رسانه‌های برون‌مرزی قطر

۱۰-۱- شبکه تلویزیونی الجزیره (معرفی ، ساختار ، کیفیت و نحوه پخش )

شبکه رسانه‌ای الجزیره[۲] شرکت رسانه‌های گروهی قطری و چندملیتی است که در زمینه مدیریت شبکه‌های تلویزیونی ، شبکه‌های تخصصی ، تلویزیون‌های ماهواره‌ای و چند رسانه‌ای فعالیت می‌نماید.

پس از موفقیت شبکه تلویزیونی آمریکایی «سی.ان.ان» در پوشش اخبار تجاوز نظامی سال۲۰۰۳ م ائتلاف بین المللی به رهبری آمریکا به عراق برای آزادسازی کویت ، این ایده در ذهن حاکمان قطر قوت گرفت تا با راه اندازی یک شبکه خبری تلویزیونی قدرتمند ، جایگاه این کشور را در سطح جهان ارتقا دهند .

شیخ حمد بن ثامر آل ثانی ، پسر عموی شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی ، حاکم سابق قطر که تحصیلات خود را در انگلستان به پایان رسانده بود ، پس از بازگشت به دوحه طرح راه اندازی شبکه الجزیره را ارائه داد که مورد قبول قرار گرفت . وی اولین کسی بود که مدیریت این شبکه را به عهده گرفت . سرمایه اولیه ای که برای این شبکه در نظر گرفته شد۱۵۰ میلیون دلار بود که حاکم سابق قطر آن را نقداً پرداخت کرد.

شرکت رسانه‌ای الجزیره به زبان عربی در اول نوامبر سال ۱۹۹۶م توسط وضاح خنفر و با پشتیبانی خاندان آل ثانی راه اندازی شد . وضاح خنفر ، مدیر عامل شبکه عربی ، به عنوان مدیر کل شبکه الجزیره منصوب گردیده بود . وضاح خنفر اواخر سپتامبر ۲۰۱۱م با ارسال پیامی از طریق ایمیل برای کارکنان الجزیره و انتشار آن در سایت توئیتر گفت که استعفا داده است. وی گفته است که از مدتی پیش تمایل خود را برای کناره گیری به رئیس هیات مدیره شبکه اعلام کرده بود که او نیز این تمایل را درک کرده و با تصمیم وی برای استعفا موافقت کرده است . شبکه الجزیره نیز اعلام کرد که شیخ “احمد بن جاسم بن محمد آل ثانی” به عنوان مدیر جدید این رسانه تعیین شده است . مدیر جدید ، از خانواده حاکم بر قطر یعنی آل ثانی است .

مدیر عامل الجزیره انگلیسی نیجل پارسونز می‌باشد . سردبیر وبسایت عربی عبدالعزیر المحمود و رئیس بخش ویرایش محمود داود هستند . این شبکه تنها در بخش ویرایش بیش از ۱۰۰ کارمند دارد . سردبیر سایت زبان انگلیسی ، راسل مریمن است که در اوت ۲۰۰۵ م این مقام را بر عهده گرفته‌است . او جایگزین عمر بک شد که پس از خروج مدیر ویرایش شبکه ، الیسون بالهاری ، سرپرستی این سایت را برعهده گرفت .

این شبکه در حال حاضر ۸۲ زیرمجموعه در سراسر جهان دارد و دفتر مرکزی این شرکت در شهر دوحه قطر است .

حمد بن ثامر آل ثانی مدیر عامل شبکه الجزیره است . کیفیت پخش شبکه الجزیره HD است و از ماهواره های ذیل پخش می شود .

شبکه الجزیره همچنین از تعدادی از شبکه های کابلی نیز پخش می شود که در این میان پخش آن از شبکه کابلی ۱۳۷ رژیم صهیونیستی قابل توجه است . (WIKIPEDIA.FA,2017)

شبکه الجزیره با پخش فیلم‌های سخنرانی اسامه بن‌لادن ، پس از واقعه تروریستی یازده سپتامبر ۲۰۰۱ برای اولین بار در غرب به شهرت رسید . این شبکه آن زمان تصاویر ویدئویی را پخش نمود که در آن ها اسامه بن لادن و سلیمان ابوغیث از این حملات دفاع و از آن پشتیبانی نمودند . این سبب شد که دولت ایالات متحده آمریکا از الجزیره به دلیل آن که در تبلیغات خود طرف تروریست ها را گرفته است ، انتقاد نماید . الجزیره در پاسخ اظهار نمود که آن عمل صرفاً ارائه اطلاعات موجود بدون هیچگونه اظهار نظر بوده است .

شبکه الجزیره از سال ۲۰۰۶م پخش برنامه‌های خود به زبان انگلیسی را آغاز کرد . هم‌اکنون الجزیره دارای هشت کانال است که اخبار ‌، ورزش ‌، مستند‌ ، طبیعت و کودکان از مهمترین این کانال ها هستند . الجزیره کانال های تلویزیونی متعددی را علاوه بر کانال اخبار بکار گرفته است . این کانال ها شامل یک کانال زبان انگلیسی ، کانال مستند الجزیره ، کانال ورزشی الجزیره ، یک کانال عمومی ورزشی به زبان عربی ، پخش زنده الجزیره که همایش ها را در زمان واقعی خود بدون هیچگونه ویرایش یا اعمال نظر پخش می کند و نیز یک کانال تلویزیونی برای بچه ها است .

راه اندازی کانال الجزیره به زبان اردو ، راه اندازی کانال موسیقی الجزیره و همچنین تاسیس روزنامه بین المللی از جمله برنامه های آتی الجزیره عنوان شده است .

الجزیره مدعی است که تنها ایستگاه تلویزیونی غیر وابسته از لحاظ سیاسی ، در خاورمیانه است و با داشتن مخاطبانی در حدود ۵۰ میلیون بیننده در سراسر جهان با شبکه بی‌بی‌سی رقابت می‌کند .

۱۰-۲- منابع مالی الجزیره

کمک های دولتی امیر قطر مهمترین منبع مالی کانال های الجزیره است . یک سال از آغاز به کار این شبکه نگذشته بود که بودجه سالانه آن به نیم میلیارد دلار افزایش یافت . در حال حاضر بودجه سالانه همه کانال‌های تلویزیون الجزیره سالانه یک میلیارد دلار برآورد می شود . با این بودجه هنگفت ، تعداد زیادی خبرنگار حرفه‌ای که از استعدادهای خوبی برخوردار هستند ، با دستمزدهای کلان به همکاری دعوت شده اند و خبرهای دست اول از رویدادهای کشورهای جهان را به موقع و به صورت زنده روی آنتن الجزیره قرار می‌دهند . در همان حال بهترین و ورزیده‌ترین تهیه کنندگان و گویندگان حرفه‌ای از کشورهای مختلف در مرکز شبکه در دوحه استقرار یافته اند .

