اقدام میخائیل ساکاشویلی رئیس جمهوری گرجستان در برکناری دیوید کزراشویلی وزیر دفاع و اکا تکشلاشویلی وزیر امور خارجه و همچنین وزیران آموزش و فرهنگ این کشور بار دیگر تزلزل دولت تفلیس در بعد از جنگ اوستیای جنوبی را به نمایش گذاشت .این اقدام پس از آن صورت گرفت که وزرای امورخارجه کشورهای عضو ناتو درنشست سه شنبه ۱۲ آذر خود دربروکسل پیشنهاد آمریکا برای الحاق سریع گرجستان و اوکراین به ناتو از طریق عضویت در “طرح اقدام” را رد کردند. روسیه خرسندی خود از این تصمیم ناتو را پنهان نکرد. بطوریکه دیمیتری روگوزین، نماینده روسیه در ناتو گفت: اعضای ناتو این طور وانمود میکنند که در برابر فشارهای مسکو کوتاه نخواهند آمد و شروع به دادن قول و قرار به اوکراین و گرجستان میکنند، اما در عمل مطمئنا تصمیمات قطعی از سوی اعضای ناتو اتخاذ نخواهد شد.اعضای ناتو کافی نبودن اصلاحات در گرجستان و اوکراین را دلیل مخالفت با پیوستن این دو کشور به برنامه اقدام عنوان کردند . اما بنظر می رسد دلیل اصلی این تصمیم ناشی از نگرانی از واکنش احتمالی روسیه به این اقدام می باشد . روسیه قبلا نشان داده است که به اقدامات عملی نیز در این باره دست خواهد زد. در مقطع کنونی وابستگی کشورهای اروپایی به گاز روسیه و تمایل به همکاریهای اقتصادی با مسکو توجه به بحران مالی جهانی ، باعث شده است که کشورهای عضو ناتو از موضع تفلیس حمایت نکنند . تغییرات در کاخ سفید و روی کار آمدن باراک اوباما نیز از شدت سیاستهای امریکا برای به عضویت درآوردن اوکراین و گرجستان در ناتو می کاهد. ضمن اینکه در حال حاضر مناسبات ناتو و روسیه بعد از جنگ اوستیای جنوبی بحرانی بوده است . بطوریکه شورای وزرای خارجه ناتو و روسیه ازماه آگوست تاکنون نشستی برگزارنکرده است و روسیه از پیمان نیروهای متعارف در اروپا خارج شده است.اغلب اعضای ناتو تمایلی به بحرانی کردن بیشتر این روند ندارند. همچنین با توجه به بی ثباتی سیاسی در گرجستان و اوکراین ، اغلب اعضای ناتو تمایل دارند پس از تثبیت شرایط در این کشورها در خصوص روند عضویت آنها تصمم گیری کنند. در واقع در مقایسه با اجلاس ماه آوریل ناتو در بخارست، اجلاس بروکسل دستاوردی برای تفلیس نداشت. مجموع این تحولات نشاندهنده تقویت مواضع روسیه است. از اینرو نیز بعد از اجلاس ناتو ولادیمیر پوتین، نخست وزیر روسیه روز پنج شنبه ۱۴ آذر در برنامه گفتگوی مستقیم با مردم کشورش در پاسخ به یکی از سئوالات مطرح شده از سوی شهروندان در این خصوص که «آیا درست است نخست وزیر قول داده که میخائیل ساآکاشویلی، رئیس جمهوری گرجستان را بخاطر اقداماتش بر ضد اوستیای جنوبی به دار بیاویزید؟»، گفت: «چرا که نه. مگر آمریکاییها صدام را دار نزدند؟» در واقع مقامات روسیه بخوبی از این موضوع آگاه هستند که مخالفت ناتو با عضویت گرجستان در طرح اقدام بمنزله تیر خلاصی است که به دولت ضعیف ساکاشویلی شلیک شد . از اینرو جای تعجب نیست که میخائیل ساکاشویلی بعد از این تصمیم ناتو برای کاهش انتقادات سراسیمه چهار وزیر را برکنار کرد. وی قبلا نخست وزیر، رئیس ستاد ارتش و فرمانده مرزبانی را نیز از کار برکنار کرده بود.مقام های تفلیس امیدوار بودند با تسریع در عضویت این کشور در ناتو و سرازیر شدن کمک های غرب از تبعات جنگ اوستیای جنوبی که اکنون دولت ساکاشویلی را در آستانه سقوط قرار داده است ، بکاهند.اما مخالفت ناتو با اجرای طرح اقدام و تحقق نیافتن وعده بازسازی بخاطر بحران مالی غرب، رهبران گرجی را در شرایط دشواری قرارداده است. با توجه به حمایت ۶۹ درصد مردم گرجستان در همه پرسی پنجم ژانویه گذشته از عضویت در ناتو، ساکاشویلی امیدوار بود که با تحقق این موضوع بخشی از انتقادات را کاهش و مواضع تفلیس در قبال مسکو را تقویت کند . اما روند تحولات حاکی از آن است که امریکا و کشورهای غربی در چارچوب منافع خود ، تمایل به رودرویی با روسیه بخطر گرجستان را ندارند . از اینرو برخلاف انتظار تفلیس نه تنها روسیه به خاطر جنگ اوستیای جنوبی از سوی اتحادیه اروپا تحریم اقتصادی نشد، بلکه تعلیق مذاکرات راهبردی مسکو و اتحادیه اروپا نیز عملا برداشته شده است. درواقع اعتماد ساکاشویلی به غرب و حرکت درمسیر خواسته های امریکا باعث تزلزل شرایط دولت تفلیس شده است. کسب ۵۳ درصد آرا توسط ساکاشویلی در انتخابات ریاست جمهوری پنجم ژانویه، افت چهل درصدی محبویبت وی را در مقایسه با انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۳ که ۹۶ درصد آرا را بدست آورده بود، نشان داد واکنون مخالفان معتقدند با افتضاح جنگ اوستیای جنوبی، محبوبیت ساکاشویلی کمتر از بیست درصد است. گفته می شود امریکا با آگاهی از افت شدید جایگاه ساکاشویلی و روسیه بمنظور از سرگیری گفتگوها با گرجستان، برای روی کار آوردن نینو بورژانادزه رئیس سابق پارلمان این کشور تلاش می کنند. بورژانادزه که اخیرا از امریکا نیز دیدار کرده است، بر لزوم مذاکره با مسکو تاکید کرده است. به دنبال پاسخ منفی ناتو به گرجستان ، نیز نینو بوردجانادزه روز چهارشنبه ۱۳ آذر بهمراه زوراب نوگایدلی نخست وزیر معزول گرجستان که هر دو پیش ازاین از متحدان ساکاشویلی بودند، در کنفرانس مطبوعاتی در تفلیس با فاجعه آمیز خواندن اشتباهات ساکاشویلی ، خواستار استعفای وی شدند . در هر حال مجموع تحولات داخلی و خارجی واذعان برخی از ناظران غربی به اینکه گرجستان آغازگر جنگ اوستیای جنوبی بوده است، نشان می دهند که اوضاع بنفع ساکاشویلی و “دولت رنگین” وی به پیش نمی رود.
ساکاشویلی در آستانه سقوط
نویسنده سایت۱۴۰۲/۸/۷ ۱۳:۵۶:۲۷۱۳۸۷/۰۶/۳۰|1387, آرشیو تحلیلها, دریچه ای به قفقاز و اورآسیا|بدون دیدگاه
دیدگاه خود را بنویسید