بر اثر انفجار سه شنبه شب در خط لوله نفتی باکو ، تفلیس ، جیحان انتقال نفت از این خط لوله متوقف شد. این انفجار در روستای یورت باشی در استان «ارزینجان» درشرق ترکیه روی داد. درپی این انفجار شدید که ارتفاع شعلههای آتش ناشی از نفتهای باقی در خط لوله به بیش از ۵۰ متر میرسد، جریان انتقال نفت مسدود شد. از زمان آغاز بهر برداری از خط لوله باکو – تفلیس – جیحان در جولای سال ۲۰۰۵ این اولین انفجار بزرگ در این خط لوله می باشد . این انفجار در محلی از خط لوله بوقوع پیوست که در فاصله ۱۵ متری آن خط لوله گاز و در فاصله ۱۵۰ متری محل انفجار اراضی جنگلی وجود دارد . در نیتجه بنظر می رسد عاملان تلاش کردند که بیشترین خسارات را با این انفجار به بار آورند . هنوز هیچ گروهی مسئولیت انجام این انفجار را بر عهده نگرفته است اما گمانه زنی های مختلفی در این خصوص از سوی محافل سیاسی مطرح شده است. برخی از کارشناسان معتقدند که در این انفجار عوال حزب کارگران کردستان ترکیه ( پ ک ک ) نقش دارند . حتی پیش از احداث این خط لوله پ ک ک رسما تهدید کرده بود که در صورت بی توجهی دولت آنکارا به درخواست های این گروه ، پ ک ک به تخریب این خط لوله خواهد پرداخت . دنبال حملات اخیر ارتش ترکیه به مواضع پ ک ک در شمال عراق و در کوههای قندیل، پ ک ک به اقدامات تلافی جویانه دست می زند. از اینرو بنظر می رسد پ ک ک انگیزه قوی برای خرابکاری در خط لوله باکو – تفلس – جیحان دارد. بویژه اینکه این انفجار به فاصله اندکی از دو انفجار استانبول که به کشته و زخمی شدن دهها نفرمنجر شد، صورت می گیرد . دولت آنکارا با ارایه مدارکی و با دستگیری تعدادی از عوامل انفجاری اعلام کرد پ ک ک در دو انفجار استانبول دست داشته است . با وجود این برخی از کارشناسان نیز به احتمال دیگری اشاره می کنند . انفجار مهیب در خط لوله باکو _ تفلیس _ جیحان در شرایطی صورت گرفت که رژیم صهیونیستی بدنبال مجاب ساختن جمهوری آذربایجان ، گرجستان و ترکیه به واگذاری تامین امنیت این خط لوله به این رژیم است. گفته می شود این موضوع در سفر بنیامین بن الیزر وزیر تاسیسات رژیم صهیونیستی به ترکیه نیز مطرح شد. این درخواست توسعه طلبانه رژیم صهیونیستی مکمل درخواست این رژیم از ترکیه برای احداث خط لوله چندمنظوره از جیحان به بندر اشکلیون در اراضی اشغالی برای انتقال نفت ، گاز و برق است . در چنین شرایطی بعید نیست که عوامل رژیم صهیونیستی با ترتیب دادن این انفجار تلاش کرده باشند مساله لزوم واگذاری تامین امینت این خط لوله ۱۷۷۴ کیلومتری رابه رژیم صهیونیستی ضروری نشان دهند . حال آنکه مشخص است که درخواست این رژیم و برخی از کشورهای ناتو برای تامین امنیت خط لوله باکو_ جیحان در راستای تحرکات این رژیم برای توجیه حضور نظامی در منطقه و پیشبرد اهداف تنش زایانه امنیتی خود می باشد .
درهر حال انفجار در خط لوله باکو – جیحان بار دیگر معضلات امنیتی این خط لوله را به معرض نمایش گذاست . زمانیکه در سال ۱۹۹۹ اسناد احداث خط لوله باکو – تفلیس جیحان امضاء شد کارشناسان مستقل عبور این خط لوله از مناطق ارامنه ناراضی گرجستان و کردهای ناراضی ترکیه را به عنوان مهمترین مشکلات امنیتی این خط لوله عنوان کردند، اما از آنجا که مبنای احداث این طرح با فشارهای امریکا اغراض سیاسی بودو نه منافع اقتصادی، به این هشدارها توجهی نشد. اکنون انفجار اخیر از یک سو و نیز تشدید تنش در گرجستان و حتی احتمال از سرگیری مناقشه میان تفیلس با اوسیتیای جنوبی و آبخازیا از سوی دیگر ،ناامن بودن این خط لوله را نشان می دهد. یکی از پیامدهای این موضوع خودداری قزاقستان از انتقال نفت از این خط لوله خواهد بود . ج.آذربایجان نفت کافی برای اقتصادی کردن خط لوله باکو _ جیحان که روزانه دارای ۲/۱ میلیون بشکه ظرفیت انتقال است، ندارد و بدنبال انتقال نفت دیگر کشورها از جمله قزاقستان است. اما آستانه بارها به غیر اقتصادی بودن این خط لوله از پیوستن به آن خودداری کرده است. اکنون نیز عینی شدن مشکلات امنیتی این خط لوله هر چه بیشتر مانع پیوستن دیگر کشورها به آن خواهد شد.مجموع این عوامل نشان می دهد که طرحهای امریکایی انتقال انرژی در منطقه اگر چه به بهره برداری هم برسند اما آغاز بهره برداری این بمعنای پایان مشکلات این طرحها نخواهد بود .
دیدگاه خود را بنویسید