البته علیرغم آن که شبکه الجزیره حقوق کلانی به کارکنان خود پرداخت می‌کند اما تاکنون ده‌ها تن از بهترین خبرنگاران ، گویندگان ، تهیه کنندگان و مجریان شبکه‌های گوناگون خبر عربی ، انگلیسی ، مستند و سایت الجزیره نت به علت پیروی مسئولان این مؤسسه از آمریکا و رژیم صهیونیستی و رویکرد ضد مردمی الجزیره ، از ادامه همکاری با آن خودداری کرده و استعفا داده‌اند . بطور مثال غسان بن جدو ، مدیر مسئول شبکه خبری المیادین ، که حدود ده سال مدیر دفتر الجزیره در تهران و بیروت بود ، در صفحه شخصی خود در فیس بوک نوشته است : راهکار شبکه الجزیره تحریک آمیز و دامن زدن به فتنه است . این شبکه مجری برنامه‌های دیکته شده دیگران است . ما حاضر نبودیم خادم آمریکا و اسرائیل در شبکه الجزیره باشیم .

قرار بود الجزیره از طریق پخش آگهی تا سال ۲۰۰۱ م به خودکفایی برسد اما زمانی که در رسیدن به آن ناکام گردید ، امیر قطر با ادامه اعطای یارانه ای بالغ بر سالانه ۳۰ میلیون دلار ، در سال ۲۰۰۴ م موافقت نمود . (Washington Times, May 2004)

دیگر منابع اصلی تأمین درآمد عبارتند از پخش آگهی ، هزینه‌های اشتراک شبکه ، پخش معاملات بین شرکت های دیگر و فروش تولیدات پخش .(Ibid,2004)

الجزیره بیست هزار دلار به ازای هر دقیقه سخنرانی بن لادن دریافت میکند . در سال ۲۰۰۰م چهل درصد کل درآمدهای این ایستگاه تلویزیونی را پخش آگهی‌ها تشکیل داده‌است .( Litvinovich,2001)

۱۰-۳- الجزیره انگلیسی

در ۴ ژولای۲۰۰۵ م الجزیره بطور رسمی برنامه‌های خود را برای تأسیس یک سرویس ماهواره‌ای جدید به زمان انگلیسی تحت عنوان الجزیره بین‌المللی ، اعلام نمود. این کانال جدید در ۱۵ نوامبر ۲۰۰۶م تحت عنوان الجزیره انگلیسی آغاز به کار نمود و مراکز پخشی در دوحه (مقرها و مرکز پخش فعلی الجزیره) ، آتن ، بوینس آیرس ، لندن ، کوالالامپور و واشینگتون دی سی دارد . این کانال ۲۴ ساعته ، در ۷ روز هفته اخبار را در ۱۲ ساعت از دوحه و چهار ساعت از هریک از مراکز لندن ، کوالالامپور و واشینگتن پخش کرده‌است .

بکارگیری ژورنالیست ها و خبرنگاران حرفه ای رسانه های غربی از جمله رویکردهای الجزیره بوده است . به عنوان نمونه در سپتامبر ۲۰۰۵م “جاش روشینگ” به کانال بین‌المللی الجزیره ملحق گردید . او یک مأمور مطبوعاتی ستاد مرکزی آمریکا در حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ م بود و در برنامه مستند «اتاق کنترل» نقش آفرینی نموده‌است . ورونیکا پدروسا ، مجری خبری کانال های سی ان ان و بی‌بی‌سی و روزنامه‌نگار برنده جایزه (روزنامه‌نگاری) و دیوید فراست ، مجری کهنه کار بریتانیایی نیز در الجزیره بکار گیری شدند .

در ۲ دسامبر ۲۰۰۵م استفان کوول ، مجری ماهر شبکه جهانی بی‌بی‌سی و ارائه کننده برنامه کلیک آنلاین ، اعلام کرد که به الجزیره بین‌المللی می‌پیوندد . این شبکه در ۱۲ ژانویه ۲۰۰۶ م اعلام کرد که دیوید مارش ، گزارشگر سابق برنامه نایت لاین ، همکار استودیو این کانال در واشینگتن می‌شود . در۶ فوریه ۲۰۰۶م نیز اعلام شد که راجح عمر ، گزارشگر سابق بی‌بی‌سی ، میزبان یک سری برنامه‌های مستند خبری شبانگاهی و هفتگی تحت عنوان ” شاهد ” می‌شود . (Iskandar, 2017)

سایت انگلیسی الجزیره به کرات پشتیبان و میزبان سایت خود را تغییر داده است . در ابتدا سایت انگلیسی زبان آن از طریق دیتاپایپ آمریکایی پشتیبانی می‌شد که هشدار داد به زودی از فناوری‌های آکامای استفاده خواهند کرد . آن ها سپس به شاخه فرانسوی ناولینک تغییر مکان دادند و سپس به سرویس شبکه جهانی AT&T پیوستند. در آوریل ۲۰۰۴م وبی اواردز[۳]، الجزیره را به عنوان یکی از پنج وبسایت برتر جهان ، در کنار بی‌بی‌سی نیوز ، نشنال جیوگرافیک ، راکت نیوز و اسموکینگ گان معرفی نمود . در سال ۲۰۰۴م الجزیره از سوی خوانندگان خود به عنوان پنجمین نشان (برند) تجاری نافذ پس از اپل کامپیوتر ، گوگل ، آیکیا و استارباکس در براندچانل.کام، مورد رای‌گیری قرار گرفت . (Brandchannel , 2004 )

پوشش خبری الجزیره در عراق نقطه تمرکز فیلم مستند «اتاق کنترل» بود که توسط تهیه‌کننده مصری-آمریکایی آن جهان نجیم ، برنده جایزه ۲۰۰۴ م فیلم های مستند شد و در نوامبر ۲۰۰۵م به دلیل ” شهامت در غلبه بر سانسور کردن و کمک به تبادل آزاد اطلاعات در جهان عرب ” از سوی (گروه) فهرست سانسور به دریافت جایزه نائل شد.

۱۰-۴- انتقادها و واکنش ها به الجزیره

یکی از انتقادهای گسترده از الجزیره ، مربوط به نمایش ویدئوهایی از تروریست های نقابداری بوده است که در حال قطع سر گروگان های غربی ‌بودند .

