ابراهیم فیرتینا فرمانده نیروی هوایی ترکیه اخیراً سفر پنج روزه به چین انجام داد . این دیدار به دعوت “چیا چینگ چن” فرمانده نیروی هوایی چین صورت گرفت . در جریان این سفر، در خصوص تقویت همکاری‌های نظامی دو کشور به ویژه در زمینه مناسبات نیروهای هوایی چین و ترکیه مذاکره شد. سفر فرمانده نیروی هوایی ترکیه به چین در شرایطی صورت گرفت که اواخر پاییز گذشته “وجدی گونول” وزیردفاع ترکیه نیزبه چین سفر کرد و با “چائو گانگ چوان” وزیر دفاع این کشور در مورد ابعاد مختلف روابط نظامی دو کشور به تبادل نظر پرداخت. باید گفت همکاریهای نظامی ترکیه و چین طی سالهای اخیر همواره گسترش یافته است . چین و ترکیه علاوه بر زمینه‌های اقتصادی، در زمینه همکاری نظامی و دفاعی پیشرفت‌هایی داشته‌اند و دو کشور در سال ۱۹۹۹ در پکن یک قرارداد در زمینه آموزش و همکاری نظامی امضا کردند. سفر اخیر نیروی هوایی ترکیه به چین نیز نشان داد که آنکارا به دنبال تقویت این روند است . در واقع آنکارا خواهان تحکیم هر چه بیشتر مناسبات نظامی خود با پکن است و در این راستا در صدد گسترش همکاریهای خود در زمینه‌های تحقیقات فضایی و صنایع دفاعی است.”از اینرو ژنرال “فرتینا” در دیدار با مقامات نظامی چین تاکید کرد “دو کشور می‌توانند در زمینه‌های تاسیس ایستگاههای زمینی پرتاب ماهواره و امور اکتشافی با یکدیگر همکاری کنند. یکی از مهمترین محورهای سفر فرمانده نیروی هوایی ترکیه به چین گفتگو در خصوص خرید سلاح از چین توسط ترکیه بود . فرمانده نیروی هوایی ترکیه در دیدار با همتای چینی خود تمایل کشورش به خرید موشکهای ضد هوایی با برد متوسط از چین را به اطلاع وی رساند. این در شرایطی است که در سفر چند ماه پیش رجب طیب اردو.غان نخست وزیر ترکیه به روسیه نیز مساله خرید سلاحهای روسی توسط مقامات ترکیه مطرح شد . واقیعت این است که پس از عضویت ترکیه در ناتو در سال ۱۹۵۲ ، ارتش ترکیه ساختار کاملاً غربی گرفته و به تکنولوژی غربی وابسته شده است که این موع نگرانی برخی از محافل ترکیه را فراهم ساخته است . در چنین شرایطی بنظر می رسد دولت ترکیه سعی دارد با گسترش همکاریهای نظامی با کشورهایی نظیر چین و روسیه ، قابلیت های نظامی خود را افزایش و از اتکا ء صرف به غرب که مردم ترکیه اعتمادی به آن ندارند ، خودداری کند . در این میان چین نیز به فروش سلاح به ترکیه بعنوان کشوری که یکی از بزرگترین واردکنندگان سلاح در جهان است بدلایل اقتصادی تمایل زیادی دارد . با توجه به حمایت‌های ترکیه از چین در مساله تایوان و حقوق بشر و همکاریهای اقتصادی دو کشور که سالانه حدود دو میلیارد دلار است ، بنظر می رسد مناسبات ترکیه و چین در همه زمینه ها و بر خلاف دوران جنگ سرد هر بیشتر سیر صعودی خواهد یافت . بویژه اینکه دیگر بمانند اوایل فروپاشی شوروی تبلیغات پان ترکیستی در آسٍیای مرکزی و قفقاز از سوی ترکیه پیگیری نمی شود . یک دهه پیش برخی از مقامات چینی ترکیه را به حمایت از جدایی طلبان مسلمان و اویغور سین کیانگ متهم می کردند . شکی نیست افزایش اینگونه تبلیغات بار دیگر می تواند در مناسبات چین و ترکیه مشکل ایجاد می کند .