«صحبت از اقوام ایرانی همواره لذت‌بخش است چرا که در سپهر تاریخی ایران، همه اقوام از جمله تالشان سابقه‌ای کهن و پرافتخار داشته و دارند» .
دکتر احمد کاظمی در همایش «تالش در آینه فرهنگ و تاریخ ایران» با ذکر این مطلب افزود: البته صحبت از اقلیت‌ها و اقوام در ایران به‌نوعی «سهل و ممتنع» است؛ سهل به دلیل اینکه آنها موضوعی عینی هستند؛ ممتنع ازآن‌جهت که به قول مردم‌شناسانی نظیر ویل کیملیکا و آنتونی اسمیت، اساساً در کشورهای باستانی مانند ایران به دلیل شرایط تاریخی، ملتی واحد ایجاد شده است که قابل‌تفکیک نیستند، در واقع، اقوام و اقلیت‌ها، اجزاء به‌هم‌پیوسته ملت واحد ایران هستند.
این پژوهشگر ارشد اوراسیا با تأکید بر اینکه تالشان در تمامی ادوار تاریخی در صیانت از مرزهای هویتی و جغرافیایی ایران، دوشادوش سایر ایرانیان نقش‌آفرینی داشته‌اند؛ افزود زمانی که قشون متجاوز تزارهای روس به میانه رسیده بودند، هنوز بخش‌هایی از تالش شمالی به دلیل مقاومت مثال‌زدنی تالشان، در یَد حاکمیت ایران بود.
وی با اشاره به تاریخ پرفرازوفرود تالشان و اجرای ژنوساید فرهنگی علیه آنها در دوره تزارهای روس، شوروی و پسا شوروی؛ افزود: همّت تاریخی تالشان در صیانت از فرهنگ، سنن و هویت دینی خود مثال‌زدنی است.
دکتر کاظمی با تأکید بر اینکه «جدایی‌ها همواره خسارت‌بار بوده است»، افزود: بسیاری از اقوامی که امروزه در قفقاز، جنوب شرق ترکیه، آسیای مرکزی و افغانستان، به دلیل تحریک بیگانگان رودروی یکدیگر قرار گرفته‌اند؛ درگذشته در چارچوب ایران، در کنار هم زندگی مسالمت‌آمیز و مثال‌زدنی داشته‌اند؛ از جمله، وضعیت تاریخی آذری‌ها، ارامنه، تالشان و کردها این‌گونه بوده است.
دکتر کاظمی تجربه هم‌زیستی مسالمت‌آمیز تاریخی اقوام در ایران را «میراث معنوی» و «سرمایه تاریخی» خواند که امروزه «الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت» را شکل داده و به فرایند «تمدن‌سازی نوین اسلامی» سرعت بخشیده است.
استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه در ادامه با تأکید بر اینکه نگاه ایران به اقلیت‌ها و اقوام ایرانی در منطقه، یک نگاه «اسلامی، تاریخی، تمدنی و حقوقی» است: افزود بسیاری از اقوام ایرانی از جمله تالشان در خارج از مرزها امتداد دارند؛ بنابراین به طور طبیعی، جامعه ایرانی نمی‌تواند به سرنوشت فرهنگی، هویتی و معنوی آنها بی‌توجه باشد.
وی فتنه ژئوپلیتیکی «دالان تورانی ناتو» باهدف ایجاد به‌اصطلاح «جهان خالص تُرک» در قالب ایده دویست‌ساله «پان تورانیسم انگلیسی» را، بزرگ‌ترین خطر برای حقوق فرهنگی، هویتی و همچنین حق موجودیت اقلیت‌های قومی در منطقه قفقاز و آسیای مرکزی خواند.
دکتر کاظمی افزود: از منظر پان تورانیسم انگلیسی برای شکل‌گیری به‌اصطلاح «جهان تک‌قومی تُرک»، نه‌تنها باید جنوب ارمنستان تجزیه شود؛ بلکه از یک سو باید هویت تالشان و سایر اقوام که مانعی در مقابل این فتنه هستند، دچار استحاله شود و از سوی دیگر هویت آذربایجانی که هویتی ایرانی – شیعی است، به هویت «تُرک آناتولی و تورانی» تغییر یابد.