گزارش های جهت دار الجزیره انگلیسی ، به ویژه در اوایل راه اندازی آن ، واکنش کشورهای مختلف را به دنبال داشته است . به عنوان نمونه حکومت الجزایر در ۴ جولای ۲۰۰۴م فعالیت های گزارشگر الجزایری شبکه الجزیره را به حالت تعلیق درآورد . این اقدام در واقع نوعی حرکت تلافی جویانه برای پخش برنامه انتقادی از وضعیت سیاسی در الجزایر بوده‌است . همچنین ادعا ‌شد که در آن مقطع در شهرهای الجزایر بطور همزمان برق قطع شد تا مانع از مشاهده برنامه‌ای از سوی ساکنان آن شوند که یک سری از کشتارهای نظامیان الجزایری را نمایش می‌داده‌است .

نمونه دیگر آن است که نبیل یعقوب الحامر ، وزیر اطلاعات بحرین ، در تاریخ ۱۰ می ۲۰۰۲، دستور ممنوعیت تهیه گزارش از (مسائل) داخلی کشور را برای گزارشگران الجزیره صادر نمود . البته پس از بهبود مناسبات بین بحرین و قطر در سال ۲۰۰۴ م گزارشگران الجزیره به بحرین بازگشتند . (BBC News,10 May, 2002)

۱۰-۳- الجزیره و القاعده

از جمله نکات قابل تامل درباره شبکه الجزیره ارتباط آن با القاعده است . الجزیره تنها کانالی است که همواره به امکان مصاحبه ها با و تصاویر اختصاصی تروریست های القاعده و تکفیری ها دسترسی داشته است . تعدادی از عوامل الجزیره نیز به اتهامات تروریستی بازداشت شده اند .

به عنوان نمونه تیسیر علونی گزارشگری بود که در ۵ سپتامبر ۲۰۰۳ م به اتهام پشتیبانی از اعضای القاعده در اسپانیا دستگیر شد . علونی همچنین در ۲۶ سپتامبر ۲۰۰۵ م به اتهام واسطه گری مالی برای القاعده به ۷ سال زندان محکوم شد . علونی تصریح نمود که او پس از حمله ۱۱ سپتامبر در ایالات متحده آمریکا فقط با اسامه بن لادن مصاحبه کرده‌است . همچنین فیلم بردار الجزیره سامی الحاج در دسامبر ۲۰۰۱ م دستگیر شد و در سال ۲۰۰۲ م به اردوگاه دلتا در خلیج گوانتانامو منتقل شد . شاید به دلیل اقدامات الجزیره در سیاهه نمایی اسلام بود که توماس ال فریدمن ، گزارشگر نیویورک تایمز ، در سال ۱۹۹۹م الجزیره را ” آزاد‌ترین و فراگیرترین شبکه تلویزیونی قابل مشاهده در جهان عرب ” دانست .

پیش از واقعه ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱م دولت آمریکا الجزیره را به دلیل نقش آن ، به عنوان یک مجموعه رسانه‌ای باصطلاح مستقل در خاورمیانه ، مورد تمجید قرار داده بود اما پس از آن ، سخنگویان دولت آمریکا اغلب بر این باور بوده اند که الجزیره به نوعی به پوشش خبری ضد آمریکائی تمایلی جدی دارد . در ۸ آوریل ۲۰۰۳م دفتر الجزیره در بغداد از سوی نیروهای آمریکا مورد حمله قرار گرفت . در سال ۲۰۰۴م ایستگاه ماهواره تلویزیونی عربی زبان الحره با سرمایه‌گذاری دولت آمریکا راه اندازی شد . در ۳۰ ژانویه ۲۰۰۵م «نیویورک تایمز» گزارش نمود که دولت قطر تحت فشار دستگاه حکومتی بوش ، در نظر دارد به سرعت این ایستگاه خبری را بفروشد . در ۲۲ نوامبر ۲۰۰۵م مجله اغراق‌آمیز بریتانیایی «دیلی میرر» داستانی را منتشر نمود با این ادعا که یک یادداشت سیاسی فاش شده مربوط به دفتر نخست وزیر انگلیس بیان می‌کند که جورج دبلیو بوشt رئیس جمهوری آمریکا ، در نظر داشت مراکز الجزیره در دوحه را در آوریل ۲۰۰۴ م بمب گذاری کند. (WEISMAN, STEVEN, JAN. 30, 2005) این در حالی است که تحولات بعدی نشان داد که الجزیره در مسیر سیاست های آمریکا حرکت می کند .

۱۰-۶- علل موفقیت اولیه الجزیره

“جهان بر پاشنه جنگ خبری می چرخد .” این اندیشه کمپانی الجزیره برای رقابت با شبکه های بزرگ خبری جهان یعنی سی ان ان و بی بی سی است . مسؤلان شبکه می گویند الجزیره تنها یک ایستگاه خبری است و بنابراین با اخبار به صورت حرفه ای و با صداقت برخورد می کند . الجزیره خود را ملزم نمی بیند طبق نظر نظام های سیاسی رفتار کند . برنامه های الجزیره غالباً حاکمان کشورهای محافظه کار عرب را از جا به در می برد . الجزیره اخبار کشورهای عربی را تا حد زیادی بدون سانسور پخش می کند و به سلیقه و خواست مخاطبان عربش اهمیت زیادی می دهد . فعالیت های این شبکه معمولاً با واکنش حکومت های محافظه کار عرب ، احضار سفرای قطر و تسلیم اعتراض به خاطر عملکرد شبکه و آلت دست رژیم صهیونیستی خواندن آن و اتهام تفرقه افکنی بین اعراب و سرانجام تعطیلی دفاتر الجزیره در این کشورها همراه است .

در الجزیره برنامه های کلان و مهم برای چند ماه بعد چیده می شوند . هرماه برنامه ریزی دیگری برای همان ماه انجام می شود و هر دو هفته هم انجمن برنامه ریزان تشکیل می شود تا برنامه ها و اخبار مرور و نقاط ضعف و قوتشان به طور اساسی بررسی شود و تغییرات لازم انجام گیرد اما دو جلسه روزانه هم تشکیل می شود که در آن ها میزان اهمیت اتفاقات تعیین می گردد . بن جدو می گوید :” هر روز نمایندگان شبکه ها در این برنامه ریزی شرکت می کنند . آن ها در کار خود استقلالی غیرطبیعی دارند .” مثلاً برنامه ای تدوین می شود تا مشخص شود در مورد اتفاقات عراق باید چه کاری انجام دهند و از چه کسانی برای مصاحبه دعوت کنند . بن جدو می گوید :”ما اصلاً در الجزیره بوروکراسی نداریم .”

شکل کار در الجزیره به گونه ای است که افراد و جریان های مختلف در هر کشور می توانند به طور آزادانه نظرشان را بیان کنند . به همین خاطر است که بن لادن یک طرف دعوا و آمریکا طرف دیگر آن شمرده می شود و نظرات هر دو در شبکه پخش می شود .

