مناسبات روسیه و گرجستان طی یک دهه اخیر بعلت غربگرایی و ناتوگرایی گرجستان و نیز به خاطر اتهام گرجستان به روسیه مبنی بر حمایت مسکو از جدایی طلبان آبخازیا و اوسیتیای جنوبی مطلوب نبوده است . اما در روزهای اخیر دامنه تنش میان دو کشور هر چه بیشتر گسترش یافته است . اختلاف بین روسیه و گرجستان به ادعای تفلیش در خصوص کشف یک موشک در خاک گرجستان بازمیگردد که مقامات این کشور معتقدند از روسیه شلیکشده و در ۶۵کیلومتری غرب تفلیس به زمین اصابت کردهاست. گرجستان همچنین طی روزهای گذشته چندین بار از پرواز بدون مجوز دو هواپیمای بدون سرنشین روسیه در حریم هوایی خود خبرداده است. اخیرا نیز با ادعای گرجستان مبنی بر ساقط کردن یک هواپیمای روسی در خاک گرجستان و مضحکانه خواندن آن از سوی مسکو دامنه تنش میان دو کشور هر چه بیشتر افزایش یافته است . واقعیت این است که فهرست طویلی از اختلافات میان روسیه و گرجستان وجود دارد و آنچه بر دامنه این اختلافات می افزاید ، مداخلات غرب و تحریک گرجستان توسط امریکا و ناتو می باشد. در این راستا الهاندرو وولف معاون سفیر آمریکا در سازمان ملل گفته است کشورش ضمن رد ادعای روسیه، از قضیه حمله موشکی به گرجستان نگران است و به حمایت از تفلیس ادامه میدهد. ویتالی چورکین سفیر روسیه در سازمان ملل اخیرا در یک نشست خبری در نیویورک اطلاعات گرجستان علیه مسکو را ساختگی و اعلام کرده بود که دولت گرجستان حادثه ششم اوت را طوری ساخته که فدراسیون روسیه را متهم به تجاوز به فضای هوایی آن کشور بکند. وی گفته بود: قضیه حمله پنج بالگرد روسی به دو دهکده گرجستان در ماه مارس هم ساختگی است. سفیر روسیه افزوده بود که بخشی از نوشتههای روی این موشک به زبان انگلیسی است که در قوانین روسیه یا شوروی خلاف است. دولت گرجستان سریعا قسمتی را که شماره سریال و تاریخ تولید داشته،از بین برده و تنها عکس آنها را ارائه داده است . در ادامه مداخلات غرب میگل موراتینوس رییس دورهای سازمان امنیت و همکاری اروپا با سفر به گرجستان و روسسه کوشید از مواضع تفلیس حمایت کند. واقعیت این است که گرجستان از موقعیت ژئوپلتیکی در کرانه دریای سیاه و قفقاز برخوردار است و هدف غرب از تحریک تفلیس به ایجاد تنش با مسکو ، فراهم ساختن زمینه اخراج کامل روسیه از گرجستان است .روندی که از سال ۱۹۹۸ با اخراج مرزبانان روسی از گرجستان آغاز شده است. کشورهای غربی تلاش دارند با تهدید آمیز نشان داد روسیه برای گرجستان ، زمینه را برای اجرای طرحهای نظامی خود در این کشور آماده سازند . در این راستا نیز به فاصله اندکی از شروع بحران در روابط روسیه و گرجستان ، ناتو در اقدامی مداخله جویانه اعلام کرد که گرجستان را در پوشش راداری خود قرار می دهد . در واقع سیل اتهامات به روسیه در خصوص نقض حریم هوایی و شلیک موشک به گرجستان ، میتواند توجیه مناسبی برای طرحهای نظامی دولت گرجستان و ناتو باشد . هدف امریکا و ناتو آن است که نشان دهد گرجستان در معرض تهدید دائم روسیه قرار دارد . تحقق چنین سناریویی زمینه را فراهم می سازد که امریکا بتواند در آینده بخشی از سپر دفاع موشکی خود را از لهستان و چک به گرجستان گسترش دهد،موضوعی که دولتمردان تفلیس با آن مخالفتنکرده اند . ضمن اینکه روند استقرار نیروهای ناتو در پایگاههایی که توسط روسیه تخلیه شده است ، سرعت می گیرد و در عین حال امریکا می تواند به طور رسمی پرواز جنگنده های جاسوسی آواکس در آسمان گرجستان را از سرگیرد . البته گرجستان از سال ۱۹۹۹ به برنامه آسمان باز ناتو پیوسته است ، اما به خاطر اعتراضات روسیه ناتو تاکنون توجیه مناسبی برای تحرکات نظامی گسترده در آسمان گرجستان نداشت . ضمن اینکه گرجستان نیز امیدوار است که در سایه فضای تنش آلود ایجاد شده ، بتواند اجماعی جهت اخراج صلح بانان روسیه از گرجستان ایجاد کند، بویژه اینکه روسیه در حال حاضر اجرای قرارداد نیروهای متعارف اروپا را متوقف کرده است و در نتیجه خروج نیروهای روسی از گرجستان نیز متوقف شده است . پیش از این تلاش تفلیس برای این اقدام بغیراز مخالفت روسیه با مخالف تعدادی دیگری از اعضا شورای امنیت مواجه شده است. مجموعه قراین نشان می دهد که همانطوریکه پیش بینی نیز می شد بعد از وقوع انقلاب مخلمی در گرجستان که منجر به تشکیل دولتی امریکا گرا شده است ، روابط روسیه و گرجستان سیر نزولی پیدا کرده و نه تنها تنش ها متوقف نشده بلکه افزایش نیز یافته است.این در شرایطی است که ناتوگرایی گرجستان تاکنون گره از مشکلات امنیتی تفلیس نگشوده است و تبدیل شدن گرجستان به جولانگاه ناتو تنها مشکلات امنیتی گرجستان را پیچیده خواهد ساخت . ضمن اینکه افزایش اعتراضات علیه عملکرد دولت ساکاشویلی نشان می دهد که مردم گرجستان با این روند موافق نیستند. در این میان عدم عملکرد مطلوب روسیه در مناقشات آبخازیا و اوسیتیای جنوبی نیز تاثیر منفی گذاشته است . از اینرو انتظار می رود طرفین با در نظر گرفتن منافع دوجانبه و الزامات ثبات درمنطقه ، بدون دخالت دادن به بیگانگان برای حل مشکلات خود به مذاکره بنشیند .
نقش امریکادر تنش میان مسکو _ تفلیس
نویسنده سایت۱۴۰۲/۶/۳۰ ۱۸:۴۹:۰۵۱۳۸۶/۰۶/۳۰|1386, آرشیو تحلیلها, دریچه ای به قفقاز و اورآسیا|بدون دیدگاه
دیدگاه خود را بنویسید