد فرهنگی و اجتماعی نتیجه رویکرد گرایش به غرب و امریکای باکو موجب گسترش ابتذال فرهنگ غرب و فعالیت نزدیک به هزار گروه و سازمان مسیونری و ضاله مذهبی در کشور هشت میلیون نفری جمهوری آذربایجان که بیش از ۹۰ درضد آن مسلمان هستند ، شده است . نتیجه این واقعیت غیرقابل انکار تشدید اعتراضات مردمی است که نمونه آن اعتراضات روزهای گذشته مردم نارداران است که زمزمه آن در مناطقی نظیر بیلگه ، لنکران و گنجه نیز به گوش می رسد .