رسانه های غرب می گویند الجزیره شبکه ای غیر حرفه ای و غیر استاندارد است اما کارشناسان عرب طرفدار الجزیره اعتقاد دارند بحث بر سر غیر حرفه ای بودن نیست بلکه غربی ها می خواهند الجزیره از مواضع آن ها پیروی کند . الجزیره در پاسخ به همه انتقادات می گوید که : “همیشه همه عقاید و نظرات را لحاظ می کند و اگر انتقادی از خط مشیی وجود دارد ، جایی برای طرح نظر طرف مقابل هم در نظر گرفته می شود… .” حکومت تحت امرامیر قطر بارها گفته به استقلال سردبیر احترام می گذارد .

الجزیره در حالی این سبک کاری را برگزیده که به گفته کارشناسان عرب ، تلویزیون های کشورهای عربی تا کنون اخبار را با کیفیت نازلی ارایه می دادند و همین باعث شده بود مردم برای کسب اطلاعات به شبکه های بیگانه مراجعه کنند . براین اساس الجزیره کوشید کادر خود را از میان خبرنگاران حرفه ای جهان عرب انتخاب کند . “جاسم العلی” مدیر شبکه نیز خود دوره هایی را در زمینه ارتباطات در ژاپن ، فرانسه و آمریکا گذرانده است .

غسان بن جدو ، عضو هیأت انتخاب کننده نیرو برای شبکه ، می گوید :” ما با خبرنگاران مشهور و حرفه ای جهان غرب و خارج از آن کار می کنیم . شیوه گزینش نیرو به این ترتیب است که از افراد حرفه ای درخواست همکاری می کنیم ولی نیروهای علاقه مند با سابقه دو تا چهار سال هم می توانند در امتحانات ورودی شرکت کنند . انتخاب نیرو دو بار در سال انجام می شود و مدیر ، سردبیر و نماینده مدیر شبکه در آن دخالت دارند . کسانی که وارد کادر می شوند باید در رشته های تبلیغات و خبرنگاری تحصیل کرده باشند و یا در این زمینه ها به طور تجربی کار کرده باشند .”

وی درباره میزان الگوبرداری از شبکه های غربی می گوید :” البته این کار را انجام می دادیم ولی حالا به شیوه خودمان کار می کنیم .” شبکه الجزیره در ۳۷ کشور و اکثراً کشورهای عربی نمایندگی دارد . ۱۵ تا ۲۰ نفر از نیروهای الجزیره کسانی هستند که با بسته شدن بخش بی بی سی عربی به استخدام شبکه در آمدند .

بودجه سالانه الجزیره در حال حاضر ۶۰ میلیون دلار است که نیمی از آن توسط امیر قطر تأمین می شود . این بودجه در مقایسه با بودجه یک میلیارد دلاری سی ان ان رقم زیادی محسوب نمی شود . با وجود این شبکه می کوشد با پرداخت دستمزدهای مناسب انگیزه کارکنانش را بالا نگه دارد . هر چند که میزان دستمزد پرداختی هم در مقایسه با دستمزدی که شبکه های مشهور غربی می پردازند ، چندان زیاد نیست .

آنچه که جایگاه الجزیره در اذهان بینندگان عرب را قوی کرد ، حضور شبکه‌ای از خبرنگاران توانمند الجزیره در بسیاری از مناطق بحرانی مانند افغانستان و عراق بود . الجزیره با پوشش این تحولات توانست در زمان کوتاهی حدود پنجاه میلیون بیننده را به خود اختصاص دهد .

چند سال از آغاز به کار الجزیره نگذشته بود که مسئولیت اداره این شبکه به وضاح خنفر ، اسلامگرای فلسطینی و خبرنگار سابق رادیو صدای آمریکا واگذار گردید و در عین حال مسئولیت مشاورت دینی شبکه به شیخ یوسف القرضاوی ، روحانی خلع تابعیت شده مصری ، سپرده شد .» (سایت خبرگزاری الجزایری الجلفه، ۲۲/۱۰/۲۰۱۱)

اولین برنامه‌های شبکه خبری الجزیره در یکم نوامبر سال ۱۹۹۶ م پخش شد . این شبکه در پی پخش زنده حملات یازدهم سپتامبر القاعده به برج دوقلوی مرکز تجارت جهانی در نیویورک و نیز پیامدهای تجاوز نظامی آمریکا به افغانستان و انجام گفت وگوهای زنده با اسامه بن لادن ، رهبر سابق سازمان القاعده و انتشار دیدگاه‌ها و بیانیه‌های این سازمان ، در میان رسانه‌های بین المللی موقعیت پیشتازی کسب کرد .

این یک عقیده در سطح بین المللی است که ساکنان جهان عرب ، اطلاعات محدودی از حکومت ها و رسانه هایشان دریافت می کنند و آنچه هم که به آن ها منتقل می شود به دیدگاه های دولت هایشان تمایل دارد . از این رو بسیاری از مردم به عنوان یک منبع قابل اعتماد تر اطلاعاتی به دولت و کانال های خارجی توجه می کنند .

بطور فزاینده ای ، مصاحبه های انحصاری الجزیره و پخش برنامه های دیگر آن در شبکه های ایالات متحده آمریکا ، انگلستان و دیگر کانال های رسانه های غربی همچون سی ان ان و بی بی سی مکرر پخش می شود . در ژانویه ۲۰۰۳م بی بی سی اعلام کرد که برای سهیم بودن در امکانات و اطلاعات و از جمله پخش اخبار ، با شبکه الجزیره توافق نامه ای امضاء نموده است . در ایالات متحده ، پخش ویدئوهای این شبکه عمدتا” به نمایش ویدئویی بخش هایی از (عملیات ) گروگانگیری و گروگان ها محدود می شود . برنامه های الجزیره در سراسر دنیا از طریق سیستم های مختلف ماهواره ای و تلویزیونی قابل دسترسی است . در ایالات متحده آمریکا می توان از طریق اشتراک تلویزیون ماهواره ای به الجزیره دسترسی پیدا نمود . الجزیره را به راحتی می توان از طریق دستگاه دریافت کننده DVB-S در اروپا ، شمال آفریقا و خاورمیانه که بر روی ماهواره های سیس ، آسترا و هات بیرد پخش می شود ، مشاهده نمود . در بریتانیا ، از تاریخ ۲۹ سپتامبر ۲۰۰۶ م می توان این شبکه را از طریق کانال اسکای دریافت کرد . سرویس شبکه ای الجزیره بدون هیچگونه حق اشتراکی در سراسر دنیا قابل دسترس است اما بخش های انگلیسی و عربی بطور بارزی با گزینش های خود از اخبار و نظرات (موجود) ویرایش می شوند . (شهبازی، محسن.۱۳۹۳)

