سفر دکتر محمود احمدی ن‍ژاد رئیس جمهوری اسلامی ایران به ترکیه که با هیاهوهای تبلیغاتی از سوی رسانه های غربی همراه بود،نقطه عطفی درمناسبات تهران_ آنکاراست .در این سفر روسای جمهوری دو کشور در مورد مسایل دوجانبه ، منطقه ای و بین المللی بحث و تبادل نظر کردندو پنج سند همکاری نیز میان دو کشور امضاء شد. مبارزه با تروریسم، مواد مخدر و جرایم سازمان یافته و همچنین همکاری در زمینه زیست محیطی و گردشگری، کتابخانه های ملی و حمل و نقل موضوع این اسناد بود که در استانبول و در حضور روسای جمهور دو کشور به امضا رسید.
رئیس جمهور ایران پس از امضای اسناد این همکاری ها با اشاره به روابط عمیق، پایدار و رو به توسعه دو کشور تاکید کرد؛ جمهوری اسلامی ایران هیچ محدودیت و مانعی برای توسعه روابط با کشور دوست، ترکیه ندارد.
رئیس جمهور ترکیه هم با اشاره به۴۰۰ سال امنیت و ثبات در مرزهای ایران و ترکیه خاطرنشان کرد این قدمت از تاریخ پیدایش برخی از کشورها بیشتر است.در این سفر بیانیه مشترک دو کشور نیز در زمینه همکاری در بخش انرژی منتشر شد. در این بیانیه با اشاره به اسنادی که در زمینه گاز طبیعی و برق در سال های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ بین دو کشور به امضا رسیده، تاکید کردند که تهران و آنکارا این توافقات را نهایی خواهند کرد .روسای جمهوری ایران و ترکیه با اشاره به فرا رسیدن پنجاهمین سالگرد امضای قرارداد همکاری های فرهنگی دو کشور، سال آینده را سال فرهنگی ایران و ترکیه نامیدند.
سفر دکتر احمدی نژاد به ترکیه که اولین سفر یک رئیس جمهوری ایران به این کشور در ۱۲ سال اخیر است، از ابعاد مختفی اهمیت دارد. مناسبات ایران و ترکیه بعنوان دو کشور بسیار مهم و تاثیر گذار در منطقه که علاوه بر عضویت درسازمان های جهانی نظیر سازمان ملل و جنبش غیر متعدها ، در سازمانها منطقه ای نظیر اکو ، دی -۸ و سازمان کنفرانس اسلامی حضور فعالی دارند، همواره دارای فراز و نشیب هایی بوده است . از آنجا که همگرایی دو کشور می تواند معادلات منطقه ای را به ضرر بیگانگان تغییر دهد ، سناریو های مختلفی برای اخلال در مناسبات تهران _ آنکارا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی توسط امریکا و رژیم صهیونیستی اجرا شده است. بعنوان نمونه ادعای حمات ایران از پ ک ک و دخالت داشتن ایران در قتل برخی از روشنفکران ترکیه نظیر اوغور موجو واحمد تانر کیشلالی ازاین موارد بود . اما اکنون مشخص شده است که امریکا در پشت حمایت از پ ک ک قرار دارد و همانطوریکه از پ ک ک علیه ترکیه استفاده می کند ، از پژاک نیز علیه ایران استفاده می کند .تحقیقات سازمان امنیت ترکیه (میت) نیز نشان داد که یک تیم موساد در ترور روشنفکران این کشور نقش داشتند. ازاینرو نیز سناریو اخلال در مناسبات تهران و آنکارا با شکست اساسی مواجه شده است. بطوریکه مناسبات تهران و آنکارا به سمت راهبردی شدن حرکت می کند. اظهارات آقای عبدا… گل مبنی بر اینکه قدمت ثبات در مرزهای ایران و ترکیه از تاریخ پیدایش برخی از کشورها بیشتر است، پاسخی غیر مستقیم به تحرکات امریکا و رژیم صهیونیستی است که بدنبال اخلال درمناسبات دو کشور بویژه جلوگیری از همکاری راهبردی ایران و ترکیه برای احداث خط لوله ناباکو مبنی بر انتقال گاز ایران به اروپا از طریق ترکیه هستند. پیش از سفر آقای احمدی نژاد به ترکیه رژیم صهیونیستی با احضار سفیر ترکیه و امریکا نیز با هشدار به آنکارا ، کوشید مانع ازانجام این سفر شود. این موضوع دلایل مختلفی داشت، اما مهترین دلیل نگرانی غرب از تشکل مثلث همکاری ایران، سوریه و ترکیه برای حل مسایل و مشکلات منطقه است. طی هفته ای اخیر رسانه وابسته به امریکا و رژیم صهیونیستی با بزرگنمایی مذاکرات صوری سوریه و رژیم صهیونیستی که با میانجیگری ترکیه برگزار می شود و بدنبال سفر بشار اسد به فرانسه برای شرکت دراجلاس سران حوزه مدیترانه اینگونه القاء می کردند که دمشق در حال خارج شدن از جبهه مقاومت در منطقه است. اما نتایج سفر بشار اسد به ایران و ترکیه، سفر میشل سلیمان رئیس جمهوری لبنان به سوریه و دستاوردهای سفر دکتر احمدی نژاد به ترکیه نشان داد که کشورهای منطقه با شناخت ریشه های تهدیدات و ناامنی ، به سمت همگرایی حرکت می کنند. همین موضوع موجب عصبانیت امریکا و رژیم صهیونیستی که به ترکیه به عنوان خط مقدم اجرای طرح خاورمیانه جدید نگاه می کنند،شده است .
