هیاتی از نمایندگان مجلس سنای آمریکا دیداری چهار روزه از جمهوری آذربایجان انجام دادند . دردیدار این هیات با مقامات عالیرتبه جمهوری آذربایجان از جمله رئیس جمهوری این کشور در مورد استفاده مشترک امریکا و روسیه از پایگاه قبله نیز گفتگو شد . در عین حال همزمان با افزایش رایزنی های امریکا و روسیه برای استفاده مشترک از پایگاه قبله ، برخی از مقامات جمهوری آذربایجان از جمله خلف خلف اف معاون وزیر امورخارجه این کشور خواهان تضمین امنیتی از سوی امریکا و روسیه به جمهوری آذربایجان در صورت تحقق پیشنهاد استفاده مشترک از پایگاه قبله شدند. این موضوع بخوبی نشان می دهد که مقامات جمهوری آذربایجان بخوبی آگاه هستند که تحقق پیشنهاد استفاده مشترک امریکا و روسیه از پایگاه قبله بر امنیت جمهوری آذربایجان آنهم در شرایطی که بیست درصد از خاک این کشور در اشغال است ، تاثیر منفی خواهد گذاشت . واقعیت این است که تصمیم امریکا به استقرار سپر دفاع موشکی در چک و لهستان که موجب واکنش منفی روسیه و پییشنهاد مسکو به امریکا برای استفاده مشترک از پایگاه قبله شد ناشی از دیدگاه تک قطبی و میلیتاریستی امریکا به جهان است. زمانی که در دهه پایانی هزاره دوم میلادی پایه های ابرقدرت پیشین یعنی اتحاد جماهیر شوروی فروریخت ، موازنه قوا که پایه عمده معادلات بین المللی در دروه جنگ سرد بود از بین رفت . تلاش یکجانبه امریکا برای گسترش نفوذ و هژمونی اش در جهان؛ قدرت یافتن کشورهای چین و هند و اعتماد به نفس یافتن جهان اسلام٬ تلاش اتحادیه اروپا برای کاهش وابستگی اش به آمریکا و تشکیل یک قدرت سیاسی متحد و نهایتاً تلاش کشورهای مختلف برای ارتقا جایگاهشان در نظام بین الملل٬ روندهای موجود در روابط بین الملل طی این دو دهه را شکل داده اند. با وجود این آمریکائیان سرمست از به زیر کشیدن ابر قدرت شرق بر کوس نظم نوین نواختند و با اقدامات مختلف نظامی در طبل تک قطبی کوبیدند. یکی ازجدیدترین اقدامات آمریکا در این زمینه طرح ایجاد سامانه دفاعی موشکی در جمهوری های چک و لهستان است که نارضایتی نسبی اروپای غربی و واکنش تند روسیه را بدنبال داشت چنانکه روسیه یک موشک بالستیک چند کلاهکی را آزمایش کرد و حتی تهدید نمود که موشک های بالستیک اش را دوباره به سوی اروپا نشانه خواهد گرفت. رهبران روسیه از یکسو به مقابله در این زمینه پرداخته اند و از سوی دیگر پیشنهادهایی برای مشارکت در این زمینه ارائه نموده اندکه پیشنهاد استفاده مشترک قبله یکی از آنهاست . باید گفت ایجاد سامانه دفاع موشکی از یک سو مقابله با باصطلاح تهدید ناشی از روسیه٬ چین٬ خاورمیانه و خاوردور را دنبال می نماید و از سوی دیگر نشان از برتری یافتن اروپای مرکزی در سیاست خارجی امریکا دارد. در آستانه جنگ علیه عراق و به دنبال مخالفت برخی کشورهای اروپای غربی با این جنگ٬ دونالد رامسفلد وزیر دفاع وقت ایالات متحده امریکا با لحنی سرزنش آمیز اروپای غربی را اروپای کهنه و اروپای مرکزی و شرقی را اروپای نوین نامید. این اروپای به اصطلاح نوین می تواند نقش بهتری در سیاست خارجی امریکا ایفا نماید؛ هم از آن رو که از وابستگی بیشتری برخوردار است و هم از این جهت که نقش بیشتری را در زمینه مقابله با نفوذ روسیه در اروپا بازی می نماید. باید گفت با وجود تعارفات موجود میان رهبران دو کشور روسیه و امریکا تردیدی نیست که یکی از اهداف اصلی امریکا از ایجاد سامانه دفاع موشکی در چک و لهستان مقابله با روسیه و کاهش بیشتر نفوذ این کشور در اروپای شرقی و آسیای مرکزی و قفقاز است.در چنین شرایطی پیشنهاد نهایی پوتین رئیس جمهور روسیه به رئیس جمهور امریکا در زمینه بهره برداری مشترک از پایگاه راداری ” قبله ” در آذربایجان در واقع اقدامی برای وادار ساختن امریکا به خودداری از پیگیری سپر دفاع موشکی است. پیشنهادی که کارشناسان از ابتدا آن را شکست خورده می دانند . اما آنچه مسلم است اینکه جدا از اینکه روسیه و امریکا درمورد قبله به چه نتیجه ای برسند در هر حال نتیجه حاصله برای جمهوری آذربایجان منفی خواهد بود . اگر روسیه و امریکا توافق نکنند ، در هر حال موضع باکو در استقبال از اصل پینشهاد پوتین نشان داده است که جمهوری آذربایجان بر خلاف شعارهایش ، تمایل دارد این کشور را به پایگاه بیگانگان تبدیل کند. اگر روسیه و امریکا توافق نیز بکنند در آن صورت باکو با مشکلات به مراتب بیشتری مواجه خواهد شد و هزینه هر گونه صف آرایی امنیتی روسیه و امریکا در درجه اول متوجه جمهوری آذربایجان خواهد شد . از اینرو برخی از محافل سیاسی جمهوری آذربایجان تاکیددارند که دولت باکو قبل از آنکه دیر بشود باید موضع منطقی و مطابق با منافع مردم این کشور در قبال پیشنهاد پوتین در خصوص قبله بگیرد
پایگاه قبله و منافع مردم ج آذربایجان
نویسنده سایت۱۴۰۲/۶/۳۰ ۱۹:۳۶:۵۶۱۳۸۶/۰۷/۳۰|1386, آرشیو تحلیلها, دریچه ای به قفقاز و اورآسیا|بدون دیدگاه
دیدگاه خود را بنویسید