۱۰-۷- اهداف راه اندازی شبکه الجزیره

تیری میسان ، روزنامه‌نگار و نویسنده فرانسوی ، در گفت و گو با سایت «عرب آنلاین» ماهیت بنیانگذاران و اهداف واقعی راه اندازی شبکه الجزیره را چنین تشریح کرد : «طرح تأسیس مؤسسه خبرپراکنی الجزیره به منظور دگرگونی مفاهیم افکار عمومی ، وارونه جلوه دادن حقایق ، شستشوی مغزی اعراب و عادی سازی مناسبات آنان با اسرائیل توسط دو برادر اسرائیلی فرانسوی تبار به نام‌های داوید و ژان فریدمن[۴] ارائه گردید و انتخاب شیخ نشین قطر برای تأمین سرمایه و پایگاه اصلی پخش برنامه‌های شبکه ، جز پوشش ظاهری برای عرب نشان دادن هویت الجزیره ، چیز دیگری نبوده است چرا که تا آن روز هیچ شبکه خبری نتوانسته بود آزادانه به گفتمان و تبادل نظر میان اعراب و اسرائیلی‌ها و ایجاد سازش نهایی میان آنان اقدام کند .» تیری میسان افزوده است : « وقتی شیخ حمد با کمک آمریکا و انگلیس ، پدرش را که موضع متعادل تری نسبت به ایران داشت ، سرنگون کرد ، چند سال بعد منافع داشتن رسانه‌ای را که بتواند ابزاری برای برقراری گفتمان میان اعراب و اسرائیلی‌ها باشد ، به خوبی درک کرد و بی درنگ پیشنهاد برادران فریدمن را پذیرفت ؛ به ویژه آن که رسانه‌های سنتی قطر در آن شرایط توان رقابت با رسانه‌های عربستان سعودی و انتقاد از عملکرد پادشاهی سعودی در جهان عرب را نداشتند .

منیر شفیق ، اندیشمند فلسطینی ، در پاسخ به پرسش نگارنده درباره اهداف تأسیس شبکه تلویزیونی الجزیره و این که آیا قطر مجری سیاست آمریکا در منطقه است ؟ گفت : «شبکه الجزیره برای اجرای دو مأموریت تأسیس شده است . یکی عادی سازی روابط اعراب با رژیم اسرائیل و هدف دوم آن نیز ستیزه جویی با دولت‌های عربستان سعودی ، مصر(البته در آن مقطع که ریاض و قاهره منتقد طرح صلح خاورمیانه بودند و بعداً این رویکرد تغییر پیدا کرد) و سوریه است ؛ زیرا آمریکا و اسرائیل (در آن مقطع) از موضع این دولت‌ها راضی نبودند . به همین دلیل افرادی مانند عبد الباری عطوان و ابوقدامه و تعداد زیادی از شیوخ افراطی از لندن به دوحه احضار شدند تا از تریبون الجزیره به دولت‌های مزبور ناسزاگویی کنند . ستیزه جویی الجزیره در سال‌های ۱۹۹۶ م و ۱۹۹۷ م به اوج رسید . عمده‌ترین دولت‌هایی که در آن برهه از رفتارها و تبلیغات شبکه الجزیره رنج بردند ، سوریه ، عربستان سعودی و مصر بودند . این در حالی است که همین شبکه در آن مرحله از رژیم صدام حسین و رژیم حسن الترابی در سودان طرفداری می‌کرد لذا ملاحظه می‌کنید همه افراد به اصطلاح کارشناسی که به رژیم‌های عرب حمله می‌کنند ، در الجزیره جایگاه معتبری دارند و این اساس کار این شبکه است . شبکه الجزیره قطر از نظر حرفه‌ای ، به منظور فریب افکار عمومی و کسب پایگاه مردمی ، گاهی ناگزیر بود با سیاست‌های جرج بوش ، رامسفیلد و اسرائیلی‌ها برخورد کند و این راهکار برای مدتی خشم آمریکایی‌ها را بر انگیخت ولی این راهکار پس از سال ۲۰۰۰ م به کلی تغییر کرد .”

شبکه الجزیره در انقلاب‌های عربی نقش مهمى را ایفا کرد و کوشید از همان ابتدا با انعکاس جهت دار تحولات ، مسیر این انقلاب ها را منحرف سازد . الجزیره اعتراضات اولیه شکل گرفته پس از خودسوزی بوعزیزی جوان تحصیلکرده و بیکار تونسی را پیگیری کرد و با وجود تهدیدات حکومت وقت تونس ، به پوشش‌های رسانه‌ای خود ادامه داد . دفتر الجزیره در دوره انقلاب تونس و حکومت زین العابدین بن علی ، تعطیل شده بود . پس از آن نیز در انقلاب مصر نیز الجزیره پوشش خبری منحصربه‌فردی را ارائه کرد و این روند با وجود تعطیلی دفتر الجزیره در قاهره و اخراج خبرنگاران آن ، متوقف نشد . الجزیره در تحولات یمن ، لیبی و سوریه از تروریست های تکفیری حمایت همه جانبه به عمل آورد اما این شبکه تحولات منفی در قطر ، مانند سلب تابعیت از شماری از مردم این کشور از قبیله آل غفران را به اتهام تلاش برای کودتا پوشش نداده است .

شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی ، حاکم پیشین قطر ، روابط بسیار دوستانه ای با واشنگتن و تل آویو داشت و به همین دلیل به آمریکا اجازه داد بزرگترین پایگاه نظامی در منطقه خاورمیانه را در قطر به وجود بیاورد . همچنان‌که به صهیونیست‌ها اجازه داد ، دفتر نمایندگی بازرگانی در دوحه دایر کنند . شیخ حمد هیچ‌گاه منکر روابط دوستانه با محافل صهیونیستی نبوده است . مسئولان رژیم صهیونیستی که از دوحه دیدن می‌کردند برای بازدید از ساختمان شبکه الجزیره نیز دعوت میشدند .

کارشناسان و صاحبنظرانی که از ماهیت استبدادی و دیکتاتورمآبانه شیوخ عرب خلیج فارس آگاهی دارند ، امکان ندارد که بنیانگذار شبکه الجزیره را فردی آزاد اندیش و معتقد به آزادی عقیده و بیان و آزادی مطبوعات در کشورش بدانند . شبکه مزبور از پرداختن به مسائل و مشکلات داخلی قطر خودداری می کند و فقط مشکلات سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی سایر کشورهای جهان را پوشش می دهد و به اختلافات میان اقلیت ها و طوایف گوناگون قومی و مذهبی جوامع اسلامی و عربی دامن می‌زند .