سفر آقای احمدی نژاد به ترکیه نشان داد که مناسبات دوکشور وارد مرحله بازگشت ناپذیری شده است .این موضوع ناشی از خواست مقامات و مردم دو کشور و پیوند منافع اقتصادی و سیاسی است. از بعدسیاسی دیدگاهها مشترک دو کشور در خصوص حمایت از دولت مردمی در عراق ، مقابله مشترک دو کشور با تروریسم پ ک ک و پژاک ، حمایت ترکیه از فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران ،حمایت ایران از مواضع آنکارا در مورد خارج ساختن قبرس ترک نشین از انزواء، همکاریها مشترک دو کشور در لبنان، فلسطین و قفقاز نشاندهنده همسویی منافع تهران وآنکارا در بسیاری از زمینه سیاسی است. بر همین اساس نیز دو کشور تلاش دارند، که با استفاده از امکانات سیاسی شان برای کمک به پیشبرد اهداف یکدیگر استفاده کنند. بعنوان نمونه در شرایطی از یکسو ترکیه تمایل به ایفای نقش تسهیل کننده در مذاکرات هسته ای ایران با ۱+۵ دارد و از سوی دیگر انتظار دارد ایران برای عادی سازی مناسبات ترکیه و ارمنستان که به خاطر مساله کشتار ۱۹۱۵ ارامنه تیره است، میانجیگری کند.
از بعد اقتصادی نیز زمینه های فراوانی برای گسترش مناسبات در زمینه انرژی، حمل و نقل ، صنایع سنگین و خودروسازی ،کشاورزی،گسترش بازارچه های مرزی ، انتقال برق و ساخت نیروگاههای آبی و گازی وجود دارد. مناسبات اقتصادی ایران و ترکیه که در سال ۲۰۰۰ حدود یک میلیارد دلار بود با جهشی قابل توجه به بیش از هشت میلیارد دلار در سال ۲۰۰۷ رسید و چنانچه رئیس جمهوری ایران نیز در استانبول تاکید کردند دو کشور تلاش دارند حجم مبادلات تجاری خود را در چهار سال آینده به ۲۰ میلیارد دلار برسانند. پیش ازاین در اقدامی راهبردی ، یران و ترکیه یادداشت تقاهمی در مورد انتقال گاز ایران وترکمنستان ازطریق ترکیه به اروپا موسوم به ناباکو امضاء کردند که با حمایت کشورهای اروپایی از جمله اتریش، سوئیس و انگلیس مواجه شده است. این موضوع بهمراه توافق برای سرمایه گذاری ترکیه در فاز های ۲۲، ۲۳ و ۲۴ میدان گازی پارس جنوبی نشاندهنده گامهای راهبردی دو کشور در بعد اقتصادی است. بویژه اینکه اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی درایران و اجرای توافقنامه تسهیلات تجاری اعضای اکو موسوم به اکوتا هتوسط تهران هرچه بیشتر زمینه همکاریهای مطلوب اقتصادی ایران و ترکیه را فراهم ساخته است. ناظران معتقدند اجرای طرح ناباکو که با مخالفت شدید امریکا مواجه است ضمن فواید اقتصادی برای دو کشور به همگرایی منطقه ای ،تنوع منابع تامین گاز اروپا و کاهش وابستگی آنها به روسیه و کاهش تنش میان یونان و ترکیه کمک کرده وبه سیاست های غرب برای انتقال گاز حوزه خزر از مسیرهای گرجستان که ناامن و طولانی است ، ضربه جدی خواهد زد. همین موضوع نیز باعث شده است که امریکا ترکیه را تهدیدکند که در صورت امضای این قرار داد، توافقنامه همکاریهای اطلاعات دو کشور در مورد پ ک ک که نوامبر ۲۰۰۷ امضاءشده ، به حالت تعلیق درخواهد آورد .این در شرایطی است که محافل سیاسی ترکیه بخوبی از موضوع واقف هستند که امریکا در حال حاضر نیز با حمایت سیاسی و اطلاعاتی از پ ک ک ، از این گروه برای اهداف خود جهت تجزیه ترکیه و تغییر آرایش سیاسی منطقه استفاده می کند. بهمین جهت نیز به رغم آنهمه تبلیغات منفی علیه ایران از سوی غرب ، نتایج نظر سنجی موسساتی نظیر موسسه پیو نشان می دهد که بیش ازهشتاد درصد مردم ترکیه ایران را دوست و امریکا را دشمن خود می دانند. بر این اساس نیز نتایج سفر رئیس جمهوری ایران به ترکیه از جمله بیانیه دو کشو در مورد همکاریهای انرژی نشان داد که مقامات آنکارا با تعریف صحیح از منافع خود به دنبال اجرایی شدن طرح ناباکو هستند و با تجارب تلخی که حمایت امریکا از پ ک ک و مواضع کردها در مورد کرکوک دارند، حاضر به همسویی با امریکا نیستند. از اینرو نیز ترکها با استقبال گسترده از احمدی نژاد در کاخ تاریخی چراغان استانبول، ضمن حمایت ازفعالیت هسته ای ایران،نشان دادند توجهی به تحریم های امریکا و برخی از کشورهای غربی علیه ایران نخواهند کرد. مجموع این عوامل نشان می دهد که سفر رئیس جمهوری ایران به ترکیه نقطه عطفی در تاریخ مناسبات دو کشور و در شرایط شکننده منطقه محسوب می شود .