الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان در شمشین انتخابات ریاست جمهوری این کشور بار دیگر انتخاب شد . گزارشها حاکی از آن است که علی اف با کسب بیش از ۸۰ درصد آرا بار دیگر به عنوان رئیس جمهوری کشور اسلامی و نفت خیز جمهوری آذربایجان انتخاب شده است. بر اساس گزارشهای کمیسیون مرکزی انتخابات در مورد شرکت حدود هفتاد درصد واجدین شرایط در رای گیری و کسب بیش از هشتاد درصد آرا توسط علی اف ، بنظر می رسد اوضاع همانگونه پیش رفته است که حزب حاکم ینی آذربایجان انتظار داشت . بویژه اینکه در رویدادی کم سابقه گزارش تعدادی از ناظران غربی با گزارش ناظران جامعه کشورهای مشترک المنافع در خصوص انتخابات مشابه و مثبت است . بدین ترتیب الهام علی اف ۳۱ اکتبر با انجام مراسم تحلیف بار دیگر قدرت را در این کشور بدست خواهد گرفت . این در شرایطی است که”عیسی قنبر” رهبر حزب “مساوات” بزرگترین حزب غربگرای مخالف دولت آذربایجان ضمن متهم کردن غرب به تلاش برای ادامه حکومت “الهام علی‌اف”، رئیس جمهوری کنونی این کشور اعلام کرد: اظهار نظرها در غرب که آذربایجان در حال تبدیل به یک کشور دموکراتیک‌تر است احمقانه هستند. قنبر که حزب متبوعش به همراه سایر احزاب غربگرا انتخابات ریاست جمهوری را تحریم کرده بودندد، افزود: غرب به جای پیشرفت دموکراسی در آذربایجان بیشتر علاقمند به ذخایر نفتی این کشور است. جالب اینکه عیسی قنبر به انتقاد از رویکرد امریکا در خصوص مساله دموکراسی در جمهوری آذربایجان پرداخته است ، که حزب متبوع وی از جمله دریافت کنندگان کمک سه میلیون دلاری امریکا به احزاب و نهادهای غیر دولتی غربگرا به بهانه برگزاری دموکراتیک انتخابات بوده است . از همین رو برخی از کارشناسان معتقدند که احزاب غربگرا این بار نیز در پوشش تحریم به سیاست های امریکا برای فشار و امتیاز گیری از دولت باکو کمک کرده اند.
در هر حال ناظران معتقدند رئیس جمهوری آذربایجان در طول پنج سال آتی با چهار چالش عمده در بخش های سیاسی و اقتصادی مواجه خواهد شد. شکی نیست که بزرگترین چالش مساله حل مناقشه قره باغ خواهد بود ، موضوعی که الهام علی اف برغم وعده هایش نتوانست در دور اول ریاست جمهوری خود آن را حل کند. برخی از کارشناسان معتقدند که همسویی نسبی امریکا و روسیه در خصوص حمایت از علی اف در انتخابات ریاست جمهوری ۱۵ اکتبر بیشتر ناشی از تضمین هایی است که آنها درباره حل مناقشه قره باغ بر اساس طرح گروه مینسک و از طریق برگزاری همه پرسی در قره باغ از وی اخذ کرده اند. چالش دوم مساله افزایش روز افزون فقر در جمهوری آذربایجان بموازات افزایش درآمدهای نفتی این کشور است. چالش سوم الهام علی اف نیز مساله اجرای طرح ناباکو مبنی بر انتقال گاز حوزه خزر به اروپا از مسیر جمهوری آذربایجان است . البته امریکا برای تضعیف موقعیت روسیه و ایران بشدت تلاش دارد خط لوله باکو _ تفلیس _ ارزرم را بعنوان خط لوله محوری طرح ناباکو قرار دهد. اما کشورهای اروپایی با توجه میزان کم ذخایر حوزه گازی شاه دنیز جمهوری آذربایجان و مشکلات امنیتی ، فنی و زیست محیطی مسیر آذربایجان و گرجستان ، خواهان احداث ناباکو از مسیر ترکمنستان – ایران و ترکیه هستند. تحقق این موضوع با توجه به توافق سال گذشته ترکمنستان ، ازبکستان و قزاقستان و روسیه برای انتقال گاز، شکستی برای باکو خواهد بود . برخی از کارشناسان معتقدند باکو می تواند با پیوستن به خط لوله انتقال گاز ترکمنستان – ایران و ترکیه از این شکست جلوگیری کند. اما چالش چهارم مساله نحوه انتقال قدرت در سال ۲۰۱۳ خواهد بود . چرا که بر اساس قانون اساسی ، الهام علی اف حق شرکت در انتخابات برای بار سوم را نخواهد داشت مگر با اصلاح قانون اساسی که این موضوع نیز می تواند چالش برانگیز باشد . ضمن اینکه برنامه احتمالی حزب حاکم برای نامزد کردن مهربان علی اوا همسر الهام در انتخابات سال ۲۰۱۳ بحث انگیزخواهد بود. ناظران سیاسی معتقدند بی شک فایق آمدن بر این چالش نیازمند تقویت وحدت و وفاق ملی در جمهوری آذربایجان خواهد بود . تحقق این موضوع نیز منوط به توجه الهام علی اف به خواسته های اکثریت مسلمانان این کشور ، اتخاذ سیاستهای مستقل ، توجه به حقوق اقلیت های قومی ، توزیع عادلانه ثروت ، مبارزه با فساد مالی ، گسترش مناسبات با همسایگان و جلوگیری از جولان قدرت های بیگانه و صهیونیسم در آذربایجان خواهد بود، در غیر این صورت در کنار چهار چالش عنوان شده ، بخطر افتادن وحدت و وفاق ملی مهمترین چالش دور دوم ریاست جمهوری الهام علی اف خواهد بود. در این میان اغلب ناظران سیاسی به گسترش مناسبات دوستانه ایران و جمهوری آذربایجان در دور دوم ریاست جمهوری علی اف خوشبین هستند.