هرگاه خشم ملت‌های جهان از جنایات آمریکا در عراق و افغانستان گسترش می‌یافت ، الجزیره به طور غیر مستقیم به حمایت از مواضع آمریکا در فریب افکار عمومی می‌شتافت و سخنان و بیانیه‌های بن لادن را منتشر می کرد و عملیات نظامی آمریکا در افغانستان و پاکستان را توجیه می‌نمود . الجزیره این شگرد را نیز در عراق در خصوص ادعای واهی وجود سلاح کشتار جمعی در اختیار صدام ادامه داد . لازم به یاد آوری است که قطر و امارات متحده عربی دو کشوری بودند که در زمان سلطه طالبان بر افغانستان ، تاسیس نمایندگی سیاسی حکومت طالبان را در دوحه و ابوظبی پذیرفته بودند .

به طور کلی درباره رویکرد شبکه الجزیره موارد ذیل الذکر قابل طرح است :

• تلاش برای عادی سازی روابط سیاسی با رژیم صهیونیستی .

در شرایطی که همه رسانه‌های عربی از میزبانی مقام‌های سیاسی و نظامی رژیم صهیونیستی خودداری می‌کردند و چنین اقدامی را مخالف آرمان امت عرب می‌دانستند ، شبکه الجزیره این اصول ارزشی را زیر پا گذاشت و در جنگ‌های لبنان و غزه همواره دوربین‌های خود را روی صهیونیست‌ها زوم کرد تا جنایات خود را در جنوب لبنان و در سرزمین‌های اشغالی فلسطین توجیه کنند .

• تلاش برای دامن زدن به کشمکش و اختلافات میان دولت‌ها و نیز میان ملت‌های عرب

تلاش برای دامن زدن به کشمکش و اختلافات میان دولت‌ها و نیز میان ملت‌های عرب در عملکرد شبکه الجزیره کاملاً آشکار است . این شبکه در هر گوشه‌ای از جهان عرب که بحرانی یا مشکلاتی بروز کرده است ، کارشناسانی برای دامن زدن به چنین اختلافاتی به صورت گزینشی به دوحه احضار و به طور زنده به دامن زدن به اختلافات کمک می‌کنند ؛ مانند دامن زدن به اختلافات میان ملک عبدالله ، پادشاه سابق عربستان و معمر قذافی ، رئیس جمهوری سابق لیبی ، یا تلاش برای تشدید اختلافات جنبش حماس و دولت خود گردان فلسطین که فقط رژیم صهیونیستی از آن سود برده است . افزون بر آن الجزیره به اختلافات مذهبی میان اکثریت مسلمان و اقلیت قبطی مسیحی در مصر ، پس از سقوط حسنی مبارک ، رئیس جمهوری پیشین این کشور ، دامن زد که در نتیجه آن و در جریان حوادثی در شهرهای قاهره و اسکندریه ، صدها مصری از دو گروه کشته شدند .

• تلاش برای تقویت جایگاه اخوانی ها در تونس ، مصر و …

پس از آغاز قیام‌های مردمی (بیداری اسلامی ) در برخی از کشورهای عرب که به «بهار عربی» شهرت داشت ، شیخ نشین قطر با قدرت موج سواری کرد و کوشید جایگاه اخوانی ها را در تونس و مصر و … تقویت و نیز در سوریه درگیری داخلی به راه بیندازد . نصری الصایغ ، نویسنده لبنانی ، درباره موج سواری قطر در تحولات «بهار عربی» نوشت : «قطر با استفاده از شبکه خبری الجزیره به دستاوردهای فراونی دست یافت که هرگز انقلابیون جهان عرب نمی توانستند حتی با فداکاری و از خود گذشتگی به چنین دستاوردهایی دست یابند . در تونس رژیم بن علی را سرنگون کرد و دوستان اخوانی (اخوان المسلمین) را بر قدرت نشاند . آن گاه برادر راشد الغنوشی به نشانه قدردانی از عملکرد الجزیره ، امیر قطر را مانند برادر بزرگ خویش ، به شرکت در گشایش اولین نشست پارلمانی حکومت اخوان المسلمین این کشور به تونس دعوت کرد . » (نصری الصایغ، روزنامه لبنانی السفیر ۲۴/۶/۲۰۱۳)

• توطئه دامن زدن به اختلافات مذهبی میان شیعیان و اهل تسنن و سایر اقلیت‌های مذهبی در کشورهای عربی و اسلامی

وطئه دامن زدن به اختلافات مذهبی میان شیعیان و اهل تسنن و سایر اقلیت‌های مذهبی در کشورهای عربی و اسلامی یکی دیگر از اهداف شبکه خبری الجزیره و سایر محافل وابسته به شیخ نشین قطر همچون شیخ یوسف القرضاوی بوده است . نصری الصایغ در مقاله ای در روزنامه لبنانی السفیر نوشته است : «قطر تاکنون موفق شده است رژیم اسرائیل را به «دشمن مهربان» تبدیل و جمهوری اسلامی ایران را به عنوان یگانه دشمن اعراب معرفی کند . به درستی که قطر یک امیر نشین کوچک نیست بلکه بزرگترین خطر برای بهار عربی ، فلسطین ، آزادی و دموکراسی و سایر ارزش‌های انسانی است . سلاح مالی قطر بسیار خطرناک است و لازم است از این سلاح به شدت پرهیز شود .» (همان منبع) دکتر رفعت سید احمد ، مدیر مرکز پژوهش‌های سیاسی «یافا» ، عملکرد شبکه تلویزیونی الجزیره را بسیار خطرناک و همسو با اهداف سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا و انگلیس و به منظور فریب افکار عمومی جوامع عربی توصیف کرده است . نویسنده سرشناس مصری گفته است : «نقش فریبکارانه حمد بن جاسم ، وزیر خارجه پیشین قطر و سایر شیوخ خاندان آل سعود و امارات متحده عربی و نیز شبکه الجزیره و سایر رسانه‌های وابسته به آنان که از خلیج فارس برنامه پخش و به قول خودشان انقلاب‌های مردمی به اصطلاح «بهار عربی» را هدایت می‌کنند ، تلاش برای غرب زده و آمریکایی کردن انقلاب‌های یاد شده است تا از سرایت آن به مردم سرکوب شده و زجردیده کشورهای شیخ نشین خلیج فارس جلوگیری کرده باشند و سرانجام از تبدیل شدن این انقلاب‌ها به انقلاب‌های واقعی جلوگیری کنند تا سلطه آن‌ها در راستای اهداف آمریکا و رژیم صهیونیستی پایدار بماند .» دکتر رفعت سید احمد مأموریت شبکه‌های الجزیره ، العربیه و بی.بی.سی عربی در تولید اخبار ساختگی و برنامه‌های هدایت شده را بسیار خبیثانه و وقیحانه توصیف کرده است .

