سفر زبیگنو برژینسکی (۱) مشاور امنیت ملی جیمی کارتر رئیس جمهوری اسبق امریکا و نظریه پرداز برجسته امریکایی به جمهوری آذربایجان روز شنبه (۸ نوامبر ) پایان یافت . برژینسکی که از جمله طراحان استراتژیهای امریکا در قرن و بیست و یکم شناخته می شود ، در این سفر با مقامات عالرتیه آذربایجان از جمله الهام علی اف رئیس جمهوری این کشور دیدار و در مورد مسایل دوجانبه و تحولات منطقه ای گفتگو کرد . اگر چه برژینسکی بعنوان یک مقام رسمی به جمهوری آذربایجان سفر نکرده است ، اما با توجه به نقشی که وی در تدوین اصول سیاست خارجی امریکا بویژه در حوزه آسیای مرکزی و قفقاز دارد ، سفر وی از سوی محافل سیاسی مهم ارزیابی شده است . وی از جمله طرفداران حضور نظامی امریکا در قفقاز و آسیای مرکزی است ،‌ بنظر می رسد مهمترین محور سفر وی به قفقاز و آسیای مرکزی از جمله جمهوری آذربایجان ارزیابی از نتایج سیاستهای امریکا در این منطقه و آشنایی بیشتر با دیدگاهها رهبران منطقه بمنظور ارایه توصیه های عملی به رهبران کاخ سفید است . در این راستا نیز در سال ۱۹۹۹ نیز برژینسکی از جمهوری آذربایجان دیدار کرده بود . مجموع مذاکرات برژینسکی با مقامات جمهوری آذربایجان حاکی از آن است که وی خواهان اجرای «نظام یوروآتلاتیک» در قفقاز و آسیای مرکزی است که هدف گسترش بیشتر نفوذ ناتو و امریکا را در منطقه قفقاز و آسیای مرکزی دنبال می کند . بر اساس این طرح گسترش نفوذ غرب و ناتو در منطقه قفقاز با توجه به پیوستن لهستان ، چک و مجارستان به ناتو و سپس جمهوریهای بالتیک و پس از آنها اوکراین ، فراهم می شود . از اینرو آشنایی با دبدگاههابی مقامات آذربایجان در مورد همگرایی با ناتو از جمله محورهای مذاکرات برژینسکی در باکو بود . این در شرایطی است که حمهوری آذربایجان از سال ۱۹۹۴ و با پیوستن به برنامه مشارکت برای صلح ناتو ، نتوانسته به انتظارات خود بویژه در خصوص حل مناقشه قره باغ برسد . کشورهای عضو ناتو نظیر امریکا برغم گرفتن امتیازات فراوان بویژه در حوزه انرژی ، همچنان موضع دوگانه ای در قبال جمهوری آذربایجان و بویژه مناقشه قره باغ دارند . بطوریکه برای اولین بار وزیران دفاع و امنیت ملی جمهوری آذربایجان جمعه (۷ نوامبر ) در دیدار با برژینسکی ضمن ناخرسندی از مواضع دوگانه امریکا ، خواهان محکومیت اشغال اراضی جمهوری آذربایجان از سوی امریکا شدند . این موضع گیری باکو بویژه در اوایل ریاست جمهوری الهام علی اف از نظر محافل سایسی مهم ارزیابی می شود . این موضع گیری شفاف از یک نوعی پاسخ به انتظارات افکار عمومی از دولت برای اتخاذ مواضع قاطع در قبال روسای گروه مینسک بویژه امریکا است . انتقادات افکار عمومی از دولت باکو پس از اخیر آرکادی غوکاسیان (۲) رهبر جمهوری خود خوانده قره باغ به امریکا و سکوت دولت باکو افزایش یافته است . از سوی دیگر ماه دسامیر آتی در مجمع عمومی سازمان ملل در مورد تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان رای گیری خواهد شد و دولت باکو امیدوار است که روسای گروه مینسک از جمله امریکا برخلاف دفعات قبل رای مثبت به تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان بدهند .