نصرت الله عبدالله اف رییس دادگاه عالی تاجیکستان اخیرا در گفتگو با خبرنگاران در دوشنبه گفت: در انفجار یک سال قبل در محوطه ساختمان دادگاه عالی تاجیکستان در شهر دوشنبه، سازمان اطلاعات ویژه ازبکستان دست داشته است. وی گفت “ایشان قول اف” فردی که با هدایت ماموران اطلاعات ویژه ازبکستان و بمنظور ایجاد رعب و وحشت در دوشنبه دست به ارتکاب این عمل زده بود، به ۲۲ سال زندان محکوم شده است. گفتنی است انفجار۱۶ ژوئن سال گذشته در نزدیکی ساختمان دادگاه عالی تاجیکستان تلفات جانی نداشت. با توجه به فضای سرد موجود در مناسبات تاجیکستان و ازبکستان، اظهارات رئیس دادگاه عالی تاجیکستان، هر چه بیشتر بر تیرگی مناسبات دوشنبه و تاشکند افزود. بویژه اینکه دو کشور اختلافات متعددی با یکدیگر دارند . تاجیکستان معتقد است گروههای رادیکالی که علیه دولت دوشنبه فعالیت می کنند در ازبکستان پناه گرفته اند . در این راستا حضور محمود خدای بردی اف افسر شورشی ارتش تاجیکستان در ازبکستان بارها موجب اعتراض دوشنبه شده است. در عین حال دو کشور در زمینه تعیین دقیق حدود مرزی و مین های کارگذاری شده در مناطق مرزی و تقسیم منابع آبی بویژه رودخانه سیردریا اختلاف دارند . مجموع این اختلافات باعث شده که گهگاه درگیریهای مرزی میان مرزبانان دو کشور رخ دهد و تعداد قابل توجهی از شهروندان دو کشور نیز در سالهای اخیر به اتهام جاسوسی بازداشت و به زندانهای طولانی مدت محکوم شده اند. در چنین شرایطی اظهارات رئیس دادگاه عالی تاجیکستان نشان می دهد که همچنان فضای بدبینی و تنش بر مناسبات دو کشور حاکم است.این اظهارات در شرایطی عنوان می شود که پیش از نیز اظهار نظر غیر رسمی در مورد دخالت ازبکستان در انفجار ۱۶ ژوئن گذشته در دادگاه عالی تاجیکستان مطرح شده بود. از اینرو این سوال مطرح است که چه عاملی باعث شده تاجیکستان در مقطع کنونی رسما چنین مساله ای را مطرح سازد ؟ در پاسخ به این سوال برخی از کارشناسان معتقدند که با توجه به فضای بدبینی موجود میان دو کشور ، دوشنبه نگران متهم شدن از سوی ازبکستان به دست داشتن در انفجار اخیر یک واحد نظامی در شهرستان “کاگان ” استان بخارای ازبکستان که سه تن کشته و ۲۱ زخمی بدنبال داشت، است .ازاینرو با طرح رسمی نقش ازبکستان در انفجار ۱۶ ژوئن گذشته در دادگاه عالی تاجیکستان ، بدنبال آن است که ادعای احتمالی ازبکستان علیه دوشنبه در مورد انفجار واحد نظامی در کاگان را تحت الشعاع قرار دهد. ازبکستان مشغول تحقیق در خصوص این انفجار است و تاکنون گروه و یا کشوری را متهم نساخته است. در عین حال اتهام رئیس دادگاه عالی تاجیکستان به ازبکستان در شرایطی است که برخی از محافل ازبک معتقدند دوشنبه برای فرافکنی مشکلات و سرپوش گذاشتن بر مخالفتهای داخلی ، ازبکستان را متهم ساخته است . این در شرایطی است که برخی از محافل سیاسی تاجیکستان نیز معتقدند ازبکستان به عنوان یکی از قدرتمندترین کشور آسیای مرکزی تلاش دارد که از قدرت خود برای دخالت در امور تاجیکستان استفاده کند. آنچه مسلم است که با توجه همسایگی دو کشور، پیوند منافع اقتصادی وداشتن اشتراکات فراوان تاریخی و فرهنگی، تیرگی مناسبات دو کشور نه تنها نفعی برای دوشنبه و تاشکند نخواهد داست، بلکه با توجه به حضور دو کشور در سازمانهای منطقه ای نظیر پیمان همکاری شانگهای، ادامه اختلافات میتواند بر کارکرد این نهادها نیز تاثیر منفی بگذارد. در این میان برخی از کارشناسان معتقدند قدرتهای بزرگ از جمله روسیه و امریکا برای افزایش نفوذ خود در منطقه آسیای مرکزی به انحای مختلف سعی در ایجاد تنش در مناسبات تاجیکستان و ازبکستان دارند. از اینرو نیز این انتظار در افکار عمومی منطقه وجود دارد که دوشنبه و تاشکند بدون تاثیر پذیری از القائات بیگانگان با گفتگو به حل مسایل فی مابین بپردازند. بویژه اینکه با توجه به چشم طمع قدرتهای بزرگ به آسیای مرکزی، این منطقه اکنون بیش از هرزمان دیگری به همگرایی احتیاج دارد .