دکتر رفعت سید احمد ، نویسنده سرشناس مصری ، در ادامه این بحث ، نقش رسانه‌های وابسته به خاندان آل سعود عربستان ، آل خلیفه قطر و آل نهیان امارات را با نقش ارزنده رادیوی «صوت العرب» مصر در دوران حکومت جمال عبد الناصر را مورد مقایسه قرار داده و تأکید کرده است :

«ناصر ، مردی بود که در برابر استعمار مقاومت می کرد و نه زمینه ساز حضور استعمارگران غربی در جهان عرب . رسانه‌های مزبور با امکانات فراوان مالی که در اختیار دارند ، از کودتاهای سازمان «سیا» و حملات هواپیماهای «ناتو» به کشورهای عربی حمایت می‌کنند . درحالی که نقش رادیو «صوت العرب» به رغم امکانات اندک در مقایسه با شبکه الجزیره ، همزمان با استعمار خارجى و استبداد داخلى مبارزه می‌کرد . در آن برهه قبله‌گاه مقاومت و انقلاب جمال عبد الناصر مشخص بود نماز مردم نیز به سوی آن قبله کاملا درست بود ولی امروزه آل ثانى و آل سعود و همه ابزارهای دست نشانده آمریکا به وسیله شبکه الجزیره و سایر رسانه‌های آمریکایی عرب زبان در شیخ نشین‌های خلیج فارس ، همه چیز را به نام دفاع از انقلاب‌های رنگین منحرف جلوه داده‌اند . احتیاج به بیان نیست که هواپیماهای آمریکایی مستقر در پایگاه العدید قطر ، در مجاورت کاخ شیخ حمد بن خلیفه و ساختمان شبکه الجزیره تاکنون حدود دو میلیون عراقی را به قتل رسانده‌اند لذا من از افکار عمومی دنیای عرب تقاضا دارم که فریب یاوه گویی‌های شبکه الجزیره و سایر رسانه‌های شیخ نشین‌های عرب خلیج فارس را نخورند .» (رفعت السید احمد ،۶/۶/۲۰۱۱)

۱۰-۸- رابطه ویژه الجزیره به امریکا و رژیم صهیونیستی

(افشای اسناد روابط پنهان مدیران الجزیره با محافل آمریکایی از سوی ویکی لیکس)

روزنامه لبنانی الاخبار در ماه سپتامبر سال ۲۰۱۱م ، با انتشار گزارش جامعی با استناد به اسناد محرمانه منتشر شده توسط «ویکی لیکس» از ارتباط و همکاری وضاح خنفر ، دومین مدیر شبکه الجزیره ، با سازمان اطلاعات نظامی آمریکا ، DIA ، خبر داد و نوشت : « مدیر این رسانه حرفه‌ای که زود هنگام به یک چهره سرشناس مطبوعاتی تبدیل شد و حمایت امیر قطر را به دست آورد ، اکنون با اتهامات موثقی رو به روست . خنفر ، روزنامه‌نگار فلسطینی تبار ، درباره عملکرد الجزیره در پخش اخبار مربوط به منافع آمریکا ، از سازمان مزبور هر ماهه گزارش دریافت می‌کرده است . تاریخچه این اسناد به ۲۰ اکتبر سال ۲۰۰۵ م باز می‌گردد و در آن تصریح شده که وضاح خنفر در ادامه ارتباط و همکاری با مسئول روابط عمومی سازمان اطلاعات نظامی آمریکا متعهد شده است اخباری را که مورد پسند دولت آمریکا نیستند ، اصلاح یا تعدیل کند .» (الیاس مهدی ، ۱۰ سپتامبر ٢٠١١).

در ادامه این گزارش آمده است : «وضاح خنفر در سال ۱۹۹۷ م به استخدام شبکه الجزیره درآمد و در بخش خبرنگاران مشغول کار شد . در پی حوادث ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ م نیویورک و حمله آمریکا به افغانستان ، وضاح خنفر به همکار خود تیسیر علونی در دفتر الجزیره در کابل پیوست و به مدت پنج ماه به عنوان خبرنگار در پوشش اخبار افغانستان فعالیت کرد . سپس در سال ۲۰۰۳ م به بغداد اعزام شد و در سمت مدیر دفتر الجزیره به انتشار لحظه به لحظه اخبار حملات آمریکا برای سرنگونی صدام اقدام کرد . در ماه فوریه سال ۲۰۰۶ م به سمت مدیرکل شبکه الجزیره برگزیده شد که شبکه‌های خبری الجزیره عربی ، انگلیسی ، ورزشی و شبکه مستند را اداره می‌کرد . در مدت هشت سالی که وضاح خنفر الجزیره را اداره کرد ، لقب‌های متعددی به او تعلق گرفت . مجله ارابیان بیزنس در سال ۲۰۰۸ م او را هشتمین شخصیت تأثیرگذار در جهان عرب معرفی کرد . این مجله همچنین رتبه اول بهترین روزنامه نگار عرب را به او اختصاص داد . مجله فوربس در جدول طبقه بندی قوی‌ترین شخصیت‌های تأثر گذار در جهان عرب ، رتبه ششم را به نامبرده اختصاص داد .» (همان منبع)

روزنامه الاخبار نیز در گزارشی به قلم لیال حداد تحت عنوان «شاگرد نجیب سازمان‌های جاسوسی آمریکا» نوشت : «گویا تبلیغ درباره اسامه بن لادن در تلویزیون الجزیره با تأیید مقام‌های آمریکا صورت گرفته است چون رسانه‌های غربی در آن برهه ادعا کردند که مدیرکل الجزیره با تحویل یک حلقه فیلم تلویزیونی از ملاداد ، رهبر طالبان در افغانستان ، به دولت آمریکا ، باعث ترور او در سال ۲۰۰۷ م شده است . این رسوایی زمانی آشکار گردید که تیم فیلمبرداری الجزیره ملاداد را در سفر به ایالت هلمند همراهی می‌کرد . از سوی دیگر شبکه الجزیره به موجب این همکاری ، در بسیاری از موارد ، از جنایات نظامیان آمریکا در عراق پس از سرنگونی صدام چشم پوشی می‌کرده است .» (لیال حداد ،۱۰ سپتامبر ٢٠١١)

طلال سلمان ، سردبیر روزنامه السفیر ، با انتشار خاطره‌ای از گفت وگو با شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی ، امیر سابق قطر ، از دلایل همسویی و همگرایی این کشور با سیاست‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی در منطقه پرده برداشت . وی می گوید :