پژوهشگر ارشد اوراسیا افزود: از منظر چشم‌انداز، اشاعه پان تورانیسم انگلیسی باعث آغاز دوره جدیدی از «اقلیت ستیزی» در منطقه قفقاز و آسیای مرکزی خواهد شد؛ شروع دوره جدید این روند از پاک‌سازی قومی ارامنه بومی در قراباغ از سپتامبر ۲۰۲۳ آغاز شده و در وهله بعد، تغییرات دموگرافیکی، هویتی و ژنوساید فرهنگی علیه تالشان، لزگی‌ها، آوارها، کردها، اُودی‌ها، تات‌ها و گرجی‌ها در جمهوری آذربایجان هدف‌گذاری شده است.
این استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه در ادامه افزود: اشاعه ایده پان تورانیسم انگلیسی به کارگزاری باکو و آنکارا و با مشارکت رژیم صهیونیستی، در شرایطی است که در حال حاضر نیز تالشان به‌عنوان بزرگ‌ترین اقلیت قومی جمهوری آذربایجان، از منظر قواعد حقوق بین‌الملل اقلیت‌ها و حقوق بشر اسلامی وضعیت اسفناکی دارند.
وی افزود: در «حقوق بین‌الملل اقلیت‌ها» حقوقی شامل «حق موجودیت، حق بر هویت جمعی، حقوق فرهنگی، حقوق زبانی، حقوق مذهبی، حق بر مشارکت مؤثر، حق تماس، حقوق اقتصادی و حق همگرایی برابری‌طلبانه» به رسمیت شناخته شده است.
دکتر کاظمی تأکید کرد: از منظر حقوقی، اقلیت‌ها و اقوام باید به تمامیت ارضی، نظم عمومی و قوانین ملی کشورها احترام بگذارند؛ اما در صورت «نقض فاحش حقوق بشر آنها»، حقوق‌دانی مانند آنتونیو کاسسه، «دکترین جدایی چاره‌ساز» را مطرح ساخته‌اند.
استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه با اشاره شهادت برخی از فعالان فرهنگی تالشی در زندان‌های جمهوری آذربایجان، تقلیل آماری جمعیت تالشان، تلاش برای نابودی زبان تالشی، بازداشت فعالان فرهنگی و شیعی تالش، ترویج هدفمند وهابیت در مناطق تالش‌نشین، تداوم ممانعت از رفت آمد تالشان و آذری‌ها به ایران از طریق بستن مرزها به بهانه کرونا، نفرت‌پراکنی علیه تالشان، جلوگیری از احیای نام تاریخی منطقه تالش، فقدان رسانه، تحمیل فقر اقتصادی برای مهاجرت و فروش زمین در مناطق تالش‌نشین، و ده‌ها اماره حقوقی دیگر را موید نقض فاحش حقوق تالشان در جمهوری آذربایجان خواند.
همایش «تالش در آینه فرهنگ و تاریخ ایران» عصر یکشنبه بیستم اسفندماه در سالن همایش‌های دانشگاه آزاد اسلامی رشت با حضور صدها نفر از فرهیختگان، پژوهشگران و هنرمندان تالشی برگزار شد.
این همایش با نوروزی‌خوانی تالشی آغاز و با سخنرانی احمد کاظمی استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه، ابوالفضل بهشتی عضو هیئت‌مدیره خانه مردم اتحادیه اروپا، محمد رضایتی عضو هیئت‌علمی دانشگاه گیلان و پژوهشکده گیلان شناسی و بوریس تالشنسکی از چهره‌های برجسته دیاسپورای تالش و نیز اجرای موسیقی و شعرخوانی ادامه یافت که با استقبال گسترده مردم و فرهیختگان گیلان و همچنین تالشان در اقصی‌نقاط جهان مواجه شد.
پیام بگذارید