«حدود ده سال پیش میان قطر و عربستان سعودی بر سر حاکمیت بر منطقه مرزی العیدید ، بحران سیاسی شدید و فضای جنگی بروز کرد . چون در این منطقه منابع نفت و گاز فراوانی نهفته است ولی ناگهان بحران به صورت جادویی و در پی دست دادن شیخ حمد بن جاسم ، وزیر خارجه قطر ، با شیمون پرز، در واشنگتن و موافقت با گشایش دفتر بازرگانی رژیم صهیونیستی در دوحه پایان یافت و فردای آن روز از شیخ حمد در وزارت خارجه آمریکا استقبال گرم به عمل آمد…امیر سابق قطر را از دوران ولیعهدی می‌شناختم . خود را ناسیونالیست عرب معرفی می‌کرد و عکس جمال عبد الناصر ، رئیس جمهوری پیشین مصر ، را در دفتر کارش آویخته بود و همواره از افت گرایش های انقلابی در جهان عرب و بازگشت سلطه بیگانگان رنج می‌برد . گاهی هم از عملکرد او در روزنامه انتقاد می‌کردم . ناگهان روزی با من تماس گرفت و مرا برای گفت وگوی مستقیم و تبادل نظر به دوحه دعوت کرد . شیخ حمد در آن دیدار به من چنین گفت : «سرزمین عربستان اندازه یک قاره است ولی دولت آن کشور به نوار مرزی این امیر نشین کوچک چشم دوخته و با استقرار چند لشکر ما را تهدید کرده بود و از این تهدید به شدت وحشت کرده بودیم . برای پایان دادن به این بحران از آمریکایی‌ها کمک خواستیم ولی آن‌ها رویگردان شدند . تصمیم گرفتیم آمریکا را در موضع دشوار قرار دهیم و یک هیئت بلند پایه به تهران اعزام کردم که مورد استقبال گرم مقام‌های جمهوری اسلامی قرار گرفت و چند موافقتنامه همکاری امضا کردیم ولی بازهم آمریکایی‌ها به روی خودشان نیاوردند . برای تحریک و متقاعد کردن آمریکایی‌ها برای دخالت در پایان دادن به بحران مرزی با عربستان سعودی ، باز یک هیئت بلند پایه به سوی صدام حسین روانه کردیم . آمریکایی‌ها پس از گذشت چند روز تماس گرفتند و گفتند که دروازه ورودتان به واشنگتن ، اسرائیل است . اگر می خواهید از شما حمایت کنیم باید روابط جدی و دوستانه ای با اسرائیل داشته باشید .» سردبیر السفیر هدف از بازگو نمودن این خاطره را اقدام خطرناک شیوخ و زمامداران عرب ، برای حفظ حاکمیت خود ، به قیمت فروش میهن‌شان ، زیر پا گذاشتن آرمان‌های امت عربی، برداشتن خطوط قرمز و ممنوعه در عادی سازی روابط با دشمن ، توسل به دشمن ملی و تاریخی اعراب یعنی «اسرائیل» به بهانه‌های واهی و غیر قابل قبول خواند . امیر سابق قطر با این سخنان توجیه گرایانه نشان داد که تنها آمریکا و اسرائیل هستند که می‌توانند تاج و تخت او را از گزند مصون بدارند .

الجزیره همواره در راستای منافع آمریکا و رژیم صهیونیستی رویکرد منفی و سیاه نمایانه علیه ایران داشته است . به همین دلیل اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در آوریل ۲۰۰۵م کارت خبرنگاری و اقامت عباس ناصر ، خبرنگار لبنانی الجزیره در تهران را به جرم تهیه گزارش توهین آمیز درباره هموطنان عرب زبان خوزستان و تشویق خشونت علیه ایران در شبکه الجزیره ، لغو کرد و از او خواست هرچه سریعتر خاک کشور را ترک کند . در پی انتشار گزارش مزبور ، فعالیت‌های مطبوعاتی دفتر الجزیره در تهران ، به مدت ۱۴ ماه متوقف شد . اقدام وزارت ارشاد به بستن دفتر شبکه الجزیره در تهران ، نتوانست مسئولان قطر را به رعایت اصول روابط همسایگی و مناسبات سیاسی موجود میان دو کشور متقاعد کند و الجزیره به جوسازی علیه کشورمان از دوحه همچنان ادامه داد تا این که دفتر این شبکه در تهران بار دیگر در ۲۰۰۹ م تعطیل شد .

باراک اوباما ، رئیس جمهوری آمریکا ، در آوریل ۲۰۱۱ م با حمد بن خلیفه ، امیر سابق قطر ، در واشنگتن دیدار کرد و به او گفت : «نقش الجزیره در ترویج دموکراسی در خاورمیانه ستایش برانگیز است .» این سخن نشان می‌دهد که شبکه الجزیره تا چه اندازه در اجرای طرح‌های توطئه افکنانه و تفرقه انگیز غرب در جهان عرب نقش داشته است . موضع مزورانه الجزیره در جریان بحران سوریه و حمایت از تکفیری ها نیز موید این موضوع است . گفته می شود به دلبل همین رویکرد ، میزان بینندگان این شبکه در مقایسه با سال‌های اول تأسیس آن به شدت کاهش یافته است .

البته یکی از شگردهای شیطنت آمیز قطر و شبکه اطلاع رسانی الجزیره پیگیری « سیاست چماق و هویج » به منظور اعمال فشار به افکار عمومی و محافل رسمی و مردمی کشورهای گوناگون است . به طور مثال شبکه الجزیره جنگ ۳۳ روزه سال ۲۰۰۶ م بین حزب الله و رژیم صهیونیستی را بسیار خوب به نفع حزب الله پوشش داد و شیخ حمد بن جاسم ، وزیر خارجه قطر ، ریاست هیئت نمایندگی اتحادیه عرب برای تدوین پیش نویس قطعنامه آتش بس شماره ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد در اوت همان سال را بر عهده گرفت . این اقدام در آن هنگام باعث تجلیل و قدردانی آقای سید حسن نصرالله ، دبیر کل حزب الله ، از عملکرد الجزیره در جنگ شد و موقعیت و محبوبیت این شبکه را در افکار عمومی اعراب و مسلمانان افزایش داد ولی چند روزی پس از توقف جنگ شیخ حمد بن جاسم ، نخست وزیر و وزیر خارجه وقت قطر ، به همراه احمد داووداغلو ، وزیر خارجه وقت ترکیه ، به نمایندگی از سوی آمریکا و رژیم صهونیستی به لبنان و سوریه رفتند و در دیدار با دبیر کل حزب الله و بشار اسد از ایشان خواستند برای همیشه با رژیم صهیونیستی ترک مخاصمه کنند که سید حسن نصرالله این پیشنهاد را به شدت رد کرد .

حسن خامه یار، احمد کاظمی.[۱]

[۲] . Al Jazeera Media Network

[۳] . هر ساله مجموعه وبی اواردز یا “Webby Awards” گزیده ای از بهترین های اینترنت در چهار دسته اصلی وب سایت ها، تبلیغات پویا، ویدئو و فیلم های آنلاین و برنامه ها و اپلیکیشن های موبایل را معرفی می نماید.

[۴] . David & Jean Frydman